|
Variant – I
|
| bet | 2/23 | | Sana | 24.03.2017 | | Hajmi | 498 Kb. | | #1664 |
Variant 3. Ekologiya asoslari,
biosfera.
1.Qaysi metod yordamida ayrim omillarning organizm rivojlanishiga ta’siri o’rganiladi?
A) Dala metodi. V) Ekologik tajriba metodi. S) Matematik modellash metodi. D) Kuzatish.
E) Eksperimental metod.
2. Quyosh energiyasining necha foizi yerdan koinotga qaytariladi?
A) 34. V) 48. S) 58. D) 42. E)1.
3. Turning yaxlitliligi nimaga bog’liq?
A) tur individlari orasidagi erkin urchish xususiyatining mavjudligiga.
V) turning areal bo’ylab tarqalishi va har xil tur individlari o’rtasidagi munosabatlarga.
S) tur mezonlarining xilma- xilligiga.
D) tur individlarining o’zgaruvchanligiga.
E) har xil turlarning o’zaro ta’siriga.
4. Qaysi olimning tabiriga ko’ra noosfera – inson mehnati va ilmiy faoliyati ta’sirida o’zgargan biosferadir?
A) R.Vilyams. V) E. Lerua.
S) V.I. Vernadskiy. D) K.A.Temiryazev.
E) Ch. Darvin.
5. Yer yuziga yetib keluvchi quyosh nurlarining to’lqin uzunligi taxminan...... ga tengdir.
A) 0,8- 15 mkm. V) 0,9- 18 mkm.
S) 0,3 – 20 mkm. D) 0,3 – 10 mkm.
E) 10 – 20 mkm
6.Hozir bir minutda ... tonnaga yaqin suv yer yuzidan bug’lanib turadi?
A) 1 mln. V) 2 mln. S) 1 mlrd.
D) 2 mlrd. E) 10-12 mln.
7.Ekologiya fanining asosiy vazifalariga quyidagilar kiradi: ...
A) har xil organizmlar guruhlarining atrof – muhit omillari bilan munosabati qonuniyatlarini o’rganish.
V) Organizmlarning yashash muhitiga ta’sirini aniqlash.
S) zararkunandalarga qarshi kurash usullarini yaratish. Qarshi (1926 37 yillarda Behbudiy) - Qashqadaryo viloyatidagi shahar (1926 yildan), viloyat markazi (1943 yildan). Qashqadaryo vohasining markazida, Qashqadaryo boʻyida, xalqaro t. yil va avtomobil yoʻllari kesishgan joyda.
D) sanoat korxonalarda chiqindisiz texnologiyani ishlab chiqish va joriy etish.
E) barcha javoblar to’g’ri.
8. Organizmlarning qaysi belgilarida reaksiya normasi tor bo’ladi?
A) miqdor belgilarda. V) tana massasi.
S) jun uzunligi. D) sifat belgilarida.
E) barchasi.
9.Yer fizik muhiti bilan turg’un munosabatda , quyosh bilan energiya almashinish holatida bo’lgan. Yerdagi hamma tirik organizmlar kompleksi ... hosil qiladi?
A) biom yoki biosenozni.
V) ekotop yoki biosenozni.
S) abiotik va biotik omillarni.
D) biosferani yoki ekosistemani.
E) biosferani yoki biosenozni.
10.Ko’rinadigan nurlar yerga yetib keluvchi quyosh nurlarining necha foizga yaqinini tashkil etadi?
A) 1%; V) 25%; S) 42%;
D) 49%; E) 50%.
11. Mayda cho’l hayvonlari ... hisobiga tanadagi suv muvozanatini saqlaydi.
A) tez-tez suv ichish.
V) oksidlanish reaksiyalari natijasida hosil bo’ladigan suvlarni g’amlash.
S) sersuv o’simliklarniu ko’p iste’mol qilish.
D) oshqozonida ko’p miqdorda suv saqlash.
E) tana bo’shlig’ida ko’p miqdorda suv to’planishi
12. Qaysi organizmlar turlari barcha organizmlarning 79 foizini qamrab olgan?
A) hayvonlar. V) o’simliklar.
S) mikroorganizmlar. D) zamburug’lar.
E) T.J.B.
13.Yorug’likning hayvonlar uchun asosan .... ahamiyati mavjuddir.
A) Fermentativ. V) Katalitik.
S) Informativ. D) Biosintetik.
E) Regulyatorlik.
14.Tirik organizmlarga ta’sir ko’rsatuvchi muhitning har qanday tarkibiy qismlari ... deyiladi.
A) ekologik omillar.
V) biosenozlar.
S) biogeosenozlar.
D) biomlar.
E) abiotik omillar.
15.Quyidagi berilgan o’simliklardan qaysi birining vegetatsiya davri nihoyatda qisqa
bo’lib, erta bahorda o’sib, rivojlanib nobud bo’ladi?
A) sunbul, ayiqtovon.
V) Agava, aloe.
S) Shuvoq, g’umay.
D) Shashir, lola.
E) Qo’ng’irbosh, shashir.
16.Okeanlar yer yuzining 70 foizini egallashiga qaramay, yer biomassasining ... foizini hosil qiladi.
A) 0,13 V) 0,32 S) 0,31
D) 0,49 E) 0,50
17.Sovuq qonli hayvonlarda muhit haroratining ma’lum diapazondan pasayishi ... sabab bo’ladi?
A) metabolik jarayonlarning susayishiga va organizmlar o’limiga.
V) fiziologik jarayonlarning tezlashuviga.
S) metabolik jarayonlarning tezlashuviga va organizmlar yashovchanligining ortishiga.
D) fiziologik jarayonlarning bir xil saqlash mexanizmlarini amalga oshishiga.
E) barchasi to’g’ri.
18. Ekologik sistemalarning turg’unligini nima orqali ta’minlanadi?
A) biosenozda o’simliklarning bo’lishi.
V) moddalarning davriy aylanishi.
S) konsument va redusentlarning bo’lishi.
D) turlarning xilma – xilligi.
E) turlarning o’zaro munosabati
19. O’simliklarda uglerodning konsentratsiyasi yer po’stlog’idagiga nisbatan ... marta, azotniki esa... marta yuqoridir.
A) 30; 200. V) 200; 30.
S) 40; 250. D) 250; 40.
E) 300; 30.
20.Bir-biri bilan va atrof muhit bilan o’zaro munosabatda
bo’lgan organizmlarning populyatsiyalari nima deyiladi?
A) Biosenoz. V) Zoobentos.
S) Biogeosenoz. D) Agrosenoz.
E) Bentos.
21.Har qanday biogeosenozlarda ... bog’liq holda o’zgarishlar kuzatiladi?
A) mavsum ritmiga. V) iqlim ritmiga.
S) kecha-kunduz ritmiga. D) biotik omillarga.
E) yillik ritmlarga.
22.Qaysi hayvonlar oksidlanish natijasida hosil bo’lgan suvlarni g’amlash hisobiga tanadagi suv muvozanatini saqlaydi?
