“Xalqaro menejment” kategoriyasi




Download 1,44 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/101
Sana18.01.2024
Hajmi1,44 Mb.
#140301
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   101
Bog'liq
Назарова Г Г ва бош Халқаро менежмент Т 2011 Дарслик Лотин 1

 
1.2. “Xalqaro menejment” kategoriyasi 
 
Xalqaro (global) menejment kompaniyalarni ikki va undan ortiq 
mamlakatlarda faoliyat yuritishini boshqarishni nazarda tutadi, global 
menejer malakasiga ega mutaxassis esa keng doiradagi masalalar - 
eksport-import 
bitimlaridan 
tortib 
chet 
elda 
mahsulot 
ishlab 
chiqarishgacha bog’liq bo’lgan faoliyatni amalga oshirishi lozim. Bunda u 
turli madaniyatlarga moyil va global menejment nazariyasi, falsafasi va 
psixologiyasini o’zlashtirib olishi kerak, va har qanday sharoitda eng 
avvalo mamlakatimiz manfaatlarini ko’zlashi zarur. Prezidentimiz 
ta’kidlaganlaridek: «… davlatimiz tashqi siyosatining ma’no-mazmuni va 
maqsadi bitta – u ham bo’lsa, O’zbekiston manfaati va yana bir bor 
O’zbekiston manfaatidir»
2

Xalqaro menejment – bu chet elda tashqi iqtisodiy aloqalarning 
barcha shakllaridagi (eksport, import, texnologiyalarni ayirboshlash, 
qo’shma korxonalar, xorijda xizmatlarni ishlab chiqarish va ko’rsatish, 
xorijiy investitsiyalarni amalga oshirish, transmilliy korporatsiyalar) 
jamoaviy faoliyat sharoitlarida firmalarni to’g’ri boshqarish nazariyasi va 
amaliyotidir. 
Chet elda jamoaviy faoliyat sharoitlarida ishlash o’zbek tadbirkorlari 
va davlat xizmatchilari orasida tobora keng tarqalishi bir qator sabablarga 
ega. Birinchidan, sobiq SSSR hududida mustaqil davlatlarning tashkil 
topishi ko’p hollarda tadbirkorlar uchun xorijiy faoliyatga o’xshash 
sharoitlarda harakat qilish zaruriyatini keltirib chiqaradi. Ikkinchidan, 
davlatimiz tashqi iqtisodiy aloqalarining kengayishi milliy firmalarning 
nafaqat transmilliy korporatsiyalar (TMK), balki turli xalqaro iqtisodiy 
1
 Каримов И.А. Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йўллари 
ва чоралари. Т.: Ўзбекистон, 2009. 
2
И.Каримов. Бизнинг бош мақсадимиз – жамиятни демократлаштириш ва янгилаш, мамлакатни модернизация 
ва ислоҳ этишдир. Т.: Ўзбекистон, 2005 й, 58-бет. 


20 
tashkilotlar bilan hamkorlik qilishiga olib kelmoqdaki, bunday sharoitda 
ularning tashkiliy tuzilishi va strategiyasini o’rganish zarur hisoblanadi. 
Bunday zaruratning tahlilini, Islom Karimovning 2011 yil London 
uchrashuvlari davrida aytgan so’zlaridan ham topish mumkin, ya’ni: 
«Bizning mamlakatimizda britaniyalik investorlar tomonidan tashkil 
etilgan ikki yuzga yaqin qo’shma korxonalar, ellikdan ortiq 
Buyukbritaniya firmalarninng vakolatxonalari faoliyat ko’rsatmoqda», bu 
esa o’z navbatida ikki davlat o’rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish bilan 
bir vaqtda «…siyosiy munosabatlarning keng ko’lamdagi huquqiy-
normativ asoslarini, savdo-sotiq va iqtisodiy, hamda investistion 
hamkorlikni mustahkamlaydi».
1
Xalqaro menejmentni o’rganish ta’lim oluvchilarning xalqaro 
toifadagi rahbarlar uchun zaruriy bo’lgan sifatlarga: tashabbus, oqlangan 
qaltislikka tayyorlik, o’ziga ishonch, global ko’lamda fikrlash, xorijiy 
sheriklar bilan konstruktiv aloqalarni o’rnatish qobiliyatini shakllantirishga 
erishishga yordam beradi. 
Ushbu kurs materiallarini o’rganish ta’lim oluvchilarga dunyoda 
xalqaro menejment rivojlanishining quyidagi asosiy yo’nalishlarini 
ko’rsatib beradi:
- bo’ysunuvchilarga yuklanadigan javobgarlik ulushining ortishi; 
- iste’molchilarning hohish-istaklariga e’tiborni kuchaytirish; 
- firmalar faoliyatida marketing rolini oshishi; 
- ishlab chiqarish texnologiyasini uzluksiz takomillashtirish hamda 
mahsulot va xizmatlar assortimentini yangilash; 
- qisqa muddatli natijaga va uzoq muddatli maqsadlarga ega 
tadbirlarni aniq ajratilishi; 
- milliy manfaatlarga rioya qilish. 

Download 1,44 Mb.
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   101




Download 1,44 Mb.
Pdf ko'rish