Variant – I




Download 498 Kb.
bet3/23
Sana24.03.2017
Hajmi498 Kb.
#1664
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23
Variant 3. Ekologiya asoslari,

biosfera.

1.Qaysi metod yordamida ayrim omillarning organizm rivojlanishiga ta’siri o’rganiladi?

A) Dala metodi. V) Ekologik tajriba metodi. S) Matematik modellash metodi. D) Kuzatish.

E) Eksperimental metod.

2. Quyosh energiyasining necha foizi yerdan koinotga qaytariladi?

A) 34. V) 48. S) 58. D) 42. E)1.

3. Turning yaxlitliligi nimaga bog’liq?

A) tur individlari orasidagi erkin urchish xususiyatining mavjudligiga.

V) turning areal bo’ylab tarqalishi va har xil tur individlari o’rtasidagi munosabatlarga.

S) tur mezonlarining xilma- xilligiga.

D) tur individlarining o’zgaruvchanligiga.

E) har xil turlarning o’zaro ta’siriga.

4. Qaysi olimning tabiriga ko’ra noosfera – inson mehnati va ilmiy faoliyati ta’sirida o’zgargan biosferadir?

A) R.Vilyams. V) E. Lerua.

S) V.I. Vernadskiy. D) K.A.Temiryazev.

E) Ch. Darvin.

5. Yer yuziga yetib keluvchi quyosh nurlarining to’lqin uzunligi taxminan...... ga tengdir.

A) 0,8- 15 mkm. V) 0,9- 18 mkm.

S) 0,3 – 20 mkm. D) 0,3 – 10 mkm.

E) 10 – 20 mkm

6.Hozir bir minutda ... tonnaga yaqin suv yer yuzidan bug’lanib turadi?

A) 1 mln. V) 2 mln. S) 1 mlrd.

D) 2 mlrd. E) 10-12 mln.

7.Ekologiya fanining asosiy vazifalariga quyidagilar kiradi: ...

A) har xil organizmlar guruhlarining atrof – muhit omillari bilan munosabati qonuniyatlarini o’rganish.

V) Organizmlarning yashash muhitiga ta’sirini aniqlash.

S) zararkunandalarga qarshi kurash usullarini yaratish.

D) sanoat korxonalarda chiqindisiz texnologiyani ishlab chiqish va joriy etish.

E) barcha javoblar to’g’ri.

8. Organizmlarning qaysi belgilarida reaksiya normasi tor bo’ladi?

A) miqdor belgilarda. V) tana massasi.

S) jun uzunligi. D) sifat belgilarida.

E) barchasi.

9.Yer fizik muhiti bilan turg’un munosabatda , quyosh bilan energiya almashinish holatida bo’lgan. Yerdagi hamma tirik organizmlar kompleksi ... hosil qiladi?

A) biom yoki biosenozni.

V) ekotop yoki biosenozni.

S) abiotik va biotik omillarni.

D) biosferani yoki ekosistemani.

E) biosferani yoki biosenozni.

10.Ko’rinadigan nurlar yerga yetib keluvchi quyosh nurlarining necha foizga yaqinini tashkil etadi?

A) 1%; V) 25%; S) 42%;

D) 49%; E) 50%.

11. Mayda cho’l hayvonlari ... hisobiga tanadagi suv muvozanatini saqlaydi.

A) tez-tez suv ichish.

V) oksidlanish reaksiyalari natijasida hosil bo’ladigan suvlarni g’amlash.

S) sersuv o’simliklarniu ko’p iste’mol qilish.

D) oshqozonida ko’p miqdorda suv saqlash.

E) tana bo’shlig’ida ko’p miqdorda suv to’planishi

12. Qaysi organizmlar turlari barcha organizmlarning 79 foizini qamrab olgan?

A) hayvonlar. V) o’simliklar.

S) mikroorganizmlar. D) zamburug’lar.

E) T.J.B.

13.Yorug’likning hayvonlar uchun asosan .... ahamiyati mavjuddir.