A) amfibiya, reptiliyalar.
V) reptiliyalar, baliqlar.
S) pingvinglar, kurakoyoqlilar.
D) kemiruvchilar, sudralib yuruvchilar.
E) barchasi.
23.Akademik .... ta’biri bilan aytganda, kam miqdorning cheksizligini ta’minlovchi birdan-bir usul uni yopiq halqa bo’ylab aylanishga majbur etishdir.
A) Vilyams. V) Vernadsliy.
S) Zyuss. D) Lamark.
E) Temiryazev.
24. Geografik zonallik natijasida hosil bo’lgan biomlarga ..... misol bo’ladi?
1. tundra; 2. tayga; 3. o’simliklar dunyosi;
4. hayvonot dunyosi. 5. o’rmon; 6. cho’l;
7. dasht; 8. mikroorganizmlar;
9. tropik o’rmonlar;
10. lishaynikalr.
A) 1,2,5,6,7,9. V) 1,2,3,4,5,8.
S) 2,3,4,8,9,10. D) 3,4,6,8,7,10.
E) 5,6,7,8,9,10.
25. ....... asosan sanoat baliqchiligi rivojlangan.
A) Chuchuk suv havzalarida.
V) Okean ekosistemasida.
S) Chuchuk suv ekosistemasida.
D) Dengiz limanalarida.
E) Kontinental shelflarda.
26. O’rnini to’ldirsa bo’ladigan tabiiy boyliklarni belgilang.
A) yog’och va torf.
V) torf va neft.
S) yog’och va gaz.
D) gaz va toshko’mir.
E) toshko’mir va yog’och.
27. Yo’qolib ketayotgan turlarni va tabiiy biogeosenozlarni muhofaza qilishning samarali choralaridan biri ... hisoblanadi.
A) qo’riqxonalarni ko’paytirish.
V) qo’riqxonalarning maydonini kengaytirish. Maydon - ochiq, meʼmoriy jihatdan tartibga keltirilgan, atrofi bino, inshootlar yoki daraxtlar bilan toʻsilgan keng satq. Toʻrtburchakli, temperaturapetsiyasimon. doirasimon, tuxumsimon (oval) va boshqa shakllarda yopiq yoki ochiq holda boʻladi.
S) yo’qolib ketayotgan turlarning sun’iy o’stiriladigan joylarini yaratish.
D) yo’qolib ketayotgan turlarni tabiatga reintroduksiyalash.
E) barcha javoblar to’g’ri.
28.Uy pashshasi ..... gacha yashashi mumkin?
A) 7 0 dan 50 0 C.
V) 15 0 dan 36 0 C.
S) 20 0 dan 60 0 C.
D) – 5 0 dan 63 0 C.
E) -10 0 dan 70 0 C
29.O’rnini to’ldirib bo’lmaydigan boyliklarni belgilang.
1. yog’och. 2. torf. 3. gaz.
4. neft. 5. toshko’mir.
A) 1,2,3. V) 1,3,4. S) 2,3,5.
D) 3,4,5. E) 1,2,5.
30.Oziq zanjirining uchinchi zvenosini nima tashkil etadi?
A) Yashil o’simliklar.
V) Avtotroflar.
S) Geterotroflar.
D) Redusentlar.
E) Konsumentlar.
31.Ekologik mezon deganda nima tushuniladi?
A) Yashash muhitida turga ta’sir etuvchi hamma ekologik omillar yig’indisi.
V) Yashash muhitida turga ta’sir etuvchi abiotik omillar.
S) Yashash muhitida turga ta’sir etuvchi biotik omillar.
D) Yashash muhitida turga ta’sir etuvchi antropogen omillar.
E) Morfofiziologik omillar.
32.Ayiqtovonnig quyida berilgan turlari qayrda uchraydi?
1. zaharli ayiqtovon.
2. sudraluvchi ayiqtovon.
3.achishtiradiga ayiqtovon.
a) dala o’tloqlarida.
b) sernam yelarda.
v) botqoqliklarda.
A) 1- a; 2- v; 3- b. V) 1- v; 2- b; 3- a;
S) 1-a; 2-b; 3-v. D) 1-b; 2-v; 3-a.
E) 1-b; 2-a; 3-v.
33. Biosfera evolyutsiyasini ... ta bosqichga ajratish mumkin.
A) 2. V) 3. S) 4. D) 5. E) 6.
34.Har qanday biogeosenozlarda ...... bog’liq holda o’zgarishlar kuzatiladi.
A) Fotoperiodizmga.
V) Iqlim ritmiga. S) Haroratga.
D) Agrosenozga. E) Kun uzunligiga.
35. Qo’riqxonalarda birorta hayvon turini ko’paytirish uchun .... hisobga olinadi?
1. oziq. 2. hayvonlar jinsi.
3. yoshi. 4. shu hayvonga zarar keltiruvchi boshqa hayvonlar orasidagi miqdoriy nisbat.
5. populyatsiyalar soni.
6. hayvonlar migratsiyasi.
7. tur belgilari.
A) 1,2,3,4. V) 2,4,5,6. S) 1,3,5,7. D) 1,2,6,7.
E) 3,5,6,7.
36. Populyatsiyaning zichligi nima bilan o’lchanadi?
A) Individlarning muayyan soni, ularning o’zgarishi.
V) Populyatsiyaning egallagan joyi.
S) Populyatsiyaning yoshi va jinsi.
D) Populyatsiya individlarining qirilib ketishi.
E) Hajm birligida individlar soni bilan.
Variant 4. Ekologiya asoslari, biosfera.
www.JPG.uz
1. ... organizmning asosiy mineral tarkibiy qismi hisoblanadi?
A) suv. V) natriy xliorid. Natriy (arab, natrun, yun. nitron - tabiiy soda; lot. natrium), Na - Mendeleyev davriy sistemasining 1 guruhiga mansub kimyoviy element. Ishkr-riy metall. Tartib rakami 11, atom massasi 22,9898. Bitta tabiiy izotopi 23Na bor.
S) kaliy nitrat. D) kalsiy fosfat.
E) kalsiy karbonat..
2.Parchalanayotgan organik moddalar bilan ovqatlanuvchi organizmlar....?
A) Entomofaglar. V) Fitofaglar.
S) Detritofaglar. D) Zoofaglar.
E) T.J.Y.
3.Biosfera haqidagi ta’limotni qaysi olim yaratgan?
A) J.B. Lamark. V) V.I. Vernadskiy.
S) V.N.Sukachyov. D) V.O. Kovalevskiy.
E) A.O. Kovalevskiy.
4. Bir yil davomida Yerga tushgan Quyosh energiyasining necha foizi Yerdan koinotga qaytadi, necha foizi atmosfera va tuproqqa yutiladi?
A) 58: 42. V) 42: 58.
S) 40: 60. D) 50:50.
E) 85:15.
5. Litosfera qanday qavatdan iborat?
A) cho’kindi jinslar va granit.
V) granit va bazalt.
S) bazalt, suv qatlami.
