• Shina topologiyasi
  •  Kompyuter tarmoqlarining tuzilishi va topologiyalari




    Download 0,55 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet3/16
    Sana02.02.2024
    Hajmi0,55 Mb.
    #150717
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
    Bog'liq
    a5

    6.2. Kompyuter tarmoqlarining tuzilishi va topologiyalari 
     
    Har qanday tarmoq tizimidagi saytlar ma’lum bir topologiyada, 
    tugunlarni bog‘laydigan ulanishlarning (kabellar, simsiz tarmoqlar 
    yoki ikkalasi) geometrik joylashuvida bir-biriga fizik yoki mantiqan 
    ulanishi mumkin. Eng keng tarqalgan topologiyalar shina, yulduz, 
    xalqa, daraxtdir. Har bir topologiyada barcha saytlar o‘rtasida tezkor 
    aloqa zarurligi, sayt yoki aloqa liniyasi ishlamay qolish (nosozliklar 
    tufayli) holatlari, uzun aloqa liniyalarining narxi va bitta saytni boshqa 
    ko‘plab saytlarga ulashning qiyinligi o‘rtasida o‘zaro bog‘liqliklar 
    mavjud. Tarmoqni loyihalashtiruvchisi uchun juda ko‘p yechimlar 
    mavjud va ularning barchasi mijozning talablariga javob berishi 
    mumkin. Loyihalashtiruvchilar qaysi konfiguratsiyani ishlatishni 
    tanlashda to‘rtta mezonni hisobga olishlari kerak: 
     Asosiy xarajat - tizimdagi turli saytlarni bog‘lash uchun zarur 
    bo‘lgan xarajatlar;
     Aloqa narxi - xabarni bir saytdan boshqasiga yuborish uchun 
    ketadigan vaqt;
     Ishonchlilik - tizimda havola yoki sayt ishlamay qolgan 
    taqdirda ham ko‘plab saytlar bir-biri bilan aloqada bo‘lishining 
    kafolati;
     Foydalanuvchi 
    muhiti 

    biznesni 
    muvaffaqiyatli 
    investitsiyalash uchun tarmoq javob berishi kerak bo‘lgan muhim 
    parametrlar.
    Har bir mijoz uchun bir nechta yechimlar bo‘lishi mumkin. Eng 
    yaxshi tanlov barcha to‘rtta mezonni hisobga olishi kerak. 
    Shina topologiyasi 
    Shina topologiyasida barcha tugunlar 6.1- rasmda ko‘rsatilga-nidek 
    tarmoqning butun uzunligi bo‘ylab ishlaydigan bitta aloqa liniyasiga 


    ulanadi. Qurilmalar kabellar bilan fizik bir-biriga bog‘langan, lekin 
    kabellar markazlashtirilgan boshqaruv mexanizmi orqali o‘tmaydi. 
    Barcha topologiya oxirida signallarni ifodolovchi terminatorlar 
    joylashadi. Xabarlar bitta mashina orqali hammaga jo‘natiladi va faqat u 
    kimga mo‘ljallangan bo‘lsa o‘sha uni qabul qiladi. Bunday tarmoq juda 
    arzon va sozlash oson hisoblanadi. Kamchiligi umumiy kabel va 
    terminator tizimidan chiqishda ishni rad etishi hisoblanadi. Shuningdek 
    tarmoqni shikastlangan joyini topish qiyin. 
    6.1- rasm. Shina topologiyasi asosida qurilgan tarmoq 
    Bunday ulanishda kompyuterlar axborotni faqat navbat bo‘yicha 
    uzatishi mumkin, chunki aloqa liniyasi bir dona bo‘ladi. Aks holda 
    ustma ust (konflikt) tushishi natijasida uzatiladigan axborot buziladi. 
    Ko‘p holatlarda, shinadan foydalanayotganda boshqa topologiyalarga 
    nisbatan ulanadigan kabelni eng kam miqdori talab qilinadi. Shuni 
    hisobga olish kerakki, har bir kompyuterga (ikkita chetdagilardan 
    tashqari) ikkita kabel keladi, bu esa har doim qulay bo‘lmaydi. 

    Download 0,55 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




    Download 0,55 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     Kompyuter tarmoqlarining tuzilishi va topologiyalari

    Download 0,55 Mb.
    Pdf ko'rish