|
- súwret. Ólshewler anıqsızlıǵınıń túrleri
|
| bet | 29/83 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 5,5 Mb. | | #144225 |
Bog'liq Anıq emes ólshewler3.1.1- súwret. Ólshewler anıqsızlıǵınıń túrleri
qamtıp alıw itimallıǵı ̶ ólshenip atırǵan shamalardıń shın mánisleri toplamı kórsetilgen qamtıp alıw intervalında jaylasıw itimallıǵı.
qamtıp alıw koeffitsienti ̶ birden úlken san bolıp, ólshewlerdiń keńeytirilgen anıqsızlıǵın alıw ushın ólshewlerdiń Jıyındı standart anıqsızlıǵına kóbeytiriledi.
Túsindirme: ISO/IEC Guide 98-3:2008 xalıq aralıq standartında belgilengen qaǵıydalarǵa tiykarlanıp, qamtıp alıw koeffitsienti ádette k menen belgilenedi.
Birinshi jaǵday (aposterior bahalaw) belgili bir fizik shamanıń ólshew nátiyjeleri boyınsha ótkiziledi hám anıqsızlıǵı bahalanadı. Onı tek ǵana ólshenip atırǵan shamanıń kóp márte baqlaw nátiyjeleri jaǵdayında bahalaw múmkin. Usı ólshewler eki variantda orınlawı múmkin:
1) qaytalanıwshanlıq jaǵdayında tosınarlı effektler menen baylanıslı bolǵan ólshew anıqsızlıǵı payda qılıwshısın bahalaw hám kemeytiw ushın);
2) nátiyjelerdiń baqlanıp atırǵan ózgeriwshenligin alıw maqsetinde baqlaw sharayıtlarinıń birinde ózgeriw bolǵan halda (joq qılınbaǵan belgili úzliksiz effektti ózgeriwshen bólegi menen baylanıslı bolǵan ólshew nátiyjeleri anıqsızlıǵın payda qılıwshıların bahalaw hám kemeytiw ushın).
Kóp márte baqlaw nátiyjeleriniń matematik statistika usılları menen qayta islew nátiyjesinde kútilip atırǵan bahanı bahalaw átirapında shashıliwdiń ólshewin ólshew nátiyjesi retinde alıw múmkin. Baqlaw nátiyjeleriniń tarqaqlıǵın ólshewi retinde А tur standart anıqsızlıq dep atalatuǵın tájriybelik standart shetlesiw alınadı.
Ólshew nátiyjeleri anıqsızlıǵın aprior bahalaw belgili ólshewde úyrenilip atırǵan tosınarlı yakı úzliksiz effektler ótkizilmegen jaǵdayda bahalanadı. Bunda aldın orınlanǵan ólshew nátiyjeleri maǵlıwmatlarına súyenip, sırtqı isenimli dereklerden alınǵan informatsiyalardan paydalanıw múmkin. Máselen, ólshenip atırǵan shamanıń fizik qásiyetleri, ólshew quralınıń pasport maǵluwmatları, salıstırıw, kalibırlaw sertifikatları hám bayannámeları maǵluwmatları hám t.b.
Anıqsızlıqtı bahalaw awır proces da emes, tolıq matematik másele da emes. Bahalaw ólshenetuǵın shamanıń tábiyatın dıqqat penen úyreniwge, paydalanılatuǵın ólshew usılına hám metodikasına baylanıslı.Ólshew nátiyjesi ushın kórsetiletuǵın anıqsızlıq bahasınıń sapası hám paydası túsinigine, kritik analizǵa hám bul bahalawdı orınlap atırǵan adamnıń hújdániylıǵına baylanıslı boladı.
Kiriw shamalarınıń standart anıqsızlıqları shama haqqındaǵı maǵluwmattıń túrine hám shama mánisiniń ( statik yakı statik emes) ózgeriwi múmkinligine qarap, А tur yakı B tur boyınsha bahalanadı.
Eger shama haqqındaǵı maǵluwmat (informatsiya) statik, yaǵnıy kóp márte ólshew yakı sınawlar jolı menen eksperimental alınǵan bolsa, bul halda kiriw shamalarınıń standart anıqsızlıqları А tur boyınsha bahalanadı.
Eger shama haqqındaǵı maǵluwmat statik emes, yaǵnıy usı ólshew dawamında bahalanbaǵan bolıp, qandaydur ǵáresiz bahalaw nátiyjesinde alınǵan (shamanıń ózlestirilgen mánisi) bolsa, bul halda kiriw shamalarınıń standart anıqsızlıqları B tur boyınsha bahalanadı.
Eger kiriw shamasınıń bahası bir márte baqlaw boyınsha, etalonǵa salıstırıp, kem anıqsızlıq penen kalibrlanǵan ayırım ólshew quralı járdeminde alınǵan bolsa, bul halda bahanıń anıqsızlıǵı – bul tiykarlanıp, birlik ólshemin qayta tiklew anıqsızlıǵı, yaǵnıy etalonnıń anıqsızlıǵı boladı.
|
| |