D) cho’kindi jinslar, toshko’mir.
E) gidrosfera va atmosfera.
6. Antropoekologik sistemalarning tabiiy sistemalardan asosiy farqi uning tarkibida ... mavjudligidir.
A) bir hujayrali organizm jamoalarining.
V) odamlar jamoalarining.
S) flora va faunaning.
D) parazit organizmlarning.
E) faqat faunaning.
7.Atmosferaning qaysi qatlamida kislorod ozonga aylanadi?
A) troposfera. V) stratosfera.
S) gidrosfera. D) ionosfera.
E) atmosfera.
8. Biosferaning pastki chegarasini aniqlang.
A) Stratosfera. V) troposfera.
S) litosfera. D) gidrosfera.
E) atmosfera.
9. Biosferaning eng pastki qismida hayot nima bilan chegaralangan?
A) namlik. V) ultrabinafsha nur.
S) kislorodning miqdori.
D) yuqori temperatura.
E) pastki temperatura.
10. Qushlar, mo’ynali hayvonlar, baliqlarni saqlash mumkinligi yoki mumkin emasligi ... qarab belgilanadi?
A) yosh individlarning katta yoshdagi individlarga nisbat ko’rsatkichlariga.
V) qari individlarning qari individlarga nisbati.
S) tug’ilish va o’lish nisbati ko’rsatkichiga.
D) areal kengligi nisbati ko’rsatkichiga.
E) turli populyatsiyalar o’rtasidagi munosabatlarga.
11. “Biosfera va inson ” dasturining vazifalarini belgilang.
1. ekologik toza muhitni yaratish.
2. inson xo’jalik faoliyatining kelajakdagi oqibatlarini aniqlash.
3. biosfera boyliklaridan oqilona foydalanish.
4. inson salomatligini saqlash choralarini ishlab chiqish.
5. biosferani muhofaza qilish choralarini ishlab chiqish.
A) 1,4,5. V) 1,3,4. S) 2,4,5.
D) 1,2,3. E) 2,3,5.
12. Atmosferada kislorodning konsentratsiyasi 3 % ga yetganda, qaysi organizmlar kelib chiqdi?
A) hujayrasiz organizmlar.
V) yadrosiz prokariotlar.
S) bir hujayralilar.
D) ko’p hujayralilar.
E) birlamchi hujayralar.
13. Erkin kislorod nima ta’sirida ozonga aylanadi?
A) quyosh nuri ta’sirida.
V) radiaktiv energiya ta’sirida.
S) kislorodning miqdori oshishi natijasida.
D) yerdan qaytadigan nur ta’sirida.
E) yerga yutiladigan nur ta’sirida.
14. O’simliklar ko’rinadigan nurlarni har xil spektrlarini nimalar orqali o’zlashtiradi?
A) fitopigmentlar. V) hujayralar.
S) barglar.
D) xlorofil donachalari.
E) hujayra yadrolari.
15. Biosferaning elementar birligi nima hisoblanadi?
A) biomassa. V) biosenoz.
S) biogeosenoz. D) noosfera.
E) biogenez.
16.Biosferaning asosiy funksiyasiga nimalar kiradi?
1. oksidlanish-qaytarilish.
2. gaz hosil qilish.3.konsentratsiyalash.
4. biokimyoviy. 5. migratsiya.
6. iqlimlashtirish. 7. energiya hosil qilish.
A) 1,2,3,4. V) 1,2,3,5.
S) 1,3,5,6. D) 1,4,5,6.
E) 1,5,6,7.
17. Quyidagi berilganlarning qaysi biri produsentlar, konsumentlar va redusentlardagi biomassa va energiya nisbatining ko’rsatkichi hisoblanadi?
A) trofik darajalar.
V) ekologik piramida.
S) biogeosenozlar.
D) biosferada moddalar aylanishi.
E) oziq zanjiri.
18.Tirik organizmlar ko’p miqdorda bo’r, ohak kabi jinslarni hosil qiladi. Bu jarayon tirik moddaning biokimyoviy funksiyasining qaysi biriga kiradi?
A) gaz almashinuvi.
V) oksidlanish-qaytarilish.
S) konsentratsiyalash.
D) biokimyoviy.
E) degidratlanish.
19.Quyosh nuri energiyasidan foydalanish okean yuzasidan necha foiz bo’lishini belgilang.
A) 0,02. V) 0,04. S) 0,06.
D) 0,08. E) 0,03
20. Biotik aylanishga ega bo’lgan birlamchi biosferaning hosil bo’lishi taxminan ....?
A) 3 mlrd yillar oldin boshlanib, paleozoy erasining kembriy davrida tugallanadi.
V) 2 mlrd yil oldin boshlanib, arxey erasining boshlarida tugallanadi.
S) 0,5 mlrd yillar oldin kembriy davridan boshlanib, hozirgi zamon odamlari paydo bo’lishi bilan tugallanadi.
D) arxey erasidan boshlanib, proterazoy erasining oxirlarida tugallanadi.
E) T.J.Y.
21. ...... – o’zaro biologik bog’lanishlarning bir shakli bo’lib, bunda birga yashash har ikkala organizmga ham foyda keltiradi.
A) Sinoykiya. V) Neytralizm.
S) Mutualizm. D) Kommensalizm.
E) Antibioz.
22. To’lqin uzunligi 0,400 mkm dan 0,750 mkm gacha bo’lgan nurlar qanday ataladi?
A) ultrabinafsha. V) infraqizil.
S) ko’rinadigan. D) rentgen.
E) gamma nurlar.
23. Biomassa uchun tegishli bo’lmagan moddalar?
A) barcha tirik organizmlar yig’indisi.
V) barcha o’simliklar yig’indisi.
S) barcha hayvonlar yig’indisi.
D) barcha mikroorganizmlar yig’indisi.
E) mineral modda va jonsiz tabiat komponentlari.
24. Populyatsiyalarda .... individlar nisbatiga qarab o’sayotgan, .... borayotgan populyatsiyalar farq qilinadi.
A) yosh va qari, barqaror yoki kamayib.
V) ko’p va kam, shakllanib.
S) qari, barqaror va ko’payib.
D) yosh, ko’payib va kamayib.
E) kasal, barqaror yoki kamayib.
25. Biosferada ilmiy- texnik progres sharoitida ekologik tanglik kelib chiqishining oldini olish choralarini ishlab chiqish bilan shug’ullanadigan fan qaysi?
A) Noogenika. V) Antropogenika.
S) Antropogenetika. D) Biogeneka.
E) Barchasi to’g’ri.
26....... – har xil turga mansub organizmlarning o’zaro munosabatlari shakli bo’lib, bunda bir organizm ikkinchi organizmdan yashash muhiti va ovqat manbai sifatida foydalanadi.
A) Konkurensiya.
V) Parazitizm.
S) Yirtqichlik.
D) Neytralizm.
E) Simbioz.
