Toshkent kimyo-texnologiya instituti y. Q. Qodirov, A. T. Ruziboyev, A. A. Abdurahimov yog’larni rafinatsiyalash va katalitik modifikasiyalash

Download 3,92 Mb. Pdf ko'rish
bet	10/105
Sana	19.12.2023
Hajmi	3,92 Mb.
	#123471

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 105

Bog'liq
YOG’LARNI RAFINATSIYALASH VA KATALITIK MODIFIKASIYALASH darslik

Uglevodlar
Uglevodlar, ya’ni mono-, di- va trisaxaridlar, dekstrinlar, shuningdek suvda
eriydigan va suvda erimaydigan pektin moddalar moyli urug’larda har xil miqdorda
uchraydi. Ishlab chiqarish jarayoni (presslash, ekstraksiya) da ular yuvilib, fosfatid
va oqsillar bilan birga kompleks birikmalar ko’rinishida yog’ning kolloid eritmasi
tarkibiga o’tadi. Uglevodlar gidrofil xususiyatiga ega. O’simliklar biosintezida
muhim ahamiyatga ega bo’lishiga va moyli o’simliklar urug’larida sezilarli
miqdorda bo’lishiga qaramay, yog’ va moy tarkibiga ular kam miqdorda o’tadi.
Uglevod guruhidagi moddalar orasida katta fiziologik ahamiyatga ega
bo’lgan glyukozidlar muhim o’rinni egallaydi.
Ular shakarlarni boshqa moddalar , misol uchun aglyukonlar deb ataluvchi
spirtlar, fenollar, yldegidlar , kislotalar bilan efirsimon birikmalaridir.
Ko’pchilik glyukozidlpr rangsiz, lekin ba’zi biro’simliklardan kelib chiqqan
asosiy rang beruvchilar — antosiaplar va flyavonglyukozidlar, glyukozidlar
gruppasiga taalluqlidir.
Glyukozidlarning katta qismi ,ayniqsa qizdirilganda ,suvda eruvchandir,
spirtda yaxshiroq va boshqa erituvchilarda kam eriydi.
Glyukozidlar, odatda, o’ziga xos hid va achchiq ta’mga ega. Sulfat
kislotasining suvli eritmasini ko’p davom etmaydigan qaynatilishidagi
glyukozidlarning gidrolizidan so’ng erkin holdagi shakar va aglyukon hosil bo’ladi:
Fenolglyukozidlar o’simlik dunyosida keng tarqalgan.
Krestgullilar oilasiga kiruvchi urug’larda:
raps, gorchitsa (xantal), surepkalar tarkibida — xantal moyining
glyukozidlari bor bo’lib, ulardan sinigrin ancha keng o’rganilgan.

24
Sinigrin kislotalar bilan allil gorchisa moyiga, glyukoza va kaliy biosulfitga
parchalanadi.Moylarga hamroh bo’lgan va kompleks holda fosfatidlar bilan,
bo’yovchi va boshqa moddalar bilan birikkan glyukozidlar gorchisa, raps, surepa
va boshqa moylarning rafinatsiyasida ma’lum bir qiyinchiliklar keltirib chiqaradi.

Download 3,92 Mb.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 105

Download 3,92 Mb.

Pdf ko'rish