|
ZILZILA PAYTIDA NIMA QILISh KYERAK?
|
| bet | 119/207 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 2,33 Mb. | | #237676 |
Bog'liq portal.guldu.uz-Xayot faoliyati xavfsizligiZILZILA PAYTIDA NIMA QILISh KYERAK? Zilzila ro‘y byerganda yer bir necha soniyadan bir necha minutgacha silkinadi. Tebranish vaqti siz turgan joydan zilzila epitsentrigacha bo‘lgan masofaga bog‘liq. Zilzila o‘chog‘i qancha yaqin bo‘lsa, u shuncha qisqa vaqtda va yuqori chastotada seziladi. Zilzila o‘chog‘igacha bo‘lgan masofa ortgan sari u shunchalik uzoq vaqt va pastroq chastotada seziladi. Masalan, Toshkentda yashovchilar uchun zilzila o‘chog‘i Toshkent viloyati, Farg‘ona vodiysi, Jizzax, Samarqand viloyatlarida ro‘y byergan bo‘lsa 10-30 sekundgacha davom etishi mumkin. Toshkentdan 500-600 km masofada joylashgan Hindukush zilzilalari 2-3 minutgacha seziladi.
Zilzila ro‘y byergan vaqtda: Vahimaga tushmasdan, o‘zingizni osoyishta tuting va boshqalarga o‘rnak ko‘rsatish.
Agar bir qavatli bino ichidan qochmoqchi bo‘lsangiz bu ishni chaqqonlik bilan, atrofdagi xavf-xatarni hisobga olgan holda bajaring.
Ko‘p qavatli binolardan tashqariga yugurib chiqishga intilmang. Yuqoridan tushayotgan buyumlar xavfli. Yaxshisi zilzila to‘xtaguncha bino ichidan xavfsiz joy tanlash.
Ko‘p qavatli binoda zinalarga yugurib chiqmang, liftga kirmang. Elektr o‘chib qolishi, yong‘in xavfsizligi signallari, qo‘riqlash qo‘ng‘iroqlarining ovozi, sinayotgan idish tovushlari, yog‘och g‘ijirlashi, yiqilayotgan turli buyum tovushlaridan qo‘rqmang.
Tashqarida turgan bo‘lsangiz tezlikda bino va elektr simlaridan holi bo‘lgan ochiq joyga chiqib oling.
Agar mashinada bo‘lsangiz, bino va elektr simlari, ko‘prik, turli trubalardan chetroqqa chiqib, mashinani to‘xtating va zilzila bosilguncha kutib turing.
Yer silkinishi so‘nayotganda yana yangi kuchli silkinish boshlanishi mumkin. Bu bitta zilzila o‘chog‘idan ketma-ket kelayotgan har xil turdagi seysmik to‘lqinlardir. Ular bir necha minutdan bir necha soatgacha, hatto bir necha kundan bir necha oygacha davom etishi mumkin. Masalan, 1966 yil 26 aprelda Toshkentda sodir bo‘lgan zilzila aftershoklari uch yilgacha davom etib, ularning umumiy soni 1000 tagacha etgandi. Odatda, aftershoklarning kuchi asosiy zilzila kuchidan pastroq bo‘lgani uchun ulardan qo‘rqmang.
|
| |
