35
35
II bob. ELEKTRON JADVALLAR
10-dars. ELEKTRON JADVALNING VAZIFALARI VA
IMKONIYATLARI
TAYANCH TUSHUNCHALAR
Monitoring
– atrof-muhit hamda
jamiyatda sodir bo‘layotgan
hodisa va jarayonlarni doimiy
ravishda kuzatib borish tizimi.
Odamlar bajarayotgan ishlari ustidan doimo
monitoring olib borishadi. Uning natijalari jamiyat va
iqtisodiyot obyektlari xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha
takliflar hamda qarorlarni asoslash uchun xizmat
qiladi. Monitoring olib borishda elektron jadvallardan
foydalanish yaxshi samara beradi. Elektron jadval
deganda, asosi jadvaldan iborat dasturiy ta’minot
tushuniladi. Elektron jadvallarga matn va raqamli ma’lumotlarni kiritish, formulalar yordamida
esa ushbu ma’lumotlar ustida hisob-kitoblarni amalga oshirish mumkin. Bundan tashqari,
elektron jadvaldan grafik va diagrammalar yaratishda ham foydalaniladi.
Jadval protsessorlari katta hajmdagi sonli ma’lumotlardan iborat turli ko‘rinishlar (statistik,
moliyaviy va buxgalterlik hisobotlari)ni yaratish, ularni qayta ishlash imkoniyatlarini beradi.
Odatda, bunday jadval protsessorlari
elektron jadval
deb ataladi. Foydalanuvchi ish faoliyatini
tashkil etishda o‘zi uchun qulay elektron jadvaldan foydalanadi. Elektron jadvallar ko‘p
jihatdan bir-biriga juda ham o‘xshash, shuning uchun ulardan birining ishlash prinsipini
o‘rganish orqali boshqa dasturlar bilan ishlashni o‘rganish mumkin.
Bob yordamida MS Excel dasturida elektron jadvallar yaratish, ularni qayta ishlash bo‘yicha
bilim va ko‘nikmalar hosil qilinadi.
1982-yilda Microsoft kompaniyasi “Multiplan” deb nomlangan birinchi jadval protsessorini
ishlab chiqdi. “Multiplan” CP/M operatsion tizimida qo‘llash bo‘yicha mashhur bo‘lsa-da,
MS-DOS operatsion tizimida foydalaniladigan “Lotus 1-2-3” dasturidan sezilarli darajada
ortda qolardi. Excelning birinchi ko‘rinishi Mac operatsion tizimi uchun 1985-yilda, Windows
operatsion tizimi uchun esa 1987-yilning noyabr oyida ishlab chiqildi. 1993-yildan boshlab
Excel dasturiga Visual Basicning qo‘shilishi Excel vazifalarini avtomatlashtirish imkoniyatini
yaratdi.
Elektron jadval yaratish uchun dastlab MS Excel dasturi ishga tushiriladi.
