316
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
AN‟ANAVIY HAMDA KIYIMNI BO‟YASH USULIDA ERKAKLAR
YOZGI ASSORTIMENTINI ISHLAB CHIQARISH TAHLILI
Sidikjanov Ja‟far Sobir o‟g‟li, tayanch doktorant,
Nabidjanova Nargiza Nasimjanovna, t.f.d. dotsent,
Namangan muhandislik-texnologiya institute
Annotatsiya: Maqolada erkaklar kundalik yozgi kiyimlari assortimentini odatiy va kiyimni
bo‟yash usulida ishlab chiqarish usullari o‟rganilgan, farqlari hamda afzallik va kamchiliklari
tahlil qilingan.
Annotation: In this article, manufacturing methods of men's casual summer clothes by the
traditional method and garment dyeing are studied, the differences, advantages and
disadvantages are analyzed as well.
Kalit so‟zlar: to„qimachilik, paxta, kundalik kiyim, gazlama, kiyimni bo‟yash.
Keywords: textile, cotton, casual clothes, fabric, garment dyeing.
Mamlakatimizda to‗qimachilik, trikotaj va tikuvchilik sanoati milliy
iqtisodiyotning bugungi kundagi strategik muhim
va jadal rivojlanayotgan
tarmoqlaridan
biridir.
Hukumatimiz
tomonidan
sanoat
korxonalariga
yaratilayotgan shart-sharoitlar, sohani rivojlantirishga yo‘naltirilgan qator qonun
hujjatlari, Prezidentimizning Farmon va qarorlarini amaliyotga tatbiq etilishi
tarmoqni yanada rivojlanishiga imkon bermoqda.
Shuningdek, bu borada ishlab
chiqaruvchi korxonalardan ham yuqori sifatli, raqobatbardosh va yangi turdagi
mahsulotlarni ishlab chiqarish talab etiladi.
Ma‘lumki, respublikamizda paxta tolasini yetishtirish qishloq xo‘jaligining
asosiy bo‘g‘ini hisoblanadi va so‘nggi yillarda
uni chuqur qayta ishlash, keng
assortimentdagi to‘qimachilik, tikuv-tirikotaj mahsulotlarini
ishlab chiqarish,
yurtimiz ichki bozorlarini ta‘minlash hamda eksportga yo‘naltirish
borasida katta
natijalarga erishildi.
317
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
Mahalliy tikuvchilik korxonalari tomonidan paxta matosidan erkaklar yozgi
kundalik kiyimlarining keng
assortimenti ishlab chiqarilib, haridorlarga yetkazib
berilmoqda. Ushbu matolarning katta qismi yurtimiz to‘qimachilik korxonalari
hisobiga to‘g‘ri keladi. Erkaklar yoz mavsumiga mo‘ljallangan kiyimlarini 2 turga
ajratishimiz mumkin; trikotaj va gazlamali kiyimlar (1-jadval).
Erkaklar yozgi kundalik kiyimlari assortimenti
1-jadval
Trikotaj
Gazlama
futbolkalar
yaktaklar
polo ko‘ylaklar
sorochkalar
sorochkalar
shimlar
shalvarlar
shalvarlar
shortiklar
shortiklar
komplekt
komplekt
jaket va
boshqalar
jaket va boshqalar
To‘qima gazlamali erkaklar yozgi kundalik kiyimlari asosan 100 foiz paxta,
qisman paxta va polyester tolalari shuningdek, boshqa sintetik tolalar
aralashmasidan olingan materiallardan ishlab chiqariladi. Matolar sidirg‘a
bo‘yalgan, yo‘l-yo‘l, kataksimon yoki gul bosilgan bo‘lishi mumkin. Gazlamalar
ishlab chiqarish jarayoning uch bosqichida bo‘yalishi mumkin:
tola yoki ip
holatida; to‘qilgandan keyin hamda bichib tikilgandan so‘ng. Matoni bo‘yash eng
ko‘p qo‘llanadigan va ming yillardan beri mavjud usul hisoblanadi, kiyimni
bo‘yash esa o‘tkan asrning 70-80-yillaridan rivojlangan va hozirda dunyo bo‘yicha
kundalik kiyimlar ishlab chiqarishning deyarli 20 foizini tashkil qiladi. Kiyimni
bo‘yash bu bichilgan va to‘liq yoki qisman tikilgan kiyimlarni bo‘yash jarayonidir.
Bunda asosan, kiyimlar paxta tolasidan to‘qilgan matolardan tikilgan bo‘ladi [1].
318
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 7-8 oktabr 2-tom
Quyidagi 1-rasmda paxta matosidan erkaklar
sorochkasini ishlab
chiqarishning odatiy va kiyimni bo‘yash usullarida jarayon bosqichlari hamda
sotuvchi (yoki buyurtmachi)ga tayyor mahsulotni yetkazib berishning o‘rtacha
muddati keltirilgan.