A) Fermentativ. V) Katalitik.

S) Informativ. D) Biosintetik.

E) Regulyatorlik.

14.Tirik organizmlarga ta’sir ko’rsatuvchi muhitning har qanday tarkibiy qismlari ... deyiladi.

A) ekologik omillar.

V) biosenozlar.

S) biogeosenozlar.

D) biomlar.

E) abiotik omillar.

15.Quyidagi berilgan o’simliklardan qaysi birining vegetatsiya davri nihoyatda qisqa

bo’lib, erta bahorda o’sib, rivojlanib nobud bo’ladi?

A) sunbul, ayiqtovon.

V) Agava, aloe.

S) Shuvoq, g’umay.

D) Shashir, lola.

E) Qo’ng’irbosh, shashir.

16.Okeanlar yer yuzining 70 foizini egallashiga qaramay, yer biomassasining ... foizini hosil qiladi.

A) 0,13 V) 0,32 S) 0,31

D) 0,49 E) 0,50

17.Sovuq qonli hayvonlarda muhit haroratining ma’lum diapazondan pasayishi ... sabab bo’ladi?

A) metabolik jarayonlarning susayishiga va organizmlar o’limiga.

V) fiziologik jarayonlarning tezlashuviga.

S) metabolik jarayonlarning tezlashuviga va organizmlar yashovchanligining ortishiga.

D) fiziologik jarayonlarning bir xil saqlash mexanizmlarini amalga oshishiga.

E) barchasi to’g’ri.

18. Ekologik sistemalarning turg’unligini nima orqali ta’minlanadi?

A) biosenozda o’simliklarning bo’lishi.

V) moddalarning davriy aylanishi.

S) konsument va redusentlarning bo’lishi.

D) turlarning xilma – xilligi.

E) turlarning o’zaro munosabati

19. O’simliklarda uglerodning konsentratsiyasi yer po’stlog’idagiga nisbatan ... marta, azotniki esa... marta yuqoridir.

A) 30; 200. V) 200; 30.

S) 40; 250. D) 250; 40.

E) 300; 30.

20.Bir-biri bilan va atrof muhit bilan o’zaro munosabatda

bo’lgan organizmlarning populyatsiyalari nima deyiladi?

A) Biosenoz. V) Zoobentos.

S) Biogeosenoz. D) Agrosenoz.

E) Bentos.

21.Har qanday biogeosenozlarda ... bog’liq holda o’zgarishlar kuzatiladi?

A) mavsum ritmiga. V) iqlim ritmiga.

S) kecha-kunduz ritmiga. D) biotik omillarga.

E) yillik ritmlarga.

22.Qaysi hayvonlar oksidlanish natijasida hosil bo’lgan suvlarni g’amlash hisobiga tanadagi suv muvozanatini saqlaydi?

A) amfibiya, reptiliyalar.

V) reptiliyalar, baliqlar.

S) pingvinglar, kurakoyoqlilar.

D) kemiruvchilar, sudralib yuruvchilar.

E) barchasi.

23.Akademik .... ta’biri bilan aytganda, kam miqdorning cheksizligini ta’minlovchi birdan-bir usul uni yopiq halqa bo’ylab aylanishga majbur etishdir.

A) Vilyams. V) Vernadsliy.

S) Zyuss. D) Lamark.

E) Temiryazev.

24. Geografik zonallik natijasida hosil bo’lgan biomlarga ..... misol bo’ladi?

1. tundra; 2. tayga; 3. o’simliklar dunyosi;

4. hayvonot dunyosi. 5. o’rmon; 6. cho’l;

7. dasht; 8. mikroorganizmlar;

9. tropik o’rmonlar;

10. lishaynikalr.

A) 1,2,5,6,7,9. V) 1,2,3,4,5,8.

S) 2,3,4,8,9,10. D) 3,4,6,8,7,10.

E) 5,6,7,8,9,10.

25. ....... asosan sanoat baliqchiligi rivojlangan.

A) Chuchuk suv havzalarida.