27. Tana haroratini doimiy saqlashdagi kimyoviy mexanizm qanday jarayonlarning jadalligiga bog’liq? Kimyo, ximiya - moddalarning tuzilishi va oʻzgarishini oʻrganadigan fan. Kimyo boshqa fanlar qatori inson faoliyatining mahsuli sifatida vujudga kelib, tabiiy ehtiyojlarni qondirish, zaruriy mahsulotlar ishlab chiqarish, biridan ikkinchisini xrsil qilish va, nihoyat, turli hodisalar sirlarini bilish maqsadida roʻyobga chiqdi. A) oksidlanish - qaytarilish.
V) issiqlik hosil bo’lishi.
S) sintez qilish.
D) assimlyatsiya.
E) dissimlyatsiya.
28.Insoniyat sivilizatsiyasi va texnologiyasining rivojlanishi natijasidagi ekologik o’zgarishlarni ekologiyaning qaysi bo’limi o’rganadi?
A) Autekologiya.
V) Sinekologiya.
S) Evolyutsion ekologiya.
D) Tarixiy ekologiya.
E) Barchasi.
29. Qaysi fan antropoekologik sistemalarning kelib chiqishi, yashashi va rivojlanish qonuniyatlarini o’rganadi?
A) inson ekologiyasi.
V) autekologiya.
S) sinekologiya.
D) populyatsion ekologiya.
E) pole ekologiya.
30. Kim 5 ta asosiy tuproq hosil qiluvchi omillarni aniqladi?
A) J.B. Lamark.
V) V.I. Vernadskiy.
S) V.N.Sukachyov.
D)V.V. Dokuchayev..
E) A.O. Kovalevskiy.
31. Atmosferadagi ozon qatlami qanday to’lqin uzunligiga teng bo’lgan ultrbinafsha nurlarni ushlab qoladi?
A) 0,290 mkm. V) 0,300- 0,400 mkm. S) 0,400 mkm.
D) 0,400 – 0,750 mkm.
E) 0,750 – 0,850 mkm 32..Organizmlarning bir- birlari bilan o’zaro munosabati necha turga bo’linadi?
A) 2. V) 3. S) 4. D) 5. E) 6.
33. Yerga yetib keladigan Quyosh energiyasining necha foizi suv va tuproqdan suvni bug’latish uchun sarf bo’ladi?
A) 0,1. V) 0,5. S) 10. D) 20. E) 42.
34. ekologik sistemalarning sayyoramizda hayot kelib chiqishi bilan birga o’zgarishlarini va biosferaning evolyutsiyasiga insonning ta’sirini o’rganadigan ekologiya bo’limini ko’rsating.
A) inson ekologiyasi.
V) autekologiya.
S) sinekologiya.
D) evolyutsion ekologiya.
E) pole ekologiya.
35. Birga yashaydigan ikki organizmlarning bittasi yoki ikkalasi ham salbiy ta’sir ostida bo’’lishi nima deyiladi?
A) neytralizm. V) Antibioz.
S) Simbioz. D)Kommensalizm.
E) Mutualizm.
36. Nima asosida o’simlik va hayvonlarda evoluytsiya davomida maxsus davriy takrorlanib turuvchi .....
paydo bo’lgan?
A)fotoperiodizm, anabioz.
V) fotoperiodizm, biologik ritm.
S) kun uzunligi, gomeostaz.
D) mavsumiy o’zgarishlar, anabioz, gomeostaz.
E) kun uzunligi, abiotik omillar.
Variant 5. Ekologiya asoslari, biosfera.
www.JPG.uz
1. ...... – o’zaro biologik bog’lanishlarning bir shakli bo’lib, bunda birga yashash har ikkala organizmga ham foyda keltiradi.
A) Sinoykiya.
V) Neytralizm.
S) Mutualizm.
D) Kommensalizm.
E) Antibioz.
2. O’rnini to’ldirsa bo’ladigan tabiiy boyliklarni belgilang.
A) yog’och va torf.
V) torf va neft.
S) yog’och va gaz.
D) gaz va toshko’mir.
E) toshko’mir va yog’och.
3. O’simliklarga tushuvchi quyosh nurlarining taxminan necha foizi suv bug’lanishiga sarf bo’ladi?
A) 55%. V) 67%. S) 75%.
D) 43%. E) 58%.
4. . O’simliklar ko’rinadigan nurlarni har xil spektrlarini nimalar orqali o’zlashtiradi?
A) fitopigmentlar. V) hujayralar.
S) barglar. D) xlorofil donachalari.
E) hujayra yadrolari.
5.Qaysi odam qoldiqlari Avstraliyadan ham topilgan?
A) Avstralopitek. V) Sinantrop.
S) Geydelberg. D) Neandertal.
E) Kromanon.
6. ....... – har xil turga mansub organizmlarning o’zaro munosabatlari shakli bo’lib, bunda bir organizm ikkinchi organizmdan yashash muhiti va ovqat manbai sifatida foydalanadi.
A) Konkurensiya.
V) Parazitizm.
S) Yirtqichlik.
D) Neytralizm.
E) Simbioz.
7. Sovuq qonli hayvonlarda muhit haroratining ma’lum diapazondan pasayishi ... sabab bo’ladi?
A) metabolik jarayonlarning susayishiga va organizmlar o’limiga.
V) fiziologik jarayonlarning tezlashuviga.
S) metabolik jarayonlarning tezlashuviga va organizmlar yashovchanligining ortishiga.
D) fiziologik jarayonlarning bir xil saqlash mexanizmlarini amalga oshishiga.
E) barchasi to’g’ri.
8. Tirik organizmlar ko’p miqdorda bo’r, ohak kabi jinslarni hosil qiladi. Bu jarayon tirik moddaning biokimyoviy funksiyasining qaysi biriga kiradi?
A) gaz almashinuvi.
V) oksidlanish-qaytarilish.
S) konsentratsiyalash.
D) biokimyoviy.
E) degidratlanish.
9. Odamlar mongoloid va negroid irqlariga bundan necha ming yil oldin ajralgan?
A) 90-92. V) 100-150.
V) 150-200. D) 30-40.
E) 40-50.
10. Turli mutatsiyalar natijasida odam DNK molekulasi tuzilishi makaka maymun DNK tuzilishiga ... o’xshashligi ma’lum bo’lgan.
A) 66 %. V) 25 %. S) 17 %. D) 8 %. E) 2 %.
11. Qaysi metod yordamida ayrim omillarning organizm rivojlanishiga ta’siri o’rganiladi?
A) Dala metodi. V) Ekologik tajriba metodi.
S) Matematik modellash metodi. D) Kuzatish.
E) Eksperimental metod.
12.Uquvli odam bosh miyasining hajmi qancha boladi?
A) 650-680 sm 3. V) 150 sm 3.
S) 700-800 sm 3. D) 500-600 sm3. E) 900-110 sm 3
13.Yava orolidan 1891 yilda .... ning suyak qoldiqlari topilgan.
A) ramapitek. V) pitekantrop.
S) avstralopitek. D) driopitek.
E) geydelberg.
