O’quvchilarning qobilyatlari va ijodiy faoliyatini rivojlantirdi.
Ekologik ta’lim-tarbiya bilan aloqadorlikda, bilimlarni uyg’unlashuviga yordam berdi.
Dars jarayonida yuqori ekologik bilim va ko’nikmalarga ega bo’ldi.
Professional ijodiy faoliyat tajribasini rivojlantirdi.
Erkin fikrlash, ekologik madaniyat qobilyatini o’stirdi.
Umumta’lim maktablari muassasalari o’quvchilarida “O’zbekiston tabiiy geografiyasi” fani yuzasidan ekologikbilimlarni shakllantirish hamda rivojlantirishda quyidagi pedagogik omillardan foydalanish zarur degan xulosaga kelindi:
O’quvchilarning individual psixologik xususiyatlarini chuqur tahlil qilish;
Dars mashg’ulotlarini ekologik jihatlariga mos loyihalashtirish;
Tabiiy geografik tushunchalar orqali o’quvchilarda ekologik ta’lim- tarbiyaviy bilimlarning mazmun-mohiyatini yoritish.
Tajriba-sinov jarayonda darslar quyidagi tartibda o’tkazildi:
Didaktik o’yin texnologiyasi va hamkorlikda o’qitish texnologiyalaridan foydalanish orqali, mamlakatimizning tabiiy boyliklarini asrab-avaylash, atrof- muhitini toza saqlash, tabiiy resurslardan oqilona foydalanishning ahamiyatini o’quvchilarga anglatish;
darslardagi ekologik muammoli vaziyatlar haqidagi topshiriqlarni mustaqil ishlash vositasida ishlab chiqarish jarayonida vujudga keladigan ekologik holatlarga munosabat bildira olish;
keyingi vaqtlarda ayrim hududlarning ekologik holati yomonlashuvi sabablarini tez anglay olishi;
yuz berayotgan ekologik vaziyatlarga qarshi chora-tadbirlari to’ g’risida mustaqil tahlil qila olish;
har qanday sharoitda ham mustaqil fikr yurita olish qobilyatini shakllantirish;
berilgan savol va topshiriqlar yuzasidan bajarishda kontur karta chizish, referat, konspekt tayyorlash;
dunyoda yuz berayotgan atrof-muhitning holatining yidan-yilga o’zgarishlar yo’ nalishini aniqlash va ularni mamlakatimizga ta’sir doirasini ko’ra bilish va tahlil qila olish;
o’zida ekologik vaziyatlarning yo’nalishini bashorat qila bilish ko’nikmasini tarkib toptirish;
insoniy munosabatlarda yuz berishi mumkin bo’lgan har hil muammolarga mustaqil baho berish.
Bu esa o’z navbatida, mustaqilligimizni qadrlay oladigan, davlat va oila oldidagi ma’suliyatini anglaydigan, ekologik bilimlarni rivojlantirishga yo’ naltirilgan pedagogik jarayonda qo’llanilgan uslublarning samaradorlik darajasini aniqlash orqali bitruv malakaviy ishining amaliy farazini to’g’riligini ko’rsatdi. Shunday qilib, geografiya darslarida o'quvchilarda ekologik ta’lim- tarbiyaga oid oid tushunchalarni shakllantirish jarayonida, ulardan to‘g‘ri foydalanish, tabiat va
atrof-muhitni muhofaza qilish, ularning maqsadi va vazifasi kabilarni ilmiy nuqtai nazardan to‘g‘ri tushuntirish maqsadga muvofiqdir. Bular ta’lim-tarbiya jarayonida amalga oshiriladi.
0‘sib kelayotgan yosh avlodni tabiat va uning boyliklaridan, yer zaxiralaridan oqilona foydalanishlarida ularni zaruriy nazariy bilim, amaliy ko’nikma va malakalarni egallab olishlarida о‘qituvchining kasbiy mahorati asosida uzluksiz tarzda olib boriladigan keng to^amli faoliyati G‘quvchilar ongiga singib borsagina, kelajak egalari bо‘lmish bugungi yosh avlod tomonidan kamchiliklar, hatolarga уо‘1 qо‘yilmaydi, tabiat va jamiyat о‘rtasida meyoriy munosabat о‘rgatiladi.
Bu borada ta’lim jarayonini zamonaviy innovatsion texnologiyalar asosida olib borish muhim ahamiyatga ega. Zamonaviy geografiyani о‘qitishda innovatsion texnologiyalardan samarali foydalana olish eng birinchi navbatda о‘qituvchining kasbiy kompitentligi nazariy bilim darajasiga, tashkiliy- pedagogik mahoratiga bog‘liq. Bugungi kun ta’lim tizimining talablaridan kelib chiqqan holda innovatsion texnologiyalardan geografiya darslarida mavzuga mos turlarini tanlab olish va ta’lim-tarbiya jarayoniga tadbiq etishdan kc/zcki tutiladigan maqsadlar quyidagilardan iborat:
e‘quvchilarda geografiya faniga qiziqish va u orqali c)‘zi yashayotgan ()‘lk;i tabiatiga mehr-muhabbatini shakllantirish;
G‘quvchilarnmg nazariy bilimlarni chuqur о‘rganishi, mustaqil fikrlay olishi hamda о‘rganilgan bilimlarni amalda bajara olishlarini ta’minlash;
о‘rganilayotgan mavzuni yengil о‘zlashtirilishiga yordam berish va boshqa shunga о‘xshagan ahamiyatli vazifalarni o‘z ichiga oladi.
Geografiya darslarini о‘qitishda takomillashtirilgan ta’lim metodlari: og‘zaki bayon, suhbat, darslik va qо‘shimcha adabiyotlar bilan ishlash, kuzatish, tajriba, amaliy ishlar va shu bilan bir qatorda innovatsion texnologiyalardan to‘g‘ri foydalana bilish о‘quvchilarning fikrlarini oydinlashtiradi, dars jarayonidagi ijodiy faolligini orttiradi.
|
