4.Agar Qozog’iston past tog’lar ko’tarilib, uning balandligi 5-6 ming
metrga yetsa O’zbekistonda qanday o’zgarishlar sodir bo’lishi mumkin?
5.Sibir daryolarini bir qismini O’rta Osiyo
tomon oqizilsa Sibir tabiiy
sharoitida qanday o’zgarishlar sodir bo’ladi?
6.Litosferani vulkanlar otilib turgan qismlarida qanday o’zgarishlar
sodir bo’lishi mumkin?
7. Nima uchun Antraktida tabiati juda ham sovuq?
Mazkur muammolar geografik qobiqning bir butunligini ifodalaydi va
geografik qobiqning bir qismini o’zgarishi boshqa qismini ham
o’zgarishiga olib kelishini asoslab beradi.
Iqtisodiy geografiya.
1. Toshkentdan Farg’ona
vodiysiga quriladigan
temir yo’l magistralini loyixasini tuzing. Bunda qanday tabiiy va iqtisodiy
omillar mavjudligi va ularni qanday hisobga olishni asoslab bering.
2.O’zbekiston dunyo okeaniga chiqadigan. Masalan, gidrofera
mavzusini o’tmasdan avval o’quvchilarga tog’
va materik muzliklari
haqida muammoli vaziyatlarni qo’yib bo’lmaydi, yoki bo’lmasa atmosfera
mavzusini o’tmasdan turib shamollar haqida muammoli vaziyatni tashkil
qilib bo’lmaydi.
Ijodiy fikrlarning birinchi bosqichi bo’lib
muammoni aniqlash va uni
shakllantirishdir. Muammoni ifoda qilishni shakillari bo’lib muammoli
savol,
muammoli masala, muammoli vazifa hisoblanadi. Muammoli
o’qitishning asosiy belgisi bo’lib muammoni yechish orqali o’qitishdir.
Har bir geografiya kursi bo’yicha muammoli
vazifalar tizimi ishlab
chiqilmog’i lozim. Ular didaktik maksadlarga ko’ra quyidagi guruhlarga
bo’linishi mumkin: yangi mavzuni o’rganish;
bilimlarni nazorat qilish;
olingan bilim va ko’nikmalarni mustahkamlash.
Geografiya pridmetlarining barchasi bo’yicha muammoli vazifalar
tizimini tuzish mumkin. Quyida mazkur muammolar bo’yicha
misollar
keltiramiz.