14. Geografik zonallik natijasida hosil bo’lgan biomlarga ..... misol bo’ladi?
1. tundra; 2. tayga;
3. o’simliklar dunyosi;
4. hayvonot dunyosi.
5. o’rmon; 6. cho’l;
7. dasht; 8. mikroorganizmlar;
9. tropik o’rmonlar;
10. lishaynikalr.
A) 1,2,5,6,7,9. V) 1,2,3,4,5,8.
S) 2,3,4,8,9,10. D) 3,4,6,8,7,10.
E) 5,6,7,8,9,10.
15. Yer yuziga yetib keluvchi quyosh nurlarining to’lqin uzunligi taxminan...... ga tengdir.
A) 0,8- 15 mkm.
V) 0,9- 18 mkm.
S) 0,3 – 20 mkm.
D) 0,3 – 10 mkm.
E) 10 – 20 mkm
16. Populyatsiyaning zichligi nima bilan o’lchanadi?
A) Individlarning muayyan soni, ularning o’zgarishi.
V) Populyatsiyaning egallagan joyi.
S) Populyatsiyaning yoshi va jinsi.
D) Populyatsiya individlarining qirilib ketishi.
E) Hajm birligida individlar soni bilan.
17. Yevropoid va negroid irqlarining ajralishi mundan taxminan necha ming yil oldin boshlangan?
A) 40. V) 60. S) 70. D) 90.
E) 100.
18. Quyida berilgan odam ajdodlarining bo’yi necha sm bo’lgan?
1. uquvli odam. 2. pitekantrop.
3. sinantrop. 4. kromanon.
a) 170 sm. b) 150-160 sm.
v) 180 sm. g) 135-150 sm
A) 1-a; 2-b; 3-v; 4-g.
V) 1-g; 2-a; 3-b; 4-v.
S) 1-b; 2-a; 3-g; 4-v.
D) 1-v; 2-b; 3-a; 4-g.
E) 1-a; 2-v; 3-b; 4-g.
19. Pitekantroplar taxminan necha mln yil oldin yashagan?
A) 3-2. V) 4-5. S) 1,9-1,5.
D) 2,5-3,5. E) 4,5-5,5.
20. Birga yashaydigan ikki organizmlarning bittasi yoki ikkalasi ham salbiy ta’sir ostida bo’’lishi nima deyiladi?
A) neytralizm. V) Antibioz.
S) Simbioz. D)Kommensalizm.
E) Mutualizm.
21. Avstrolopiteklarning shakllanishi ... yil ilgari ro’y bergan.
A) 1-2 mln. V) 9-5 mln.
S) 9-5 ming. D) 3-4 mln.
E) 20-25 mln.
22. Parchalanayotgan organik moddalar bilan ovqatlanuvchi organizmlar....?
A) Entomofaglar. V) Fitofaglar.
S) Detritofaglar. D) Zoofaglar.
E) T.J.Y.
23. Hozirgi vaqtda tur sifatida ... ning evolyutsiyasi tugallangan.
A) xomo sapiyens.
V) xomo xabilis.
S) uquvli odam.
D) xomo eruktus.
E) xomo ergaster.
24. Yo’qolib ketayotgan turlarni va tabiiy biogeosenozlarni muhofaza qilishning samarali choralaridan biri ... hisoblanadi.
A) qo’riqxonalarni ko’paytirish.
V) qo’riqxonalarning maydonini kengaytirish.
S) yo’qolib ketayotgan turlarning sun’iy o’stiriladigan joylarini yaratish.
D) yo’qolib ketayotgan turlarni tabiatga reintroduksiyalash.
E) barcha javoblar to’g’ri.
25. Driopiteklardan dastlab odam ajdodlaridan qaysi biri paydo bo’lgan?
A) ramapitek V) aqlli odam.
S) sinantrop. D) pitekantrop.
E) geydelberg.
26. Hozir bir minutda ... tonnaga yaqin suv yer yuzidan bug’lanib turadi?
A) 1 mln. V) 2 mln. S) 1 mlrd.
D) 2 mlrd. E) 10-12 mln.
7.Ekologiya fanining asosiy
27. . “Biosfera va inson ” dasturining vazifalarini belgilang.
1. ekologik toza muhitni yaratish.
2. inson xo’jalik faoliyatining kelajakdagi oqibatlarini aniqlash.
3. biosfera boyliklaridan oqilona foydalanish.
4. inson salomatligini saqlash choralarini ishlab chiqish.
5. biosferani muhofaza qilish choralarini ishlab chiqish.
A) 1,4,5. V) 1,3,4. S) 2,4,5. D) 1,2,3. E) 2,3,5.
28. Xomo xabilis bosh miyasining hajmi avstrolopitek miyasidan .... sm 3 ortiq.
A) 100. V) 150. S) 250.
D) 200. E) 50.
29. Muzliklar davrida yashagan odam ajdodi berilgan javobni toping.
A) arxantroplar. V) paleantroplar
S) neantroplar. D) sinantroplar.
E) pitekantroplar.
30. Qushlar, mo’ynali hayvonlar, baliqlarni saqlash mumkinligi yoki mumkin emasligi ... qarab belgilanadi?
A) yosh individlarning katta yoshdagi individlarga nisbat ko’rsatkichlariga.
V) qari individlarning qari individlarga nisbati.
S) tug’ilish va o’lish nisbati ko’rsatkichiga.
D) areal kengligi nisbati ko’rsatkichiga.
E) turli populyatsiyalar o’rtasidagi munosabatlarga.
31. Quyida berilgan odam ajdodlari taxminan necha ming yillar oldin yashagan?
1. sinantrop. 2. neandertal.
3. kromanon.
a) 150-28. b) 50. s) 500-300.
A) 1-a; 2-b; 3-s. V) 1-b; 2-a; 3-s.
S) 1-s; 2-b; 3-a. D) 1-s; 2-a; 3-b.
E) 1-b; 2-s; 3-a.
32. Odamning tarixiy rivojlanishidagi eng qadimgi odamlar vakillari berilgan javobni toping.
A) sinantrop, pitekantrop, neandertal odam.
V) sinantrop, pitekantrop, geydelberg odam.
S) kromanon, pitekantrop, uquvli odam.
D) geydelberg odami, kromanon, sinantrop.
E) neandertallar, kromanon, uquvli odam
33. Pitekantrop taxminan necha mln yil yashagan?
A) 0,5-1. V) 5-6. S) 1,9-1,5.
D) 2-3. E) 2,5-3.
34.Odamning qaysi ajdodini bosh miyasi 1600 sm 3 bo’lgan?
A) uquvli odam. V) neantrop.
S) pitekantrop. D) paleantrop.
E) arxantrop.
35. Peshonasi rivojlanmagan, pastki jag’i yirik, oldinga bo’rtib chiqqan , bu belgi qaysi belgi xos.
A) sinantrop. V) neandertal.
S) paleantrop. D) neantrop.
E) kromanon.
36.Ramapiteklar taxminan .... yil ilgari paydo bo’lgan?
A) 5-6 mln. V) 6-7 mln.
