Xususiylashtirishdan oldin




Download 1,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/26
Sana29.06.2024
Hajmi1,64 Mb.
#266195
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   26
Bog'liq
Xalqaro turizimning rivojlanish tarixi va bosqichlari nn

Xususiylashtirishdan oldin 
Xususiylashtirishdan keyin 
182
199 
Manba: Yaşar, Süleyman; (1997): “Özelleştirme (Privati⁺ation)”
Ushbu sohada xususiylashtirishdan oldin o’rtacha oylik maosh 82 % tashkil qilgan.
Bu juda yuqori. Biroq xususiylashtirishdan keyin bu ko’rsatkich 99% ga oshdi. Al-
batta bu kabi o’zgarishlar xodimlarni xursand qilgan bo’lishi muqarrar. 
Milliy aviakompaniya 1987- yil fevralda xususiylashtirildi uning aksiyalari Lon-
don Fond birjasida qo’yildi. Boshida qo’yilgan narx savdolashishlar natijasida 11
baravarga oshdi. 1988- yilda BA kompaniyasi British Caledonian, 1992- yilda Dan-
Air aviakompaniyalarini o’ziga qo’shib oldi. Dan-Air ning asosiy serdaromad marsh-
rutlari Gatvik aeroporti edi. 
British Airways tarkibidagi boshqa filial aviakompaniyalarning tashkil topishi. 
1990- yillarda BA dunyoning eng serdaromad yetakchi aviakomaniyalarining biri-
ga aylandi. Uning shiori “Butun dunyoning sevimli aviakompaniyasi” edi. 1992-
yilda British Airways nemislar hududida joylashgan uncha katta bo’lmagan Delta
Air Transport aviakompaniyani sotib olishdi va uning nomi Deustche British Air-
ways bo’ldi. Biroq 2003- yilda sotilgan bo’lsada Delta Air Transport 16 ta Boing 
737 samalyotlarini ekspluatatsiya qilgach Luftganzadan keyin 2 o’rinda nemislarn-
ing eng katta aviakompaniyaga aylandi. 
1995 yilda British Airways Tayvanda London va Taybey o’rtasida o’z reyslarini
tashkillashtirish uchun British Asia Airwaysga asos soldi. Biroq bu siyosiy sabablar-
ga ko’ra nafaqat British Asia Airways nomi o’zgardi balki, samalyot rangi ham
o’zgardi. Unda Buyuk Britaniyaning bayrog’i xitoyliklarning motivlariga al-
mashtirildi. Bu kabi holat boshqa yirik aviakompaniyalarda boshqa yirik aviakom-
paniyalarda ham kuzatildi. BAA 2001- yilda tugatildi, bunga sabab esa daro-
madning kamligi edi. 


32 
 
Bob Ayling davrida kompaniya qora kunlarni boshidan kechirdi. Raqobatning
kuchayishi, neftning yuqori bahosi va funt- sterling qurbining oshishi daromadning
tushib ketishiga sababchi bo’ldi. B. Ayling 1998 – yilda 750 mln funt- sterling
daromad qilgach, flotni qayta qurib chiqdi ya’ni keng ko’lamli Boing 747- 400 sa-
malyotlarini kam chiqimli Boing 777 ga almashtirdi, hamda British Airways ning
o’rta magistral flotiga Airbus A 319/ 320/ 321 samalyotlarini ishga tushirdi. 
Xususiylashtirish natijasida BA 1999 yilda daromadi 50 % ga tushganligini e’lon
qildi. 2000 – yilda Bob Ayling o’z vazifasidan chetlashtirildi uning o’rnini Rod
Eddington egalladi. 2004- yilda British Airways o’zining 18,5 % ulushini Qantas
(Avstraliya Havo Yo’llari) aviakompaniyaga sotdi. Shuningdek, daromadlar ham
shu tariqa taqsimlangan. Reys nomi Kenguru bo’lgan, bundan aviakompaniya 425
funt- sterling ishlab oldi. Bu esa qarzdorlikni kamaytirishga yo’naltirilgan edi. 
2004- yildan boshlab British Airways o’zining ichki reyslarda shuningdek, katta
aeroportlarda ham, bepul ovqat va ichimliklar bilan ta’minlanishini hamda to’liq
servis xizmatlardan iborat bo’lgan aviakompaniya sifatida qaraydi. 
Bu bilan British Airways to’liq xizmat ko’rsatilishiga tayyor turgan mijozlarni
jalb qilishni mo’ljallagan holda boshqa kam chiqimli arzon chiptali aeroportlar ,
aviakompaniyalar xizmatidan farq qilgan. 
2006- yilda BA Skitracks tashkiloti tomonidan faxriy mukofot bilan taqdirlangan. 
2007- yilda Yevropaning Eng Yaxshi Havo Yo’llari Kompaniyasi, yana shu yiln-
ing o’zida 2ta Eng Yaxshi Trans-atlantik Havo Yo’llari va Eng Yaxshi Yevropa-
Osiyo/ Avstraliya Havo Yo’llari deya taqdirlangan. Biroq shularga qaramay bagaj-
larning yo’qolishi bo’yicha Yevropada eng yomon aviakompaniya ham edi. 
Rossiya va MDH davlatlariga yo’naltirilgan faoliyatlar. Rossiyadan yo’naltirilgan
asosiy doimiy reyslar Londonga boradi. Haftasiga 19- 21 tagacha reyslar Moskvan-
ing Domodedova aeroportidan va Sankt- Peterburgdan har kunlik reyslar qatnovi
Londonning Xitrou Terminal 5 aeroporti orqali amalga oshiriladi. 
Undan tashqari aviakompaniya Rossiyaning boshqa bir nechta shaharlariga ham
uchadi, ular: Kazan, Quyi Novgorod, Samara, Krasnodar, Perm, Ufa va Rostov kabi-
lar. 
2004- 2007 - yillarda Yekaterinburgda franchayzing shartnomasiga ko’ra Britaniya
O’rtayer degan nom ostida qatnov bo’ldi va Kaliningradga ham reys qatnovi
bo’lgan. 
MDH va Boltiq bo’yi davlatlaridan - Almota, Boku, Bishkek, Vilnyus, Yerevan,
Kiev, Odessa, Riga, Tallinni hamda Tbilisiga aviareyslar amalgam oshirilmoqda. 



Download 1,64 Mb.
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   26




Download 1,64 Mb.
Pdf ko'rish