|
§12.8. Operatsion kuchaytirgichlarni ulash sxemalari
|
| bet | 87/125 | | Sana | 16.11.2023 | | Hajmi | 4,71 Mb. | | #99646 |
Bog'liq ENG SO\'NGGI Birinchi qism tipografiya uchun (1)§12.8. Operatsion kuchaytirgichlarni ulash sxemalari
OKlar amplitudaviy xarakteristikasining to’g’ri chiziqli qismi kirish signalining juda kichik qiymatlariga to’g’ri keladi, chunki kuchaytirish koeffitsienti juda katta bo’ladi. Shuni va kirish qarshiligining juda katta bo’lishini hisobga olgan holda OK larni qo’llashda quyidagi soddalashtirish kiritiladi.
1) Xarakteristikaning to’g’ri chiziqli qismida ikkala kirishning potensiallari o’zaro teng (millivoltdan ortmaydi);
2) Kirish klemmalari orasidagi tok nolga teng (kirish qarshiligi juda katta bo’lgani uchun).
OKlarni ulash sxemalari turlicha bo’lib bajariladigan matematik amal turiga qarab tanlanadi. Shulardan ayrimlarini ko’raylik.
12.17-rasm. Faza o’zgartuvchi (invers) ulash
Bunda kirish signali faza o’zgartuvchi kirishga, to’g’ri ulash kirishi esa, yerga ulanadi. Shuning uchun A nuqtaning potensiali nol deb qabul qilinsa (1 shart),
R rezistordan o’tadigan tok tok nuqtada ikkiga - kirish qarshiligidan o’tadigan I va Rt teskari bog’lanish rezistoridan o’tadigan It toklarga tarmoqlanishi kerak. Lekin P-soddalashtirish shartiga binoan Ikir= 0 deb olinsa, bo’ladi. Lekin Rt rezistorda It tokni hosil qilish uchun UA-Uchiq potensiallar ayirmasi mavjud bo’lishi kerak. UA = 0 bo’lgani uchun bo’ladi. Shunga ko’ra
va (12.13)
Demak, sxemaning kuchaytirish koeffitsienti rezistorlar nisbatiga teng bo’lib, kuchaytirgichning xususiy kuchaytirish koefitsienti Kr ga bog’liq emas ekan. Minus ishora kirish kuchlanishi bilan chiqish kuchlanishi qarama-qarshi fazada o’zgarishni ko’rsatadi.
12.18- rasm. Faza o’zgartmaydigan (to’g’ri) ulash
Bu holda kirish signali to’g’ri ulash kirishiga beriladi. Faza o’zgartuvchi ikkinchi kirishga teskari bog’lanksh zanjiri (Rt va R rezistorlardan tuzilgan kuchlanish bo’lgichi) orqali chiqish signalining qismi qayta uzatiladi.
Kirish kuchlanishi ortishi bilan chiqish kuchlanishi ham orta boshlaydi. Lekin Uchiq ning qiymati A nuktaning potensiali Ukir ga teng bo’lguncha o’sadi, ya’ni chiqish kuchlanishi hosil qiladigan I
tok hisobiga R rezistoda hosil bo’ladigan kuchlanish tushuvi kirish kuchlanishiga teng bo’lishi kerak:
Bundan kuchaytirish koeffitsienti
(12.24)
ekani topiladi.
Faza o’zgartmaydigan ulash sxemasaning xususiy holi katta ahamiyatga ega. Agar Rt = 0, R→∞ bo’lsa, K=1 bo’lib qoladi
(12.19-rasm).
|
| |
