|
Dezodorasiyalangan yog’ning orgonoleptik baholashBog'liq YOG’LARNI RAFINATSIYALASH VA KATALITIK MODIFIKASIYALASH darslikDezodorasiyalangan yog’ning orgonoleptik baholash.
Nerv sistemasining analitik funksiyasi analizator (reseptorlar) yordamida
amalga oshiriladi. Qo’zg’atish (razdrajeniye)ga javoban reseptorlar uni miya
hujayralariga beradi va u yerdan nevr yo’llari bo’ylab javob qo’zg’atishlar tarqaladi.
Og’iz va burun shilimshiq pardalaridagi oddiy hujayralar orasidagi maxsus
hujayralarning borligi yuqori sezgi organlari sezuvchanligini oshiradi. Ta’mni bilish
va sezish xususiyatni faqat suvda eriydigan moddalargina beradi.
Ta’m bilishni qo’zg’atadigan moddalar qatoriga ionizirlanmagan (shakar)
yoki ionizirlangan eritma (kislota va tuzlarning suyuq eritmasi)lar kiradi.
Og’iz bo’shlig’iga tushgan moddalarning ta’m berish xususiyati til yuzasining
o’sha moddalarga qanchalik ishlov berishiga bog’liq.
Ta’m berish xususiyatini hosil bo’lishi va ta’mga ega moddalarni molyar
eritmasini minimal konsentrasiyasi orqali chegara konsentrasiyasini aniqlash
mumkin.
Shirin moddalar uchun bu konsentrasiya 10000 marta, kislota uchun 5 marta,
achchiq moddalar uchun 1000 marta suyultirilgan holda bo’ladi. Konsentrasiyalar
og’iz bo’shlig’iga 10 ml eritmani olish natijasida aniqlangan. Uzluksiz ravishda
ta’mga ega bo’lgan moddalar va tilning o’zaro ta’siri asta sekinlik bilan
sezuvchanlikni kamaytiradi.
Burun bo’shlig’ining hid biluvchi epiteliyalar bilan qoplangan og’iz
bo’shlig’iga yaqin bo’lgan orqa qismi, ozuqa hidiga sezgir. Ozuqa jig’ildonga
o’tgandan keyin, burundan chiqarilgan nafas yutilgan ozuqa bug’lariga to’yingan
bo’ladi. Bu esa degustatorga ozuqa xususan moyning ta’mi va hidini aniqlash
imkoniyatini beradi.
130
Salomasning ishqorsiz rafinatsiyasi
Rafinatsiyalanmagan ozuqaviy salomas rafinatsiyaga kislota soni 1 ml KOH
dan yuqori bo’lmagan holda beriladi, namligi va uchuvchan moddalar miqdori 0,2%,
nikel esa 10 mg/kg dan oshmasligi kerak. Jarayon 2 bosqichdan iborat bo’ladi.
1. Yog’ni tayyorlash
2. Yog’ kislotalari va hid beruvchi moddalarni distillyasiyalab haydash
Birinchi bosqich quyidagilarnio’z ichiga oladi: nikel va nikelli sovun
ko’rinishidagi salomasda erimaydigan limonnokislыy nikel holida yo’qotish uchun
limon kislotasi bilan ishlov berish; limonnokislыy nikelning asosiy miqdorini
yo’qotish uchun kondensat bilan yuvish; fazalarni separatorlarda ajratish; quritish;
nikel qoldiqlari, nikelli sovun, yog’ kislotalarini adsorbsiya usuli bilan tozalash.
Salomasga limon kislota bilan ishlov berilganda temperatura 90
0
C, kislota
konsentrasiyasi 5-15% sarf 25-50 g/t. Oqlash jarayonida adsorbent miqdori 0,4-
0,5% (yog’ massasiga nisbatan) bo’lishi kerak.
Ikkinchi
bosqich.
Ozuqaviy
salomas
dezodorasiyasi
uzluksiz
dezodorasiyalash uskunalarida olib boriladi. Bunda kislotalarini ushlab qolish uchun
yordamchi qurilma o’rnatilgan bo’lishi kerak.
O’simlik moylari va yog’larni dezodoratsiyalashning texnologik sxemasi 9.1-
rasmda keltirilgan.
Sexga kelayotgan o’simlik moyi yig’gich(1)ga yig’iladi. Nasos(2) orqali tayyor
moy realizasiyaga yoki boshqa maqsadlarda qo’llash uchun yuboriladi.
|
| |
