100
uskunalar
bilan jihozlanmaganligi, mavjudlarining ham aksariyati ma`naviy eskirib
qolganligi va bugungi kun talablariga to’liq javob bera olmasligidadir. Texnologiyalar
tez sur`atda rivojlanayotgan hozirgi vaqtda amaliy mashg’ulotlar uchun laboratoriya
va stendlarni har bir o’quv yilida qo’shimcha sarf-xarajatlar evaziga takomillashtirish
talab etiladi. Bundan tashqari muhim omillardan yana biri shundan iboratki, ba`zi
laboratoriya tadqiqotlaridagi ish yoki jarayonlarning sustligi sababli ajratilgan vaqt
ichida ta`lim oluvchilar takror tahlil yoxud sinovlar o’tkazishga qiynalishadi, holbuki,
ma`lum bir sohada yetarlicha ish ko’nikmalari va tajriba orttirish uchun amaliy
ma
shg’ulotlarni qayta-qayta takrorlash zarur. Afsuski,
ananaviy ish olib borish
sharoitida laboratoriya moddiy ashyolari hamda moslamalarining tez-tez buzilishi va
shu bilan bog’liq ashyolarga qo’shimcha sarflar qilinishi bois har doim ham bunday
qilinavermaydi [2].
Yuqorida aytilganlarni hisobga olib, yangi tizim mutaxasis kadrlarini tayyorlash
uchun muhim vazifalarni hal etishga yordam bera oladigan yangi samarali, hammabop
pedagogik uslubni joriy etish zaruriyati tug’ildi, deb ayta olamiz. Buning uchun
lab
oratoriya stendlari va o’quv ustaxonalaridagi mashg’ulotlar barcha talabalar uchun
nafaqat qiziqarli, balki qulay va oson bo’lishiga erishmoq lozim. Mashg’ulotlar o’ziga
jalb eta olishi, barcha ruhiy va didaktik omillarni hisobga olishi, jarayonlarni jo’shqin
tarzda namoyon etishi, mashg’ulotlar o’tkazish va o’qitilayotgan fanni o’zlashtirishni,
umuman butun o’qitish samarasini oshirishi, egallangan bilimlar xususida o’ziga-o’zi
baho berish imkonini ta`minlamog’i zarur. Aynan shu nuqtai nazardan zamonaviy
a
xborot texnologiyalarining tadbiq etilishi yuqorida ko’rsatilgan vazifalarni maqbul
tarzda hal qilish va an`anaviy o’qitish usulining bir qator kamchiliklarini bartaraf
etishga ko’mak beradi.
Virtual stendlar har bir o’quvchi-talaba uchun texnikaga o’zining kirish
parametrlarini «buyurishga», o’z bilimlarini nazorat qilishga imkon beradi.
Laboratoriya ishini o’tkazish, uni zarur tartibda tushunish va hokazolar bilan bog’liq
vaqtdan yo’qotish esa kompyuter samarasi hisobiga kamaytiriladi [3].
Ta`lim jarayoniga virtual stendlarning
joriy qilinishi natijasida, an`anaviy
ta`limga qiyoslaganda, mutaxassislarni tayyorlash bo’yicha ta`lim jarayonining yanada
yuqori sifati ta`minlanadi. Bunga avtomatlashtirilgan pedagog va test o’tkazuvchi,
tizimlar, test topshiriql
ari va o’z-o’zini tekshirish uchun savollarni o’z ichiga olgan
ixtisoslashgan o’quv-uslubiy qo’llanmalardan foydalanish, o’quv jarayonining uslubiy
negizini tezkor yangilash hisobiga erishiladi. Biz o’qitishning tashkiliy shakllari,
zamonaviy axborot texno
logiyalari hamda turli ta`lim maskanlarining o’quv imkoniga
ega bo’lamiz. Bu esa ma`lum darajada turli muassasalar mutaxassislari diplomlarining
qadri teng bo’lishini ta`minlaydi [4].
101
Demak, ta`lim jarayonida virtual stendlardan samarali foydalanish ta`lim sifatini
oshiribgina qolmay, balki ulkan moliya zaxiralarini tejashga imkon beradi hamda
xavfsiz, ekologik toza muhitni yaratadi. Virtual stendlar joriy etilishi ta`lim, ishlab
chiqarish, boshqa davlat muassasalarining umumiy yondashuvini talab qiladi. Virtual
o’qitish stendlarini, ayniqsa, qimmatbaho jihozni xarid qilishdan oldin diqqat
bilan
o’rganib chiqish zarur. Bu xodimlarni mahalliy sharoitda o’qitishga, ta`lim
oluvchilarni xorij mamlakatlariga guruh-
guruh bo’lib jo’nashining oldini olishga
imkon yaratadi.
Xulosa qilib shuni aytamizki, ta`lim jarayoniga zamonaviy axborot
texnologiyalarining joriy etilishi quyidagilarga olib keladi:
-
ta`lim
jarayonini, o’quvchi-talabalarning aniq tayyorgarlik darajasini,
qobiliyatlarini, yangi materialni o’zlashtirish sur`atini, qiziqish va mayllarini hisobga
olib ko’proq individual ravishda yordam berish;
-
o’quvchi-talabalarning bilish faoliyatlarini kuchaytirish, ularning o’z- o’zini
takomillashtirish, ta`lim va kasbga qiziqishlari hamda intilishlarini qo’llab-quvvatlash
va rivojlantirish;
- ta`lim jarayonida fanlararo aloqalarni kuchaytirish, borliq hodisalarini
kompleks o’rganish;
- ta`lim
jarayonining moslashuvchanligi, omilkorligi, tashkil topish shakllari va
usullarini takomillashtirish hisobiga uni doimiy va dinamik yangilash;
-
barcha ta`lim muassasalarida o’qitishning muammoli va kompyuter
vositalaridan hamda virtual stendlardan foydalanish;
- ta`lim jarayonining texnologik bazasini hozirgi zamon texnik vositalarini joriy
etish yo’li bilan takomillashtirish.
Adabiyotlar ro’yxati:
1.
O’zbekiston Respublikasi prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning Oliy Majlisga
murojaatnomasi. -
«Xalq so’zi» 23 dekabr 2017 yil.
2.
В.Г.Маняхина Южнокорейский подход к обучению информатике в
младшей и средней школе. Проблемы современного образования №6, 2015г.
3.
К.В. Демушкина Электронные учебники – анализ внедрения
электронных учебников в зарубежных странах (на
примере США и Южной
Кореи)
4.
М.А.Жирнова Исследование средств геймификации в изучении
программирования // Образование и наука в современных реалиях: материалы IV
Междунар. науч.–практ. конф. / редкол.: О.Н. Широков [и др.] – Чебоксары: ЦНС
«Интерактив плюс», 2018. – С. 191-192.