S) 8-9 mln. D) 12-14 mln.
E) 20-25 mln.
www.JPG.uz
Variant- 6. Kimyoviy asoslar, moddalar almashinuvi, ko’payish
1. Hujayra tarkibida nechtaga yaqin biogen elementlar mavjud?
A) 37. V) 46. S) 70.
D) 90. E) 98.
2. H2PO -4 va HPO42- anionlari hujayrada qanday funksiyani bajaradi?
A) Hujayra tashqarisidagi suyuqlikda buferlik vazifasini bajaradi.
V) Hujayraning ichki muhit buferligini ta’minlaydi..
S) Qonda buferlik vazifasini bajaradi.
D) A va S.
E) A, V, S.
3.Ruh bir qator fermentlar tarkibiga kirib qanday jarayonda ishtirok etadi?
A) Qon hosil bo’lishida.
V) Hayvonlarda biologik katalizatorlar tarkibida biokimyoviy reaksiyalarni tezlashtirishni ta’minlaydi.
V) Hujayra membranalari orqali turli xil moddalarni o’tkazishni ta’minlaydi.
D) Jinsiy gormonlarning faolligini oshiradi.
E) Kislorodni o’pkadan to’qimalarga olib boradi.
4. Nima uchun hujayra ichidagi harorat deyarli o’zgarmaydi yoki hujayra atrofidagi muhitga nisbatan juda kam miqdorda farqlanadi? Harorat (Temperatura) (lot. temperatura - kerakli aralashma, o'rtacha holat) - moddaning holatini issiq-sovuqligini tavsiflaydigan fizik kattalik.
A) Hujayra molekulasidagi zaryadlarning notekis taqsimlanganligi sababli
V) Suv molekulasining bir chekkasi kuchsiz musbat zaryadga, ikkinchisi manfiy zaryadga ega bo’lganligi sababli.
S) Suv katta issiqlik sig’imiga va issiqlikni yaxshi o’tkazish xususiyatiga egaligi sababli.
D) Suv qutblangan moddalar uchun yaxshi erituvchi hisoblamganligi sababli.
E) Barcha javoblar to’g’ri.
5. Qaysi elementlar hujayra membranalari orqali turli xil moddalarni o’tkazishni ta’minlaydi?
A) Ca va P.
V) Na, K, Cl.
S) Ca, K, Na.
D) K, Cl, P.
E) Mg, Ca.
6. Odam hayot faoliyati tufayli
1 yilda taxminan qancha kislorod va ozuqani o’zlashtirishi aniqlangan?
A) 1,5 tonna.
V) 2,1 tonna.
S) 0,81 tonna.
D) 2 tonna.
E) Miqdori aniqlanmagan
7.Odam organizmidagi qaysi hujayralar embrional rivojlanish davri tugagandan keyin bo’linmaydi va organizmning butun umri davomida o’z funksiyasini bajaradi?
A) Suyak iligi, qon hujayralari.
V) Epidermis, ichak epiteliysi, suyak iligi hujayralari.
S) Qon, muskul, nerv hujayralari.
D) Muskul, ichak epiteliysi, qon hujayralari.
E) Nerv, muskul, epidermis.
8. Quyidagilardan qaysi biri oddiy lipid hisoblanadi?
A) Glikolipid.
V) Mum.
S) Fosfolipid.
D) A va S.
E) A, V, S.
9. Biopolimerlar vazifasiga ko’ra, 3 guruhga ajratilgan bo’lib, ularning uchinchi guruhi qanday funksiyani bajarishga moslashgan va nimalardan tashkil topgan?
A) Axborot saqlovchi informatsion polimerlar bo’lib, nuklein kislotalardan tashkil topgan.
V) Hosil qiluvchi biopolimerlar bo’lib, polisaxaridlar va ayrim oqsillardan tarkib topgan.
S) Biologikfunksiyalarni , bajaruvchi biopolimerlar bo’lib, ularga asosan oqsillar kiradi.
D) Axborotni tashuvchi biopolimerlar bo’lib asosan polisaxaridlardan tashkil topgan.
E) T.J.Y.
10. Mikroelementlar hujayra massasining necha foizini tashkil etadi?
A) 10%. V) 0, 28%. S) 0,02%
D) 2%. E) 0,12%
11. Mitoz bosqichi qancha vaqtgacha davom etadi?
A) 1 soatdan 3 soatgacha.
V) 30 daqiqadan 3 soatgacha.
S) 30 daqiqadan 4 soatgacha.
D) 2 soat. E) 10-20daqiqa.
12. Gulli o’simliklardagi qo’sh urug’lanish hodisasini kashf etgan olimni belgilang.
A) S.G.Navashin.
V) J.Uotsin.
S) T.Morgan.
D) K.Ber.
E) M.S.Navashin.
13. Hujayra tarkibidagi kichik molekulali organik moddalarga qaysilar kiradi?
A) Gormon.
V) Nukleotid.
S) Pigment.
D) Aminokislota.
E) Barchasi.
14. Quyidagi hayvonlardan qaysi birida vegetativ ko’payishni kuzatish mumkin?
A) yomg’ir chuvalchangida.
V) Baqada.
S) Oq planariyada.
D) A va S
E)Forel balig’ida.
15. Nerv hujayaralarida hosil bo’ladigan qo’zg’alishlarni o’tishi qaysi elementlarning yordamida amalga oshiriladi?
A) Ca va P.
V) Mg, Ca
S) Ca, K, Na.
D) K, Cl, P.
E) Na, K, Cl..
16.Oqsil tarkibidagi qaysi elementning miqdori 16% ni tashkil qiladi?
A) Fosfor. Fosfor (yun. phosphoros - yoruglik tashuvchi, phos - yoruglik va phoro - tashiyman, lot. Phosphorus), P - Mendeleyev davriy sistemasining V guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 15, atom massasi 30,97376.
V) Azot.
S) Vodorod.
D) Kislorod.
E) Uglerod.
17.Mitozning qaysi bosqichida sitokinez jarayoni kuzatiladi?
A) Profaza.
V) Metafaza.
S) Anafaza.
D) Telofaza.
E) A va D.
18. Ikki molekula sut kislotani kislorodli sharoitda to’liq parchalanishida necha molekula ATF hosil bo’lishini belgilang.
A) 18 molekula.
V) 36 molekula.
S) 72 molekula.
D) 38 molekula.
E) 76 molekula.
19.Oqsil molekulalari qanday shakllarga ega bo’ladi?
A) Yumaloq.
V) Duksimon.
S) Ipsimon.
D) Ovalsimon.
E) A va S
20. Suyak to’qimalarini hosil qilishda hamda ularning mustahkamligini ta’minlashda ishtirok etuvchi elementlarni belgilang.
A) Ca va P.
V) Na, K, Cl.
S) Ca, K, Na.
D) K, Cl, P.
E) Mg, Ca.
21. Bokiralik yo’li bilan ko’payuvchi hayvonni belgilang.
A) Gidra.
V) Oq planariya.
