UZLIKSIZ TA‘LIM PEDAGOGIKASI
21
Ta‘limning asosiy vazifalari shaxsni ilmiy bilimlar, ko‘nikma va malakalar bilan qurollantirishdan iborat. Ta‘lim
inson bilish faoliyatining bir turi sifatida bir necha ma‘noni
bildiradi, ya‘ni ta‘lim oluvchilarda bilim, ko‘nikma va
malakalar hosil qilish,
ularda dunyoqarash, fikr va e‘tiqodlarni shakllantirish hamda ularning qobiliyatlarini o‘stirishdir.
Ta‘lim orqali yosh avlodga insoniyat tajribasi orqali to‘plangan bilimlar beriladi, zaruriy ko‘nikma va malakalar
hamda e‘tiqodlar shakllantiriladi. Ta‘lim o‘qituvchi va o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyati bo‘lib, u ikki tomonlama
xarakterga ega, ya‘ni unda ikki tomon o‘qituvchi va o‘quvchi faol ishtirok etadi. O‘qituvchi aniq maqsadni ko‘zlab,
reja va dastur asosida bilim, ko‘nikma va malakalarni singdiradi, o‘quvchi esa uni faol o‘zlashtirib oladi.
Bildirish,
bilish murakkab, qiyin, ziddiyatli jarayondir. Bu jarayonda inson psixikasiga tegishli sezgi, idrok tassavvur va tafakkur
kabi jarayonlar faol ishtirok etadi va muhim rol o‘ynaydi. Ta‘lim berish, yoshlarga bilim berish, ularda ko‘nikma va
malakalarni hosil qilish, ya‘ni haqiqatlarni ocha olishga qodir bo‘lgan jiddiy mantiqiy tafakkurni tarbiyalashdir.
O‘qituvchi, o‘quvchi va talabalardagi fikrlash jarayonni to‘g‘ri yo‘lga solish uchun amaliyot har qanday bilishning
negizidir, degan qoidani hisobga olish zarur. Ta‘limda o‘qituvchi bilim berish bilan cheklanmaydi, u o‘quvchilarning
fikrlash faoliyatiga
ham rahbarlik qiladi, o‘quvchilarda ishdagi mustaqillik, ijodkorlik qobiliyatlarini o‘stiradi
va shu
tariqa o‘rganilayotgan narsaning ongli ravishda o‘zlashtirib olishga erishiladi, materialni idrok qilishlari va tushunib
olishlari bilan birga, uni puxta esda saqlab qolishlari to‘g‘risida ham g‘amxo‘rlik qiladi.
