90
sarxil va taru-toza uzum navlarining jahon bozori talabiga mos keladigan,
eksportbop va tarkibida turli-tuman vitaminlarga boy, quyosh nurida jilo taratuvchi
uzum navlari yetishtirilmoqda.
Prezidentimiz ta’kidlaganlaridek, so‘nggi
yillarda uzum mahsulotiga, ayniqsa
o‘zbek dehqonlari yetishtirayotgan maxalliy uzum mahsulotlariga bo‘lgan talab yil
sayin kuchayib, uzumchilik sanoati tobora rivojlanib bormoqda va katta daroma
keltirilmokda.U
Xalqimizga yaxshigina daromad keltirayotgan uzumzorlar viloyatimizda oxirgi
yillarda 12100 ga maydonni tashkil etmoqda.
11.2.
Buxoro viloyatining Jondor, Buxoro, Romitan, Vobkent, G’ijduvon,
Shofirkon, Kogon va boshqa tumanlarida zamonaviy va xusisiy uzumchilik
tarmog‘i jadal ravishda rivojlanmoqda. Intensiv uzumzorlar barpo etishda nav
tanlash, sog‘lom ko‘chat tayyorlash, tokzorlarga turli
xil usuldagi shakllar berish,
simbag‘azlardan foydalanish va parvarishlash jarayonida ilg‘or va innovasion suv
va resurstejamkor agrotexnologiyalardan samarali foydalanib, yuqori va sifatli hosil
21 va 22 -rasm
. Oq kelin barmoq navi va ”Farg‘onacha usul” bilan ishkomli shaklda uzum yetishtirish
Va samaradorlikka erishmoqdalar.
“O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020-
2030yillarga mo‘ljallangan strategiyasida belgilangan vazifalarni 2020 yilda
amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarorlari mirishkor uzum
91
yetishtiruvchi dehqonlarimizga qanot bag‘ishladi va kelgusida yuqori sifatli hosil
yetishtirib, yuqori daromad olinishiga dasturul amal bo‘lib xizmat qildi.
Qarorni ijrosini bajarish maqsadida 2020 yildan boshlab, Farg‘ona, Oltiariq
tumanlarida meva-uzum va sabzavotchilikka ixtisoslashgan
tajriba maktabidan
o‘rnak olib, shu yili Buxoro viloyatining Jondor tumani, Luqmon MFY hududida
joylashgan “Jayron-Jayxun” fermer xo‘jaligining U.Hamroyev rahbarligida 5 ga
maydonida “Farg‘onacha” usulda zamonaviy tok (Rizamat, Mersedes, Uzun
kelinbarmoq, Qora kelinbarmoq, Oq lo‘nda Husayni, Shohona, Dili kaftar kabi
xo‘raki) navlarini parvarishlab, 3-yilda har bir gektar tokzordan 250-300s dan sifatli
hosil yetishtirish rejalashtirilgan. Mazkur xo‘jalikda yetishtirilgan uzum navlarining
rivojlanishi va hosildorligi 75-82-rasmlarda keltirilgan.
92
23-rasm.
Rizamat uzum navi
2 4-
rasm. “Farg‘onacha usul”da Rizamat uzum navini yetishtirish
2020-2021 o‘quv yilidan Buxoro davlat
universitetida mevachilik,
uzumchilik, sabzavotchilik, polizchilik va kartoshkachilik va o‘simliklarni himoya
qilish ta’lim yo‘nalishlari Agronomiya va biotexnologiya fakulteti negizida tashkil
etilgan. Ushbu yo‘nalishlarda ayni paytda 100 dan ortiq talabalar tahsil olishmoqda.
Uzbekistonda keng maydonda tok boglari barpo kilinmokda.
Endilikda xususiy tokchilik va intensiv uzumzorlarni rivojlanish maksadida ikkinchi
bosqichni tamomlagan talabalarga universitetda mevachilik va uzumchilikni
rivojlantirish istiqbollari borasidagi nazariy bilim va ko‘nikma va malaklar hosil qilish
bilan birgalikda, ushbu sohaga Bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot
institutining Buxoro mevachilik, uzumchilik ilmiy-tajriba stansiyasida talabalar mazkur
soha bo‘yicha puxta amaliyot o‘tashlari ta’minlanmoqda.
25-rasm.Qora janjal navi 26-rasm. Mersedes navi
27- rasm. Qora kelin barmoq navi
Shunindek Uzbeistonda x ususiy tokilik xam jadal rivojlanib dexkonlar uz tomarkalaridan
uzumdan mul va sifat li xosil olinmokda.
.
