3
MUNDARIJA
KIRISH. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
1 - BOB. XALQARO
MENEJMENT FANINING NAZARIY
ASOSLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16
1.1. “Xalqaro (global) menejment” fanining nazariy asoslari . . . .
16
1.2. “Xalqaro menejment” kategoriyasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.3. Xorijiy tadbirkorlik sharoitlarida yuqori tavakkalchilik. . . . . .
20
1.4. Jahon bozorida raqobatbardoshlikka erishishda
xalqaro
menejmentning o’rni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22
2-BOB. QABUL QILUVCHI MAMLAKATDA XORIJIY
FIRMALARNING FAOLIYAT YURITISH
SHAROITIGA
MOSLASHUVI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
2.1. Xo’jalik faoliyatini baynalmilallashtirishni motivatsiyalash. . . 29
2.2. Xorijda atrof-muhitga moslashish omillari. . . . . . . . . . . . . . . .
31
2.3.Xorijiy texnologiyalar va uskunalarni qabul qiluvchi
mamlakatning sharoitlariga moslashtirish bo’yicha chora-tadbirlar.
36
3-BOB. XALQARO VA TRANSMILLIY KOMPANIYALAR.
ULARNI BOSHQARISH TIZIMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
45
3.1. Milliy kompaniyaning xalqaro kompaniya darajasiga o’tish
evolyutsiyasi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
45
3.2. TMK – xalqaro tadbirkorlikning eng samarali shakli . . . . . . . . 50
3.3. TMK millatini aniqlash. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
63
3.4. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi davrida TMKlar faoliyati .
69
4-BOB. TASHQI IQTISODIY FAOLIYAT SOHASIGA
CHIQISH SHAROITLARINI TANLASH USLUBIYATI. . . . . . .
74
4.1. Tashqi bozorda faoliyat sohasini tanlash. . . . . . . . . . . . . . . . . .
74
4.2. Qabul qiluvchi mamlakatni tanlash. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
76
4.3. Xorijiy sherikni tanlash. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
83
4
5-BOB. XALQARO KOMPANIYALARNING DAVLAT BILAN
MUNOSABATLARI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89
5.1. Davlatning o’z hududida xalqaro kompaniyalar faoliyatiga
yondashish prinsiplari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89
5.2. Xalqaro kompaniyalar faoliyatini davlat
tomonidan tartibga
solinishi . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
92
5.3. Milliy kapital eksportini rag’batlantirish. . . . . . . . . . . . . . . . . .
95
5.4. O’zbekiston Respublikasi iqtisodiyotiga TMKlarni jalb qilish
siyosati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100
6-BOB. XORIJIY TADBIRKORLIK RIVOJLANISHIGA
XALQARO IQTISODIY INTEGRATSIYANING TA’SIRI. . . . .
110
6.1. Xalqaro iqtisodiy integratsiya yordamida TMK
imkoniyatlarini kengaytirish. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
110
6.2.Yevropa Ittifoqi sharoitlarida
xalqaro kompaniyalarning
imkoniyatlari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
112
6.3. NAFTAda xalqaro kompaniyalarning imkoniyatlari. . . . . . . . . 115
6.4. ASEAN da xalqaro kompaniyalarning imkoniyatlari . . . . . . . . 117
6.5. MERKOSURda xalqaro kompaniyalarning imkoniyatlari . . . .
118
6.6. O’zbekistonning mintaqaviy integratsiya jarayonlaridagi
ishtiroki va TMKlarning imkoniyatlari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
120
7-BOB. KOMPANIYA FAOLIYAT YURITAYOTGAN
MAMLAKATLARDA MENEJMENT USLUBINING
XUSUSIYATLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
125
7.1. Menejment uslubi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
7.2. G’arbiy menejment uslubi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
7.3. Osiyo menejment uslubi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
128
7.4. Menejment uslubidan qat’iy nazar ishga doir etiket. . . . . . . . .
136
8 - BOB. XALQARO BIZNESDA KADRLAR SIYOSATI . . . . .
139
8.1. Xalqaro jamoani boshqarish xususiyatlari. . . . . . . . . . . . . . . . .
139
5
8.2. Qabul qiluvchi mamlakatda mahalliyxodimlarni xalqaro
kompaniya menejment uslubiga o’qitish usullari. . . . . . . . . . . . . . .
141
8.3. Xalqaro kompaniyalarning xorijiy filiallarida rahbarlarni
tayinlash strategiyasi va xodimlarni chet elda ishlashga tayyorlash.
143
8.4. Xorijiy filial shtatida mahalliy fuqarolar va muxojirlar
(ekspatriantlar) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
148
9 - BOB. XALQARO MENEJMENT TIZIMIDA INSON
RESURSLARINI BOSHQARISH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
152
9.1. Xalqaro firmada inson resurslarini boshqarish xususiyatlari. . . 152
9.2. Xorijiy korxonalarni boshqarish shakllari . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
9.3. Xorijga ishga yuboriladigan xodimlarning ba’zi shaxsiy
tavsiflari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
157
9.4. Mehnat bozoridagi farqlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
164
10 - BOB. XALQARO
BIZNES ETIKASI VA XALQARO
ALOQALAR MENEJERIGA QO’YILADIGAN TALABLAR . . .
169
10.1. Global menejer uchun etikaning ahamiyati. . . . . . . . . . . . . . .
169
10.2. Xalqaro biznesni ahloqiy yuritishning asosiy belgilari. . . . . .
171
10.3. Menejerning uch toifadagi shaxs talablarini hisobga
olish zaruriyati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
175
IZOHLI LUG’AT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
ADABIYOTLAR RO’YXATI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
188