Yuqorida
qayd
qilingan
masalalarni
texnikaviy
vositalar
umumtizimiy DT bilan birgalikda yechadi.
Umumtizimiy dasturiy ta minot
deganda kompyuteming
operatsion tizimi (ОТ) nazarda tutiladi.
Kompyuter texnikaviy vositalari va uning dasturaviy ta’minoti majmui
hisoblash tizimi (HT) deb ataladi.
ОТ vazifasi - HTda hisoblash jarayonini tashkil qilish; yechilayotgan
alohida masalalar orasida hisoblash resurslarini ratsional taqsimlash;
foydalanuvchilarga dasturlash jarayonini va ularning masalalarini
sozlashni yengillatuvchi har xil servis vositalarini taqdim qilishdir.
Operatsion tizim qayd qilingan funksiyalarni HTning o‘tkazish
qobiliyatini oshirish, loyihalovchi so‘roviga tizim reaksiya qiladigan
vaqtni kamaytirish va HT resurslaridan foydalanish
samarasini oshirish
maqsadida
bajaradi.
Kompyuterli
loyihalashda
odatda
hisoblash
texnikasining keng tarqalgan universal vositalari va vazifasi umumiy
bo‘lgan operatsion tizimlardan foydalaniladi. Texnikaviy vositalaming
muammoli yo'nalishi hisoblash texnikasining har xil qurilmalari
kompyuterli
loyihalashning
texnikaviy
vositalari
kompleksiga
birlashtirilganida amalga oshadi. Umumtizimiy DT tarkibini aniqlashda
odatda
HTning talab
qilinadigan
ish rejimlarini
eng
samarali
ta’minlaydigan va uning hamma resurslaridan
ratsional foydalanishni
ta’minlaydigan ОТ tanlanadi.
Operatsion tizim foydalanuvchi va HT orasida o‘ziga xos interfeys
vazifasini bajaradi, ya’ni ОТ foydalanuvchiga virtual hisoblash tizimini
taqdim etadi. Demak, HT foydalanuvchida HT imkoniyatlari, u bilan
ishlash qulayligi. uning o ‘tkazuvchanlik qobihyati haqida tushuncha
shakllantiradi. Turli OTlar bir xil texnikaviy
vositalarda foydalanuvchiga
hisoblash jarayonini tashkil qilish yoki ma’lumotlarga avtomatlashtirilgan
ishlov berish uchun har xil imkoniygtlar berishi mumkin.
ОТ ko‘p sonli har xil yordamlami, sends vositalarini, amaliy
dasturlar unumdorligini oshirish usullarini taqdim etadi; ularni bilish ham
yangi
dasturlami
yaratish
va
mavjud
kompyuterli
loyihalash
komplekslaridan foydalanishda foydalanuvchining imkoniyatlarini sezilarli
darajada kengaytiradi.
Muayyan kompyuterli loyihalash xarakteristikasi
sezilarli darajada
texnikaviy vositalar kompleksi (TVK) va umumtizimiy DT bilan
aniqlanadi, ular
— hamma loyihaviy masalalarni yechish uchun yetarli kompyuter
unumdorligi;
- loyihalash jarayonida loyihalovchining kompyuter bilan operativ
29
muloqotda boTishi imkoni;
- loyihalovchi so'roviga tizim reaksiyasi vaqtining loyihalovchi
uchun ma’qul darajada bo‘lishi;
- TVRni o‘zlashtirish, ekspluatatsiya qilish va unga xizmat
ko‘rsatish osonligi;
- rekonfiguratsiya va yanada rivojlantirish uchun TVK ochiqligi;
- loyilialanayotgan obyekt haqida kiruvchi va chiquvchi grafik
informatsiyadan keng foydalanish;
- loyihalashning har xil darajalari orasida
informatsion aloqani
ta’minlashi kerak.
Kompyuterli loyihalash loyihalovchi bilan apparat-dasturiy vositalari
orasida funksiyalaming ratsional taqsimlanishida amalga oshadi. Bu
taqsimlanish kompyuterli loyihalashning hamma turdagi ta’minoti
rivojining darajasiga bogiiq. Hozirgi paytda texnikaviy vositalar tez
rivojlanayotganligi
sababli,
apparat
vositalari
yechadigan
avtomatlashtirilgan loyihalash masalalari hajmi ortishi tendensiyasi
mavjud.
3.1.2.
Kompyuterli loyihalashda foydalaniladigan H T haqida
umumiy m a ’lumotlar
Kompyuterli loyihalash TVK asosini eng oddiy bir kristall mikro-
kompyuterlardan boshlab, murakkab super kompyutergacha boTgan turli
kompyuterlar tashkil qiladi. TVK tarkibida u yoki bu kompyuterdan
foydalanish imkonini aniqlashda, ular turli ko‘rsatkichlar majmui bo‘yicha
baholanadi; ulardan eng asosiylari
- texnikaviy xarakteristikalar, sotib
olish va ekspluatatsiya qilish narxidir.
