Vazirligi guliston davlat

YER QIMIRLASHIDAN SO‘NG

1. 
   Yordamga muxtoj odamlarga birinchi tibbiy yordam ko‘rsating. Shikastlanganlarni yopig‘ich bilan o‘rang va shifokorlarga murojat qiling
   
2. 
   Kasallar, bolalar va qariyalar xavfsizligini ta’minlan, yer silkinishi natijasida ruxan shikastlaganlarga dalda bering.
   
3. 
   Engil buyumlar ostida qolganlarga iloji bo‘lsa yordam bering, bo‘lmasa yordam kelguncha kuting.
   
4. 
   Yong‘in o‘chog‘ini topsangiz iloji boricha o‘chirishga xarakat qiling.
   
5. 
   Elektr simlarini tekshiring agar uzilgan bo‘lsa, elektr tarmog‘ini o‘chirib qo‘ying.
   
6. 
   Suv quvuri yo‘lini tekshiring. Agar buzilgan bo‘lsa suv tarmog‘idan uzib qo‘ying.
   
7. 
   Gaz tarmog‘ini jo‘mragidan berkitib qo‘ying, agar gaz xidi chiqib turgan bo‘lsa aniqlash uchun gugurt yoki shamdan foydalanmang.
   
8. 
   Chiqindi suv quvuridan foydalanishdan oldin, uning sozligini tekshirib ko‘ring.
   
9. 
   Xavfli tez yonuvchan suyuqliklar to‘kilgan bo‘lsa (benzin ximikatlar va boshqalar) buni tezda bartaraf qiling va bu xaqda boshqalarga xabar bering.
   
10. 
    Agar sizning yordamingiz kerak bo‘lmasa yer qimirlagan va vayron bo‘lgan joyga kirmang.
    
11. 
    Yerto‘la va maxsus yer osti moslamalar eshiklarini ochishda extiyot bo‘ling, chunki ustingizga suvoq o‘pirindilari yoki og‘ir qismlar tushishi mumkin.
    
12. 
    Telefonni keraksiz axbarotlar uchun band qilib turmang, chunki telefon yordamga chaqirish, muxim xodisalar, yaradorlar va jinoyatchilar xaqida axbarot berish uchun kyerak bo‘ladi. Shuni esda tuting, telefon liniyasini band bo‘lishi qutqaruv ishlarini foydali ishini kamaytiradi.
    
13. 
    Keyingi bo‘ladigan yer qimirlashini o‘zingiz o‘ylab chiqarmang yoki mish - mishlarga ishonmang yoki gap tarqatmang. Ishonchli axbarotlardan foydalaning.
    
14. 
    Agar siz vayronagarchilik ostida qolsangiz, sharoitni to‘g‘ri baxolang. O‘zingiz birinchi tibbiy yordam ko‘rsating, agar lozim bo‘lsa qon oqishini to‘xtating va jaroxatni bog‘lang.
    
15. 
    Oldingizda turgan odamga yordam ko‘rsating, u o‘zini tinchlantirib olsin. Vayronagarlikdan tashqarida qutqarish uchun yurgan odamlar bilan tovush va taqqillatish yo‘li bilan aloqa qiling. Kuchingizni tejang. Yodingizda tuting, albatta yordam keladi.
    
16. 
    Yodingizda bo‘lsin qayta silkinish xavfi ya’ni yer silkinishining qaytishi saqlanadi. Yer silkinishining qaytishi bir necha daqiqa, soat ba’zi vaqtlarda yertasi kuni xam sodir bo‘lishi mumkin.
    

1. 
   Binolarni mustahkamligini ta’minlash (qurilayotgan binolarni mustahkamligini oshirish, mavjud binolarni mustaxkamligini saqlash, engil qurilmalardan foydalanish v. b).
   
2. 
   Binolar ichidagi mebel va boshqa jixozlarni mustaxkam o‘rnatish (divan, krovat, stol-stullarni polga; jovon, shkaf va servantlarni devorga mustaxkam o‘rnatish, qandil va boshqa osiladigan buyumlarni mustaxkam osish v. b).
   
3. 
   Zilzila sodir bo‘lgunga qadar bajariladigan ishlar (eng zarur xujjatlar va boshqa buyumlar xamda dori-darmonlar solingan sumka tayyorlash; uch kunlik (suv oziq-ovqat zaxirasi tayyorlash; bino ichidagi xavfsiz joylarni raqamlar bilan belgilab, o‘rganish; binodan tashqaridagi xavfsiz joyni va unga boradigan yo‘lni aniqlab o‘rganish v.b.).
   
4. 
   Zilzila payitidagi xarakatlarni aniqlab, o‘rgatish (vaximaga tushmaslik; extiyot choralarini ko‘rgan xolda, qaltis xarakatlanmay turish; zilzilaning qaytish xususiyatidan unumli foydalanib, tashqaridagi xavfsiz joyga chiqish; binodan chiqolmay qolganda, oldindan o‘rganilgan eng yaqin xavfsiz joylarni egallash v.b.).
   
5. 
   Zilzila to‘xtagandan keyingi xarkatlarni aniqlab o‘rgatish (o‘zini xolatini aniqlashni, oila a’zolari va yaqinlarini qidirib topishni hamda qutqarishni, eng zarur birinchi yordam ko‘rsatishni; mavjud yong‘inlarni cheklash yoki o‘chirishni; gaz, elektr va suv tizimlarini o‘chirishni; qo‘ni-qo‘shnilarga oilada bajarilgan tartibda yordam ko‘rsatishni; kelishi mumkin bo‘lgan yordam kuch va vositalari uchun yo‘l va yo‘nalishlar tayyorlashni o‘rgatish v. b.).