S) Kalibra qushi.
D) Asalari.
E) Oqcha baliq.
22.Ko’p hujayrali organizmlarda o’rtacha suvning miqdori qanchaga teng?
A) 10%. V) 90% S) 80%
D) 70%. E) 84%
23. Toza distillangan suvda eriydigan oqsilni belgilang.
A) Globulin.
V) Xromoprotein.
S) Albumin.
D) Lipoprotein.
E) A va S.
24.Mitozning qaysi bosqichida xromatidlar mustaqil xromosomaga aylanadi? Mustaqillik - davlatning ichki va tashqi ishlarda boshqa davlatlarga qaram boʻlmay faoliyat koʻrsatishi. M. tamoyillariga rioya etish davlatlararo oʻzaro munosabatlarda yetakchi, hukmron qoidadir. Har bir davlatning mustaqilligini tan olish oʻzaro tinchtotuv yashashning prinsiplaridan biridir. A) Anafaza.
V) Metafaza.
S) Profaza.
D) Telofaza.
E) A va D.
25. .... qonning normal ivishini ta’minlovchi omil hisoblanadi.
A) Ca. V) Na. S) P.
D) K. E) Mg.
26. Organik birikmalar tirik organizmlar hujayrasining o’rtacha necha foizini tashkil qiladi?
A) 10-15%.
V) 20-30%.
S) 20-25%.
D) 5-10%.
E) 50%.
27. Dezoksiriboza nimasi bilan ribozadan farq qiladi?
A) Tarkibida 2 atom vodorod yetishmasligi bilan.
V) Tarkibida bir atom karbon yetishmasligi bilan.
S) Tarkibida bir atom kislorod yetishmasligi bilan.
D) Tarkibida bir atom vodorod ko’pligi bilan.
E) Hech qanday farq yo’q.
28. Quyidagilardan qaysi biri hujayra membranasining hosil bo’lishida katta ahamiyatga ega?
A) Fosfolipidlar.
V) Xromoprotein.
S) Albumin.
D) Steroid.
E) A va S.
29.Odamlarda postembrional rivojlanish nechta davrga bolinadi?
A) 2. V) 5. S) 4. D) 3. E) 7.
30. Hayvonlarda biologik katalizatorlar tarkibida biokimyoviy reaksiyalarni tezlashtirishni ta’minlovchi elementni belgilang.
A) Ca. V) Na. S) P.
D) K. E) Mg.
31. Avtotrof organizmlarni belgilang.
A) Yashil o’simliklar.
V) Suvo’tlari.
S) Ba’zi bakteriyalar.
D) A, V, S.
E) A va S.
32. Fotosintez jarayonida hosil bo’ladigan va atmosferani boyitadigan molekulyar kislorod manbai nima hisoblanadi?
A) Quyosh energiyasi.
V) Xlorofil pigmenti.
S) Suv.
D) Yashil o’simliklar.
E) A va S.
33. Biologik faolligi yuqori bo’lgan moddalarni belgilang.
A) Gormonlar.
V) Vitaminlar.
S) Fermentlar.
D) Makroelementlar.
E) A, V, S javoblar.
34. Hujayra faoliyati tufayli hosil bo’lgan moddalar nima yordamida tashqariga chiqariladi?
A) Yog’lar.
V) Sitoplazma.
S) Gormon.
D) Fermentlar
E) Suv.
35. Qaysi kimyoviy element B12
vitaminining zaruriy tarkibiy qismi hisoblanadi?
A) Ca. V) Zn. S) Co.
D) K. E) Mg.
36.Hujayra massasining necha foizini makroelementlar tashkil etadi?
A) 78%. V) 90%. S) 30%.
D) 98%. E) 84%.
Variant- 7. Kimyoviy asoslar, moddalar almashinuvi, ko’payish
1. Quyidagilardan qaysi birining hujayrasida suvning miqdori 90% ni tashkil etadi?
A) Ko’p hujayrali organizmlarda.
V) Tish emalida.
S) Bir hujayrali organizmlarda.
D) O’simlik hujayralarida.
E) miya hujayralarida.
2.Postembrional rivojlanish davri necha xil bo’ladi?
A) 2. V) 4. S) 3. D) 5. E) 6.
3. Kimyoviy reaksiyalar energiyasini hosil bo’layotgan organik birikmalarning kimyoviy energiyasiga aylantirish nima deyiladi?
A) Fotoliz.
V) Xemosintez.
S) Metabolizm.
D) Fotosintez.
E) T.J.Y.
4. Biopolimerlar vazifasiga ko’ra, 3 guruhga ajratilgan bo’lib, ularning ikkinchi guruhi qanday funksiyani bajarishga moslashgan va nimalardan tashkil topgan?
A) Axborot saqlovchi informatsion polimerlar bo’lib, nuklein kislotalardan tashkil topgan.
V) Hosil qiluvchi biopolimerlar bo’lib, polisaxaridlar va ayrim oqsillardan tarkib topgan.
S) Biologikfunksiyalarni , bajaruvchi biopolimerlar bo’lib, ularga asosan oqsillar kiradi.
D) Axborotni tashuvchi biopolimerlar bo’lib asosan polisaxaridlardan tashkil topgan.
E) T.J.Y.
5.Quyidagilardan qaysi birida noto’g’ri rivojlanish kuzatiladi?
A) Qora baliqda.
V) Sichqonda.
S) Oq planariyada.
D) Qaldirg’ochda.
E) Assidiyada.
6. Yumaloq oqsilni belgilang.
A) Hayvonlar juni.
V) Ipak qurtining ipagi.
S) Odam sochi.
D) Gemoglobin.
E) A va S.
7.Yorug’lik ta’sirida suv dissotsialanishi nima deyiladi?
A) Metabolizm.
V) Fotosintez.
S) Fotoliz.
D) Xemosintez.
E) T.J.Y.
8. Salomaleykum o’simligi tugunagi hisobiga 1 m2 joyda qanchagacha yangi o’simlik hosil qiladi?
A) 1000 ta.
V) 200 ta.
S) 150 ta.
D) 1500 ta.
E) 1800 ta.
9.Disaxaridlar keltirilgan javobni belgilang.
A) Glyukoza
V) Kraxmal. Kraxmal (nem. kraftmehl) - oʻsimlikning asosiy uglevod zahirasi. Umumiy formulasi (S6N|()O5)g . Rangsiz amorf modda. Fotosintez jarayonida oʻsimliklarning barglarida hosil boʻladi. K.ni toʻla gidrolizlab, glyukoza olinadi.
S) Glikogen.
D) Qand lavlagi shakari..
E) Fruktoza.
10. Quyidagi hujayralardan qaysi biri butun hayoti davomida bo’linib ko’payib turadi?
A) Nerv, ichak epiteliysi hujayrasi.
V) Qon, suyak iligi, muskul hujayrasi.
S) Suyak iligi, ichak epiteliysi, epidermis hujayrasi..
D) Muskul, epidermis hujayrasi.
E) T.J.B.
