|
Turli xil issiqxonalarning har xil nuqtalarida havoning nisbiy namligi
|
| bet | 120/186 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 16,04 Mb. | | #250922 |
Bog'liq Himoyalangan yer sabzavotchiligi. 2021-2022 umukaTurli xil issiqxonalarning har xil nuqtalarida havoning nisbiy namligi
1-jadval.
№
|
Issiqxona turi
|
O’lchash joyi
|
Termometrlarning ko’rsatkichi
|
Termometrlar ko’rsatkichlari-ning farqi
|
Havoning nisbiy namligi, %
|
nam
|
quruq
|
|
Oynavand
|
o’rtasida
|
|
|
|
|
|
|
bo’ylama devor yonida
|
|
|
|
|
|
|
old va orqa devorlari yonida
|
|
|
|
|
|
Plyonkali
|
o’rtasida
|
|
|
|
|
|
|
bo’ylama devor yonida
|
|
|
|
|
|
|
old va orqa devorlari yonida
|
|
|
|
|
Jadval to’ldirilishida avval ho’l termometr ko’rsatkichi, so’ng quruqniki yoziladi. SHundan so’ng quruq va ho’l termometrlar ko’rsatkichlarining farqi aniqlanadi. SHundan so’ng havoning nisbiy namligi 2-jadvaldan foydalangan holda aniqlanadi.
Quruq va ho’l termometrlarning turli ko’rsatkichlarida havoning nisbiy namligi
2-jadval.
Nam termometr ko’rsatishi, °S
|
Quruq va nam termometr ko’rsatkichlari farqi, °S
|
0
|
0,5
|
1
|
1,5
|
2
|
2,5
|
3
|
3,5
|
4
|
4,5
|
5
|
5,5
|
6
|
6,5
|
7
|
7,5
|
8
|
17
|
100
|
95
|
90
|
84
|
81
|
76
|
73
|
68
|
65
|
61
|
58
|
54
|
52
|
49
|
46
|
44
|
40
|
18
|
100
|
95
|
90
|
85
|
81
|
76
|
74
|
68
|
65
|
62
|
59
|
56
|
53
|
50
|
47
|
45
|
42
|
19
|
100
|
95
|
91
|
85
|
82
|
77
|
74
|
70
|
66
|
63
|
60
|
57
|
54
|
51
|
48
|
46
|
43
|
20
|
100
|
95
|
91
|
86
|
82
|
78
|
75
|
71
|
67
|
64
|
61
|
58
|
55
|
53
|
49
|
47
|
44
|
21
|
100
|
95
|
91
|
86
|
83
|
79
|
75
|
71
|
68
|
65
|
62
|
59
|
56
|
54
|
51
|
49
|
46
|
22
|
100
|
95
|
91
|
87
|
83
|
79
|
76
|
72
|
69
|
66
|
63
|
60
|
57
|
55
|
52
|
50
|
47
|
23
|
100
|
96
|
91
|
87
|
83
|
80
|
76
|
72
|
69
|
67
|
63
|
61
|
58
|
56
|
53
|
51
|
48
|
24
|
100
|
96
|
92
|
88
|
84
|
80
|
77
|
73
|
70
|
68
|
64
|
62
|
59
|
56
|
53
|
52
|
49
|
25
|
100
|
96
|
92
|
88
|
84
|
81
|
77
|
74
|
70
|
69
|
65
|
63
|
59
|
58
|
54
|
52
|
50
|
26
|
100
|
96
|
92
|
88
|
85
|
81
|
78
|
75
|
72
|
69
|
66
|
63
|
61
|
58
|
56
|
53
|
51
|
27
|
100
|
96
|
92
|
89
|
85
|
82
|
78
|
75
|
72
|
70
|
67
|
64
|
61
|
59
|
56
|
54
|
52
|
28
|
100
|
96
|
92
|
89
|
85
|
82
|
79
|
76
|
73
|
70
|
67
|
65
|
62
|
60
|
57
|
55
|
53
|
29
|
100
|
96
|
93
|
89
|
86
|
82
|
79
|
76
|
73
|
71
|
68
|
65
|
63
|
60
|
58
|
55
|
54
|
30
|
100
|
96
|
93
|
89
|
86
|
83
|
79
|
76
|
74
|
71
|
68
|
65
|
63
|
61
|
58
|
55
|
54
|
31
|
100
|
96
|
93
|
89
|
86
|
83
|
79
|
76
|
74
|
71
|
68
|
65
|
63
|
61
|
58
|
55
|
54
|
32
|
100
|
96
|
93
|
89
|
86
|
83
|
79
|
76
|
74
|
71
|
68
|
65
|
63
|
61
|
59
|
57
|
55
|
Havoning nisbiy namligi qancha ekanini aniqlash uchun 2-jadvalning birinchi ustunidan nam termometr ko’rsatkichi topiladi. So’ng shu qator bo’yicha termometrlar ko’rsatkichlarining farqi joylashgan katak aniqlanadi. Bu raqam foizda ifodalangan havoning nisbiy namligini bildiradi. Masalan, ho’l termometr 20°S ko’rsatayotgan bo’lsa (jadvalda 4 qator) va quruq termometr ko’rsatkichidan farqi 4°S bo’lganida (jadvalda 10 grafa) havoning nisbiy namligi 67% tashkil etadi.
