Toshkent davlat yuridik universiteti fuqarolik huquqi darslik I qism




Download 2,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet152/159
Sana15.02.2024
Hajmi2,02 Mb.
#157348
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   ...   159
Bog'liq
Fuqarolik huquqi Umumiy qism (2)

Shartnoma tuzish 
Shartnomaning tuzilishi FKning 354-moddasida ko‟rsatilganidek, 
agar taraflar o‟rtasida shartnomaning barcha talab qilinadigan shaklda 
kelishuvga erishilgan bo‟lsa, shartnoma tuzilgan hisoblanadi. 
Shartnomaning umumiy tartibda tuzilishi ikki davr bilan belgilanadi. 
Birinchi davr – shartnoma tuzishga taklif qilish davri; bu oferta, shartnoma 
tuzishga taklif qiluvchi esa, offerent, deb ataladi. 
Ikkinchi davr – shartnoma tuzish to‟g‟risidagi taklifni qabul qilish 
davri; bu aksept, taklifni qabul qiluvchi akseptant deb aytiladi. 
Shartnoma tuzishning umumiy tartibiga oid qoidalar FKning 364-
381-moddalarida berilgan. Bu qoidalarda aytilishicha, agar shartnoma 
tuzish to‟g‟risidagi taklif (oferta) javob uchun muddat tayinlab qilingan 
bo‟lsa, bu holda shartnoma ikkinchi taraf (akseptant) tomonidan taklifning 
qabul qilinganligi to‟g‟risidagi javob shu muddat ichida taklif qiluvchi 
(offerent) tomonidan olingan holdagina tuzilgan hisoblanadi. Oferta 
yo‟llagan shaxs uning akseptini olgan paytdan shartnoma tuzilgan 
hisoblanadi. 
Shartnoma tuzish haqidagi taklif (oferta) akseptantga bildirilgunicha 
chaqirib olinishi mumkin. Biroq u akseptant tomonidan qabul qilib olingan 
bo‟lsa, akseptlash uchun belgilangan muddat davomida chaqirib olinishi 
mumkin emas. 
Oferta muayyan shaxsga ham, nomuayyan shaxslarga ham qaratilgan 
bo‟lishi mumkin
. Masalan, mahsulotni reklama qilish, o‟z xizmatini taklif etib 
e‟lon berish – nomuayyan shaxslar doirasida yo‟llangan oferta hisoblanadi. Bunday 
ofertani, odatda, ommaviy oferta deb ham yuritiladi. 
Oferta yuborilgan shaxsning uni qabul qilganligi haqidagi javobi 
aksept hisoblanadi. Aksept to‟liq va pisandasiz bo‟lmog‟i shart. Agar 
qonundan, ish muomalasi odatidan yoki taraflarning ish bo‟yicha avvalgi 
munosabatlaridan boshqacha ma‟no kelib chiqmasa, sukut saqlash aksept 
bo‟lmaydi. 
Agar shartnoma to‟g‟risidagi taklif (oferta) javob uchun muddat 
tayinlanmasdan, og‟zaki ravishda qilingan bo‟lsa, ikkinchi taraf 
(akseptant) bu taklifni qabul qilganligini darhol taklif qiluvchiga 
(offerentga) bildirgan holdagina shartnoma tuzilgan hisoblanadi. 


297 
Agar bunday taklif yozma ravishda qilingan bo‟lsa, taklifni qabul 
qilganlik (aksept) to‟g‟risidagi javob uni olish uchun lozim bo‟lgan normal 
vaqt davomida olingan taqdirdagina, shartnoma tuzilgan hisoblanadi. 
Agar shartnoma tuzishga rozi bo‟lganlik to‟g‟risidagi kechiktirilib 
olingan javobdan uning o‟z vaqtida yuborilganligi ma‟lum bo‟lsa, bu holda 
taklif qiluvchi shaxs (offerent javobning kechiktirilib olinganligi 
to‟g‟risida ikkinchi taraf (akseptant)ni darhol xabardor qilsagina javob 
kechiktirilgan hisoblanadi. Bu holda javob ayni paytda yangi taklif (oferta) 
hisoblanadi. 
FKning 375-moddasida ko‟rsatilganidek, ofertada taklif qilinganidan 
boshqacha shartlar asosida shartnoma tuzishga rozilik bildirish 
to‟g‟risidagi javob aksept hisoblanmaydi. Bunday javob akseptdan bosh 
tortish va ayni vaqtda yangi oferta hisoblanadi. 
Odatda, shartnomada u tuzilgan joy ko‟rsatib o‟tilishi kerak. Agar 
shartnomada uning tuzilgan joyi ko‟rsatilmagan bo‟lsa, shartnoma oferta 
yo‟llagan fuqaroning yashash joyida yoki yuridik shaxsning joylashgan 
yerida tuzilgan hisoblanadi (FK 376-modda). 

Download 2,02 Mb.
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   ...   159




Download 2,02 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Toshkent davlat yuridik universiteti fuqarolik huquqi darslik I qism

Download 2,02 Mb.
Pdf ko'rish