106
o'qishni tushunish dekodlash bilan chambarchas bog'liq bo'lishi mumkin, chunki
so'zlarni o'qish qobiliyati matnni tushunish qobiliyatini cheklaydi. O'qish qobiliyatlari
rivojlanib, asta-sekin matnni tushunish
tajribasi ortib borar ekan, tushunish
dekodlashga unchalik bog'liq bo'lmasligi va o'qishni tushunish rivojlanishini
cheklaydigan umumiy lingvistik tushunish qobiliyatlari bilan chambarchas bog'liq
bo'lishi kutilmoqda.
Oddiy qilib aytganda, o'qishni tushunishga xalaqit beradigan
muqobil yo'llar mavjud, chunki dekodlash va tinglashni tushunish o'qishni tushunish
uchun mustaqil to'siqlar bo'lishi mumkin.
Zamonaviy metodika so'z boyligini taqdim etish va uni talabalar nutqida
faollashtirish uchun turli usul va metodlarni taklif etadi. Muayyan o'qitish
uslubini
tanlashda o'qituvchi bir necha omillarni hisobga olishi kerak: o'quvchilarning yoshi,
ularning tilni bilishi, darsning maqsad va vazifalari va o'rganilgan so'z boyligi turi va
darajasi. O'rta maktabda o'quvchilarda so'z boyligini tashkil etish va uni yodlashning
eng samarali usullarini mustaqil ravishda tanlash ko'nikmalarini shakllantirish
zaruriyati paydo bo'ladi. Talabalar, shuningdek, o'rganilgan so'z boyliklarini hayotga
yaqin vaziyatlarda moslashuvchan ravishda qo'llashlari kerak.
Lug'at kompetentsiyasining o'qish nuqtayi nazaridan ma'nosi bu matnni
tushunishdir.
Shu nuqtai nazardan qaraganda, o'qish ko'rsatkichlarining eng muhim
ko'rsatkichi bu tushunish hisoblanadi. O'qishni tushunishni qanday yaxshilashni bilish
kelajakdagi har qanday leksik savodxonlikni rivojlantirishda asosiy turtki bo'lishi
kerak. Shunday qilib, leksik ko'nikmalarning o'qib tushunishni rivojlantirishga bo'lgan
munosabati va hissasi juda muhimdir.
