6.1. Kompyuter tarmoqlari, ularning turlari va asosiy
tushunchalar
Tarmoq texnologiyalarini va tarmoqda ishlashni qo‘llab-
quvvatlash zamonaviy operatsion tizimlarning ajralmas qismidir.
Zamonaviy sharoitda kompyuterlardan foydalanish alohida holda
emas, balki taqsimlangan tizim va tarmoqlarda uy yoki ofisning
mahalliy tarmog‘i, Internet, korporativ tarmoqlarda va boshqalarda
amalga oshiriladi.
Kompyuter tarmog‘i - bu aloqa tizimiga ulangan va tegishli
dasturiy ta’minot bilan jihozlangan kompyuterlar majmui bo‘lib,
tarmoq foydalanuvchilariga ushbu kompyuterlarning resurslariga
kirishga imkon beradi. Turli xil kompyuterlar tarmoqni tashkil qilishi
mumkin, masalan, kichik mikroprotsessorlar, ishchi stansiyalar, mini
kompyuterlar, shaxsiy kompyuterlar va superkompyuterlar. Aloqa
tizimi har qanday juft kompyuter o‘rtasida xabar almashishni
ta’minlaydigan kabellar, kommutatorlar, marshrutizator va boshqa
qurilmalarni o‘z ichiga olishi mumkin.
Tarmoq operatsion tizimi- foydalanuvchiga o‘z kompyuterlari
bilan mustaqil ishlashga imkon beradi va shu bilan tarmoqdagi boshqa
kompyuterlarning axborot va qurilma resurslariga kirish imkoniyatini
oshiradi.
Tarmoq
operatsion
tizimining
soddalashtirilgan
ishlashi
quyidagicha amalga oshiriladi. A kompyuteridagi foydalanuvchi o‘z
faylini tarmoqdagi boshqa B kompyuteriga qo‘yishga qaror qildi
deylik. Buning uchun u klaviaturada tegishli buyruqni kiritadi.
Foydalanuvchi interfeysi uchun javobgar bo‘lgan operatsion tizimning
dasturiy moduli ushbu buyruqni oladi va uni A kompyuterning mijoz
qismiga o‘tkazadi. OT mijoz qismi boshqa kompyuter resurslariga
to‘g‘ridan-to‘g‘ri kira olmaydi (masalan, B kompyuter disklari yoki
kompyuterlariga). U faqat ushbu resurslar joylashgan kompyuterda
ishlaydigan OT server qismini "so‘rashi" mumkin. Ushbu “so‘rovlar”
tarmoq orqali uzatiladigan xabarlar shaklida ifodalanadi. Xabarlarda
nafaqat
muayyan
harakatlarni
bajarish
buyruqlari,
balki
ma’lumotlarning o‘zi ham bo‘lishi mumkin, masalan, ma’lum bir
faylning tarkibi.
|
