|
- súwret. Normal bólistiriw nızamına matematik baqlawı hám standart shetlesiwdiń tásiri
|
| bet | 10/83 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 5,5 Mb. | | #144225 |
Bog'liq Anıq emes ólshewler1.3.1- súwret. Normal bólistiriw nızamına matematik baqlawı hám standart shetlesiwdiń tásiri
“Qátelik” túsıngin durıs emes qollanılıwı onıń basqa túsınklerdiń mánisi menen bir túrde emesligin ańlatadı. Máselen, “ólshew nátiyjesıniń qátelik xarakteristikası” hám “qáteliktiń isenimli shegaraları” buǵan mısal bola aladı. Belgili ólshew nátiyjesıniń qáteligi kórilip atırǵan tájriybede tiykarlanıp belgili túrdegi ólshew quralınıń metrologiyalıq xarakteristikaları menen baylanıslı bolıp, “qátelik xarakteristikaları” ın bahalaw ruxsat etilgen ólshew jaǵdayında virtual yakı real tájriybe nátiyjeleri, sondayaq túrli tásir qılıwshı faktorlar tásirine tiykarlanadı. Soǵan tiykarlanıp, muǵdarlıq mánisi boyınsha tosınarlı esaplanǵan ólshew nátiyjeleriniń ortasha kvadratik qáteligin, joq qılınbaǵan úzliksiz qátelik, ólshew nátiyjeleriniń isenimli intervalları qátelik tariypine berilgen dáslepki qaǵıydaǵa mas kelmeydi. Ólshew nátiyjeleriniń usı muǵdarlıq xarakteristikaları ámelde qátelikti emes, nátiyjelerdiń shashılıwın kórsetedi.
Tájriybe nátiyjeleriniń haqıyqıy baha (tayansh baha) ǵa salıstırǵanda shashılıwi jol qoyılatuǵın qátelikke salıstırǵanda awıwları 1.3.2-súwrette súwretlengen.
1.3.2 - súwret. Tájriybe nátiyjeleriniń tayansh bahaǵa salıstırǵanda shetlesiw mánisleri
Sol menen birge aytıw kerek, anıqsızlıq konseptsiyasın jaratılıw ideyası da onıń ámelge asıwın taʼminlegen tiykarǵı jaǵdaylar retinde tómendegiler esaplanadı:
- 80-jıllardıń basına shekem xalıq aralıq kólemde ólshew nátiyjeleriniń qayta islew hám anıqlıǵın bahalaw boyınsha jalǵız metodika bolmaǵanlıǵı aqıbetinde túrli mámleketlerde orınlanǵan ólshew nátiyjeleri tiykarlanıp milliy, sondayaq mámleketler arasında statusdaǵı standatlar menen tártipke salınǵan;
- túrli mámleketlerdiń islep shıǵarıw kárxana hám shólkemleri, metrologiyalıq hám sınaw laboratoriyaları tárepinen orınlanǵan ólshew nátiyjeleriniń óz-ara salıstırıwda kriteriya hám tártiplerdiń tupten parq qılıwı, yakı onıń ulıwma bar bolmawı metrologiyalıq texnik tosıqlardı payda ete basladı, bul bolsa eksport/import sawdalardaǵı texnik tosıqlardıń tiykarı edi;
- global ólshewler sistemesın hám metrologiyalıq gúzetiwshenliktiń tiykarǵı kompanentlerinen biri ólshewler anıqsızlıǵı esaplanadı.
Ólshew qáteligi (measurement error) - shamanıń ólshengen mánisi hám tayansh mánisi arasındaǵı parq.
|
| |
