22
Hosil bo‘lgan ko‘rsatkich qiymatlari “Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida shaxsga
yo‘naltirilgan pedagogik texnologiyalardan foydalanish” nomli trening dasturi
g‘oyalarining amaliyotga mosligi va maxsus metodika samaradorligini baholovchi
mezonning birdan hamda respondentlar tomonidan umumta’lim maktablarida shaxsga
yo‘naltirilgan pedagogik ta’lim texnologiyalaridan foydalanish borasidagi bilim,
ko‘nikma hamda malakalarning shakllanganlik darajasini baholash mezonining noldan
kattaligini tasdiqlaydi. Ya’ni, tajriba guruhida qayd etilgan
natijalar nazorat guruhi
natijalaridan 15,6 % ga yuqori ekanligi ma’lum bo‘ldi.
Demak, umumiy o‘rta ta’lim maktablarida shaxsga yo‘naltirilgan pedagogik
texnologiyalar asosida dars jarayoniga kiritilgan o‘zgarishlarning maktab
o‘qituvchilarining pedagogik faoliyati va o‘quvchilarning ta’lim samaradorligiga
ta’sirini aniqlash bo‘yicha o‘tkazilgan tajriba-sinov ishlari samarador ekanligi statistik
tahlildan ma’lum bo‘ldi.
XULOSA
“Umumta’lim maktablarida shaxsga yo‘naltirilgan pedagogik ta’lim
texnologiyalaridan foydalanish mexanizmini takomillashtirish”
mavzusida olib
borilgan ilmiy-nazariy va uslubiy-amaliy tadqiqotlar natijasida quyidagi nazariy va
amaliy ahamiyatga ega xulosalarga kelindi:
1. Umumta’lim maktablari o‘quvchilarining qobiliyatlari, xohish-istaklari,
qiziqishlari, ijtimoiy-psixologik jihatlarini e’tiborga olib, shaxsga yo‘naltirilgan
pedagogik ta’lim texnologiyalaridan foydalanish mexanizmlarini
joriy etish orqali
maktab o‘qituvchilari pedagogik faoliyatining samaradorligini ta’minlash mumkinligi
aniqlangan.
2.Umumiy o‘rta ta’lim tizimida davr talablariga to‘la javob bera oladigan,
raqobatbardosh va malakali pedagog kadrlarga ortib borayotgan ehtiyoj, ularning
pedagogik kompetensiyalarini doimiy takomillashtirib
borish zaruratini yuzaga
keltirmoqda. Shundan kelib chiqib, shaxsga yo‘naltirilgan pedagogik ta’lim
texnologiyalarini dars jarayoniga tatbiq etish orqali umumiy o‘rta ta’lim tizimida o‘quv
jarayoni mexanizmlari takomillashtirilgan.
3.Atrof-muhitning tarkibiy xususiyatlari va shaxsni rivojlantirish omillarining
o‘zaro bog‘liqligi tizim sifatida shaxsni rivojlantirish mezonlarining ikkita modelini
shakllantirishga imkon berishi aniqlangan: birinchi model standartga rioya qilish,
qoniqish, quyi tizimlarni ishlab chiqish, optimallashtirish yo‘nalishi bo‘yicha tuzilmani
rivojlantirish, yutuqlarning o‘sishi kabi mezonlar bilan bog‘liq; ikkinchi model shaxsni
rivojlanishiga yo‘naltirish mezonlari bilan tavsiflangan.
4.Tadqiqot natijasida shaxsga yo‘naltirilgan pedagogik ta’lim texnologiyalarini
ishlab chiqish va amalga oshirishda qo‘llaniladigan asosiy bosqichlarni shakllantirish
uchun asos yaratilgan: tashxis, ijobiy rivojlanish ko‘rsatmalariga
asoslangan yangi
muhitni loyihalash; olingan loyihani dars mavzusiga muvofiqligini tahlil qilish;
shaxsni rivojlantirishga erishish uchun vositalarini ishlab chiqish;
amalga oshirish;
nizoli vaziyatlarni aniqlash va bartaraf etish.
23
5.Umumta’lim maktablarida shaxsga yo‘naltirilgan pedagogik ta’lim
texnologiyalaridan foydalanish mexanizmini takomillashtirish modelining maqsadli,
texnologik va nazorat komponentlarini kompetensiyaviy, innovatsion,
integrativ,
diagnostik, refleksiv yondashuvlar asosida amaliyotga joriy etish mazkur jarayonning
natijaviyligini ta’minlagan.
6.Ta’lim jarayonida shaxsga yo‘naltiruvchi yondashuv asosida ta’lim
oluvchilarning shaxsiy va yosh xususiyatlarini inobatga olgan holda ta’lim
mazmunining insonparvarlik g‘oyalariga asoslanishi, ta’lim muassasalarida
o‘qitiladigan fanlarni pedagogik g‘oyalarga moslashtirilishi, ta’lim
mazmunida
o‘quvchilar o‘zlashtiradigan bilim, ko‘nikma va malakalar mohiyatining aks etishi,
ta’lim mazmunining ijtimoiy-pedagogik tajribalarga asoslanishi kabi tamoyillar
shaxsga yo‘naltirilgan pedagogik ta’lim texnologiyalaridan foydalanish mexanizmini
takomillashtirish uchun asos bo‘lib xizmat qilgan.
7.Tadqiqot maqsadini amalga oshganlik darajasini o‘rganish, umumta’lim
maktab o‘qituvchilarining o‘quv jarayoni samaradorligini oshirishda shaxsga
yo‘naltirilgan ta’lim texnologiyalaridan foydalangan
holda dars jarayonining
tashkiliy-pedagogik bosqichlarini takomillashtirish yo‘nalishida o‘tkazilgan tajriba-
sinov ishlari ijobiy natija berdi. Ta’lim sifati oshdi, yuqori o‘quv natijalariga erishildi.
Tajriba sinov yakunida shaxsga yo‘naltirilgan pedagogik ta’lim texnologiyalarini
takomillashtirishga
qaratilgan taklif, tavsiya va model asosida umumta’lim maktab
o‘qituvchilarining kasbiy faoliyati samaradorligida ijobiy dinamika ta’minlanganligi
kuzatilgan.