V) Okean ekosistemasida.

S) Chuchuk suv ekosistemasida.

D) Dengiz limanalarida.

E) Kontinental shelflarda.

26. O’rnini to’ldirsa bo’ladigan tabiiy boyliklarni belgilang.

A) yog’och va torf.

V) torf va neft.

S) yog’och va gaz.

D) gaz va toshko’mir.

E) toshko’mir va yog’och.

27. Yo’qolib ketayotgan turlarni va tabiiy biogeosenozlarni muhofaza qilishning samarali choralaridan biri ... hisoblanadi.

A) qo’riqxonalarni ko’paytirish.

V) qo’riqxonalarning maydonini kengaytirish.

S) yo’qolib ketayotgan turlarning sun’iy o’stiriladigan joylarini yaratish.

D) yo’qolib ketayotgan turlarni tabiatga reintroduksiyalash.

E) barcha javoblar to’g’ri.

28.Uy pashshasi ..... gacha yashashi mumkin?

A) 7 0 dan 50 0 C.

V) 15 0 dan 36 0 C.

S) 20 0 dan 60 0 C.

D) – 5 0 dan +63 0 C.

E) -10 0 dan +70 0 C

29.O’rnini to’ldirib bo’lmaydigan boyliklarni belgilang.

1. yog’och. 2. torf. 3. gaz.

4. neft. 5. toshko’mir.

A) 1,2,3. V) 1,3,4. S) 2,3,5.

D) 3,4,5. E) 1,2,5.

30.Oziq zanjirining uchinchi zvenosini nima tashkil etadi?

A) Yashil o’simliklar.

V) Avtotroflar.

S) Geterotroflar.

D) Redusentlar.

E) Konsumentlar.

31.Ekologik mezon deganda nima tushuniladi?

A) Yashash muhitida turga ta’sir etuvchi hamma ekologik omillar yig’indisi.

V) Yashash muhitida turga ta’sir etuvchi abiotik omillar.

S) Yashash muhitida turga ta’sir etuvchi biotik omillar.

D) Yashash muhitida turga ta’sir etuvchi antropogen omillar.

E) Morfofiziologik omillar.

32.Ayiqtovonnig quyida berilgan turlari qayrda uchraydi?

1. zaharli ayiqtovon.

2. sudraluvchi ayiqtovon.

3.achishtiradiga ayiqtovon.

a) dala o’tloqlarida.

b) sernam yelarda.

v) botqoqliklarda.

A) 1- a; 2- v; 3- b. V) 1- v; 2- b; 3- a;

S) 1-a; 2-b; 3-v. D) 1-b; 2-v; 3-a.

E) 1-b; 2-a; 3-v.

33. Biosfera evolyutsiyasini ... ta bosqichga ajratish mumkin.

A) 2. V) 3. S) 4. D) 5. E) 6.

34.Har qanday biogeosenozlarda ...... bog’liq holda o’zgarishlar kuzatiladi.

A) Fotoperiodizmga.

V) Iqlim ritmiga. S) Haroratga.

D) Agrosenozga. E) Kun uzunligiga.

35. Qo’riqxonalarda birorta hayvon turini ko’paytirish uchun .... hisobga olinadi?

1. oziq. 2. hayvonlar jinsi.

3. yoshi. 4. shu hayvonga zarar keltiruvchi boshqa hayvonlar orasidagi miqdoriy nisbat.

5. populyatsiyalar soni.

6. hayvonlar migratsiyasi.

7. tur belgilari.

A) 1,2,3,4. V) 2,4,5,6. S) 1,3,5,7. D) 1,2,6,7.

E) 3,5,6,7.

36. Populyatsiyaning zichligi nima bilan o’lchanadi?

A) Individlarning muayyan soni, ularning o’zgarishi.

V) Populyatsiyaning egallagan joyi.

S) Populyatsiyaning yoshi va jinsi.

D) Populyatsiya individlarining qirilib ketishi.

E) Hajm birligida individlar soni bilan.



1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23




Download 498 Kb.