|
– súwret. Ólshew anıqsızlıǵı tariypine muwapıq nátiyjelerdiń shashılıwi (tarqaqlıǵı)
|
| bet | 8/83 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 5,5 Mb. | | #144225 |
Bog'liq Anıq emes ólshewler1.2.2 – súwret. Ólshew anıqsızlıǵı tariypine muwapıq nátiyjelerdiń shashılıwi (tarqaqlıǵı)
Ámeliyatda kóp márte ólshewler (n=4 ewden kem bolmaǵan) ótkizilgende tosınarlı hám úzliksiz effektlerdiń tásiri ornına normal bólistiriw nızamınan shetlesiwler baqlanadı. Kóp márte ólshew nátiyjeleriniń normal (Gaus) bólistiriw nızamına boysınıwı grafik kórinisinde sáwlelenedi (1.2.3-súwret.)
1.2.3 – súwret. Normal (Gaus) bólistiriw nızamınıń itimallıq tıǵızlıǵı
bul jerde: σ – ortasha kvadratik shetlesiw.
Normal bólistiriw nızamına boysınǵan tosınarlı proceslerdi shetlesiwin tarqaqlıq orayı (matematik baqlaw) dan shetlesiwin bahalawda ortasha kvadratik shetlesiw σ qabıl etilgen. Laplas funktsıyası tiykarında tómendegi mánislerdi alamız:
Máselen, analitik ólshewlerde qollanılatuǵın bóliniw mánisine iye bolǵan ólshew ıdıslarında subyekt (persanal) tárepinen anıqsızlıqqa jol qoyıladı. Bunda silidrdegi suyuqlıqtı kólemi bóliniw mánisleri arasında jaylasqan jaǵdayda (1.2.4- súwret) subyektiv anıqsızlıqtı bahalaw kerek boladı.
1.2.4 – súwret. Silindrde suyıqlıq kólemin ólshewde subyektiv ólshew anıqsızlıǵı
Álemde ólshewlerdiń anıqsızlıqları boyınsha ilmiy hám texnik shólkemler hámde jumısshı toparlar payda etile basladı. Usı máselelerge metrologiya haqqında pánınń qızıǵıwın kóp sanlı xalıq aralıq jıyınlar hám seminarlar, sondayaq ilmiy-texnik jurnallardaǵı usı temaǵa baylanıslı jarıyalanǵan jumıslar hám onıń aktuallıǵınan da seziw qıyın emes. Baspa etilgen islerde anıqsızlıqlardı bahalawdıń ulıwma máseleleri kórip shıǵılǵan bolıp, belgili ólshewlerdiń nátiyjeleriniń anıqsızlıqların bahalaw bolsa kórip shıǵılmaǵan. Sonıń ushın da belgili ólshewlerdiń anıq tarawları ushın, máselen, fizik-ximiyalıq shámalardı ólshew, jıllılıq texnikası hám temperatura shamasın ólshew, elektr shámalardı ólshewde anıqsızlıqtı bahalaw sıyaqlı ólshew túrlerin rawajlandırıw hám metodikaların islep shıǵıw búgingi kúnniń kerek máselesi esaplanadı. Respublikamızda házirgi kúnde pán hám taʼlim tarawında, sondayaq ólshewler hám sınaw nátiyjeleriniń anıqlıq xarakteristikaların bahalawdı tártipke salıwshı bar normativ hújjetlerdi islep shıǵıwdı unamlı payda etiwge jóneltirilgen ilájlar ámelge asırılmaqta. 2017-2021 jıllarda Ózbekistan Respublikasın rawajlandırıw Háreketler strategiyasında, tiykarınan, «… joqarı texnologiyalı qayta islew tarmaqlardı, eń áweli, jergilikli shiyki ónim resursların tereń qayta islew tiykarında joqarı qosımsha bahalı tayın ónim islep shıǵarıwdı jedel rawajlandırıwǵa qaratılǵan sapa jaǵınan jańa basqıshqa ótkiziw arqalı sanattı jánede modernizatsiya hám diversifikatsiya qılıw» waziypaları belgilep qoyılǵan. Usı wazıypalardı ámelge asırıwda metrologiya ámeliyatına ólshewler anıqsızlıqları konseptsiyasın hám olardı bahalawda zamanagóy usullardı analiz qılıw boyınsha maqsetli ilmiy- izertlewler alıp barıw aktual esaplanadı.
Sonday etip, ólshew anıqsızlıǵın:
- ólshewden keyingi ólshenetuǵın shama haqqındaǵı bizdiń apostreor bilimimiz;
- anıqlıq noqat názerinen ólshew nátiyjeleriniń sapa kriteriyası;
- ólshenetuǵın shama mánisi ushın bahalaw retinde ólshew nátiyjesıniń isenimliligi ólshewi dep ataw múmkin;
- ólshewdiń xalıq aralıq kólemde tan alınǵan sapa kórsetkishi.
|
| |
