platalarining ко‘pi
universal ketma-ket USB ( Universal Serial Bus)
shinaga ega; uning boiinm asi tizimiy blokning orqa devoriga chiqarilgan.
Unga ulanish juda oson. Kompyutemi o‘chirish ham shart emas: bo‘linma
uyaga tiqiladi va ishni davom ettirish mumkin.
Odatda kompyuteming faqat
bir juft USB boiinmasi bor, lekin bu
shinaga 127 ta qurilmagacha ulash mumkin. Agar ikkitadan ko'proq
qurilmani ulash zarur bo‘Isa,
konsentrator (tarmoqlagich)
sotib olish kerak
- boiinmalar soni ko'payib ketadi. Hozirgi paytda klaviatura,
sichqoncha,
modem, skaner, printerlar USB shinasi yordamida ulanmoqda. Agar
qachondir kompyuter yangi yil archasi yoritgichlari shodasi, temir yo‘l
modeli, kir yuvuvchi mashina va h.k.lami
boshqarishini istab qolsangiz,
USB shinasi eng yaxshi yechim bo‘ladi.
USB qurilmalari bilan ishlash - onalik platasi chipsetining
funksiyalaridan biridir. Uni «janubiy ко‘prik» bajaradi.
3.3.4. Integrallashgan tizimlar
Onalik platalarida ko‘p narsa chipsetga bog‘liq. U ko‘p
funksiyalarni
bajaradi va yildan-yilga uning funksiyalari ko‘payib bormoqda. Bir necha
yil aw al kompyuterlarda diskli kontrolleming shu‘ba
platasini topish
mumkin edi - unga hamma diskovodlar ulanardi. Hozir bunday plata yo‘q.
Bu kontroller funksiyasi «shimoliy ко‘prik» chipsetiga o‘tdi va hamma
diskovodlar onalik platasiga to‘g ‘ridan-to‘g‘ri ulanadigan bo‘ldi.
Printer
ulanadigan maxsus plata bilan ham shunday bo'ldi. Hozirgi paytda tashqi
qurilmalar ulanadigan hamma portlar onalik platasi tarkibiga kirdi.
3.10-
rasm. ASUS Maximus IX Hero onalik platasi
(Intel Z270 Express chipseti, Socket 1151 protsessori uchun bo'linma,
uchta PCI Express 3.0 xl6, DDR 4 uchun to’rtta boiinma, USB uchun
to‘rtta USB 2.0, to’rtta USB 3.0 va 1 ta USB 3.1 bo‘linmasi, Fomi-faktor -
ATX (305x244))
62
Chipsetlar rivojlanmoqda va integratsiya davom etmoqda.
Bugungi
kunda chipsetlari videokarta va (yoki) tovush kartasi funksiyasini bajarish
qobiliyatiga ega bo'lgan onalik platalari tobora ko‘proq uchramoqda.
Odatda bunday onalik platalarida arzon narxli kompyuterlar yig‘iladi.
Integrallashgan tovush va videoga ega bo‘lgan onalik platasi,
alohida sotib
olinadigan uchta shunday komponentlar summasidan arzonroq turadi.
3.10-rasmda integrallashgan tizimga misol keltirilgan.