Berilgan ko’rsatmalar, adabiyotlar hamda boshqa manbalardan foydalanib, berilgan topshiriqni bajaring va o’z xulosalaringizni keltiring.
NAZORAT SAVOLLARI.
1.Issiqxona sabzavot o’simliklariga havoning past va yuqori nisbiy namligi qanday ta’sir etadi?
2.Issiqxonada havoning nisbiy namligi qanday sozlanadi?
3. Issiqxonada qanday sug’orish usullari qo’llaniladi?
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
ASOSIY
1.Zuyev V., Abdullaev A. «Sabzavot ekinlari va ularni yetishtirish texnologiyasi», T., «O’zbekiston», 1997.
2.Zuyev V.I., Abdullaev A.G. «Ovoщevodstvo zaщiщennogo grunta». T., «O’qituvchi», 1982.
3.Ataxodjaev A. «Himoyalangan joy sabzavotchiligi» magistratura talabalari uchun ma’ruza matnlari. T.2003
QO’SHIMCHA
1.Buriyev X.CH., Zuyev V.I., Fulomov B.G. «Ovoщevodstvo, baxchevodstvo, plodovodstvo i vinogradarstvo Uzbekistana». T., 2000.
2.Bakuras N.S., Lutsenkova K.K. «Teplichnoye ovoщevodstvo Uzbekistana». T., «Mehnat», 1985..
INTERNET RESURSLAR
www.opb.ru/ogorod_ov.html Ovoщevodstvo, kalendari rabot na uchastke, obmen opitom, soveti.
QUYIDAGI SAVOLLARGA BERILGAN TO’G’RI
JAVOBNI TOPING!!!
№
|
Savol
|
Javob
|
1.
|
Sabzavotlar namlikka talabiga ko’ra necha guruhga bo’linadi?
|
Isitiladigan va isitilmaydigan
|
2.
|
Havoning nisbiy namligi talabiga ko’ra sabzavot ekinlari necha guruhga bo’linadi
|
3
|
3.
|
YOpik guruntlarni isitish usullari kanday buladi.
|
Kuyosh nuri bilan,biologik,texnik
|
4.
|
Ilitilgan yer qanday guruhlarga bo’linadi
|
4
|
5.1-Amaliy mashg’ulot mavzusi:
Issiqxona sabzavot ekinlarini issiqlikka talabi.
Ishdan maqsad. Issiqlikka talabi bo’yicha himoyalangan yerdagi sabzavot ekinlarini yetishtirish usullarini hisobga olibish
TOPSHIRIQ
1.Issiqxona sabzavot ekinlarini issiqlikka talabi.
TOPSHIRIQNI BAJARISH UCHUN KO’RSATMALAR:
Issiqxona sabzavot ekinlarini issiqlikka talabi.
Maqbul harorat qiymati turli xil o’simliklar uchun bir xil emas, hattoki bir xil turdagi o’simlikda ham u yil va sutka davomidagi yoritilganlikga, o’sish va rivojlanish fazalarga, yetishtirish usullariga va boshqalarga qarab o’zgaradi. Doimo maqbul haroratni saqlab turish zarur, hatto favqulotdagi holatlarda ham pastki va yuqoridagi agrotexnik harorat chegaralaridan chiqish mumkin emas.
Issiqlikka talabi bo’yicha himoyalangan yerdagi sabzavot ekinlarini yetishtirish usullarini hisobga olib uch guruhga bo’ladilar:
1. Issiqsevar o’simliklar (maqbul harorat 23±5°S). Ularga Qovoqdoshlar, Ituzumguldoshlar oilasiga mansub sabzavotlar, hamda urug’ va ko’chat uslubi bilan yetishtiriladiganlar loviya, barcha tezlashtirib o’stiriladigan sabzavot ekinlari kiradi.
2. Mo’’tadil haroratni talab qiluvchi o’simliklar (maqbul harorat 12±2°S). Ularga Karamsimonlar oilasiga kiruvchi sabzavot o’simliklari, urug’ bilan va ko’chat uslubi bilan yetishtiriladigan salat,ismaloq, ukrop, hamda qo’ziqorin kiradi.
3. Past haroratni talab qiluvchi o’simliklar (maqbul harorat 4±2°S). Ularga barcha yetiltirib olinadigan ekinlar va pomidordan tashqari barcha o’stirilmay ushlab turiladigan o’simliklar kiradi.
O’simliklar talab qiladigan issiqlik tartibotlariga rioya qilmaslik (buzish) ularni, o’sish va rivojlanishida (anomal) salbiy holatlar paydo bo’lishiga olib keladi. Harorat agrotexnik minimumdan pastga tushganda tovarlik sifatiga ega bo’lmagan generativ organlarni (bodring, gulkaram, salat, ismaloq) paydo bo’lishini tezlatuvchi xolatlar kuzatiladi; barra bodring mevalarida achchiq maza hosil bo’ladi; po’stidagi to’qimalarida kletchatkani paydo bo’lishini tezlashtiradi. Bu salat va ziravor o’simliklar bargini dag’allashuviga, kasalliklarni rivojlanishiga, ildiz tizimini nobud bo’lishiga olib keladi. Harorat maqbuldan oshib ketganda kraxmal va qand tarkibi kamayadi; gul changi bepusht bo’lib qoladi va poyalar bo’yiga uzayadi.
|
| |