11. Shizogoniya usuli bilan ko’payuvchi organizmlarni belgilang.
A) Amyoba. V) Xara.
S) Xlomidomonada.
D) Evglena. E) Qoraqat.
12. Osh tuzining kuchsiz eritmasida eriydigan oqsil nima deyiladi?
A) Globulin. V) Xromoprotein.
S) Albumin.
D) Nukleoprotein.
E) Lipoprotein.
13. Quyidagilardan qaysi biri hujayra tashqarisidagi suyuqlik va qonda buferlik vazifasini bajaradi?
A) H2PO4- va HPO4.
V) H2CO3 va HCO3
S) OH- va H
D) K va Na
E) H2PO4- va HCO3.
14. Mitozning qaysi bosqichida bo’linish urchug’i to’liq shakllanadi?
A) Anafaza..
V) Telofaza.
S) Profaza.
D) Metafaza.
E) A va D.
15. Quyidagi oqsillardan qaysi biri barcha tirik organizmlar tarkibida uchraydi va yadro hamda sitoplazmaning ajralmas qismi hisoblanadi?
A) Albumin.
V) Lipoprotein.
S) Nukleoprotein.
D) Xromoprotein.
E) Globulin.
16. Glyukozaning kislorodsiz sharoitda sut kislotagacha parchalanishi tufayli ajralib chiqayotgan energiyaning necha foizi ATF tarkibida to’planadi?
A) 50%. V) 76%. S) 24%.
D) 40%. E) 84%.
17. O’simlik endospermining triploid tabiatga egaligini qaysi olim nechanchi yilda kashf qilgan?
A) S.G.Navashin, 1898 y.
V) J.Uotsin, 1953 y.
S) T.Morgan, 1879 y.
D) K.Ber, 1898 y.
E) M.S.Navashin, 1915 y.
18.Yog’larning kaloriyasi karbonsuvlarga nisbatan necha barobar yuqori?
A) 5-15. V) 1. S) 1,5-2.
D) 2-3. E) 1,5.
19.Meyozning qaysi fazasida xromosomalarning spirallanish darajasi eng yuqori ko’rsatkichga ega bo’ladi?
A) Profaza I.
V) Metafaza I.
S) Anafaza I.
D) Telofaza I.
E) Barchasida yuqori bo’ladi.
20. Glyukozaning qondagi miqdori nechaga teng?
A) 0,1-0,2%
V) 1 -2%.
S) 0,1-0,12%.
D) 5%.
E) 0,2-0,15%.
21. Quyidagilardan qaysi biri globulinlarning vakili hisoblanadi?
A) Tuxum oqsili.
V) Ayrim o’simliklar oqsili.
S) Xromoprotein.
D) Qon tarkibidagi oqsil.
E) D va V.
22.Monosaxaridlar berilgan javobni belgilang.
A) Kraxmal.
V) Maltoza.
S) Sut shakari.
D) Sellyuloza.
E) Riboza.
23. Meyozning qaysi fazasida xromosomalarning tarqalishi turli xil variantlarda amalga oshadi?
A) Profaza I. V) Metafaza I.
S) Anafaza I. D) Telofaza I.
E) Barchasida yuqori bo’ladi.
24. Bir molekula glyukozaning C, H, O atomlari orasidagi bog’larda to’plangan potensial energiya miqdori nechaga teng?
A) 40 kj. V) 1600 kj. S) 17,6 kj.
D) 2800 kj. E) 586 kj.
25. Meyozning qaysi fazasida xromosomalari gaploid to’plamga ega bo’lgan ikkita hujayra hosil bo’ladi?
A) Profaza II.
V) Metafaza I.
S) Metafaza II.
D) Telofaza II.
E) Telofaza I.
26. Quyidagilar ichidan qaysi biri don shakari hisoblanadi?
A) Maltoza.
V) Saxaroza.
S) Laktoza.
D) Fruktoza.
E) Glyukoza.
27. ATF tarkibidagi uchinchi fosfat kislotaning ajralishi qancha energiya chiqishiga imkon beradi?
A) 40 kj.
V) 1600 kj.
S) 17,6 kj.
D) 2800 kj.
E) 586 kj.
28. Biopolimerlar vazifasiga ko’ra, 3 guruhga ajratilgan bo’lib, ularning birinchi guruhi qanday funksiyani bajarishga moslashgan va nimalardan tashkil topgan?
A) Axborot saqlovchi informatsion polimerlar bo’lib, nuklein kislotalardan tashkil topgan.
V) Tuzilmalar hosil qiluvchi biopolimerlar bo’lib, polisaxaridlar va ayrim oqsillardan tarkib topgan.
S) Biologikfunksiyalarni , bajaruvchi biopolimerlar bo’lib, ularga asosan oqsillar kiradi.
D) Axborotni tashuvchi biopolimerlar bo’lib asosan polisaxaridlardan tashkil topgan.
E) T.J.Y.
29. Tut ipak qurtining voyaga yetgan kapalagi necha kun yashaydi?
A) 10-12 kun.
V) 20-24 kun.
S) 2-3 oy.
D) 5-10 kun.
E) 5-12 kun.
30. Qaysi modda erituvchi sifatida hujayra moddalarining parchalanishini ta’minlaydi?
A) Spirt.
V) Aldegid.
S) Suv.
D) Keton.
E) Efir.
31. Odam tomonidan iste’mol qilinadigan bir kunlik ozuqaning energiyasi qanchaga teng?
A) 3000 kkal.
V) 4500 kkal.
S) 3500 kkal.
D) 2800 kkal.
E) 3500-4000 kkal.
32. Blastula qanday shaklga ega bo’lib, uning devori necha qavat hujayralardan tashkil topgan?
A) Ovalsimon, ko’p qavatdan.
V) Ovalsimon,1 qavatdan
S) Sharsimon, 3 qavatdan.
D) Ma’lum bir shaklga ega bo’lmaydi, 2 qavatdan.
E) Sharsimon, 1 qavatdan.
33. 1 gr. Yog’ning to’liq parchalanishi natijasida qancha miqdorda energiya ajralib chiqadi?
A) 40 kj. V) 38,9 kj.
S) 17,6 kj. D) 39,6kj.
E) 40 kj.
34. Quyidagi o’simliklardan qaysi birlari ildiz tugunaklari orqali ko’payadi?
A) Kartoshka.
V) Lola.
S) Begoniya bargi.
D) Shirinmiya.
E) Ajriq.
35.Glyukoza achitqilar ishtirokida parchalanganda qaysi moddalar hosil bo’ladi?
A) Sut kislota, suv.
V) Sut kislota, karbonat angidrid.
S) Bir molekula etil spirti, suv.
D) Ikki molekula sut kislota, karbonat angidrid.
E) Ikki molekula etil spirti, karbonat angidrid.
36. Avtotrof organizmlar qaysi energiya manbaidan foydalanishiga qarab necha guruhga bo’linadi?
A) 2. V) 4. S) 3. D) 5.
E) Hech qanday guruhga bo’linmaydi.
|
| |
