9
London Heathrow Airport
62,099,530
Charles de Gaulle International Air-
port
54,901,564
Amsterdam Airport Schiphol
47,677,570
Frankfurt Airport
47,087,699
Hong Kong International Airport
46,281,000
Singapore Changi Airport
35,221,203
Narita International Airport
34,289,064
Dubai International Airport
33,481,257
Suvarnabhumi Airport
31,632,716
London Gatwick Airport
31,139,116
Incheon International Airport
30,753,225
Madrid Barajas International Airport
29,339,784
Kuala Lumpur International Airport
26,938,970
Chatrapati
Shivaji International Air-
port
25,360,860
Munich Airport
23,988,612
Dublin Airport
22,339,673
John F. Kennedy International Air-
port
21,521,711
London Stansted Airport
21,201,543
Taiwan Taoyuan International Air-
port
20,855,186
Malpensa International Airport
20,627,846
Manba: Xalqaro Aeroportlar Konsulligi.
Vazifasi.
Xalqaro havo transportining roli hozirda o’zgargan bo’lib, endilikda u
faqatgina ilk davrlardagi kabi xat tashuvchi “uchar ot” emas. Keyinchalik bu vosi-
10
ta mulkning bir turi bo’lib, hukumatlar o’z ta’sir doiralarini keskin hollarda
kuchaytirish vositasi sifatida foydalanishgan. Keyinchalik II Jahon urushidan so’ng
uzoq masofadagi biznes va sayohat, savdo maqsadida keng tarqalgan transport
vositasi, so’ng texnologiyaning rivojlanishi bilan odamlarda bo’sh vaqtning
ko’payishi va boshqarma tomonidan transport vositasining kira haqi kamaytirilishi
natijasida shaxsiy sayohatlar va bo’sh vaqtlarni unumli o’tkazishda
ushbu transport
vositasidan foydalanishgan. Bu o’z navbatida turizm sanoatida kirimlar ko’payishiga
turtki bergan. Bu kabi havo transportiga bo’lgan talablar davom etayotgan bir pay-
tda havo transportiga bo’lgan talab yana 1 taga ko’paydi. Bu ham bo’lsa ishchi ku-
chining ko’chishidir.
Band qilish. Aviakompaniyalar juda ko’pdan beri ichki kompyuter band qilish
sistemasidan foydalanib kelmoqdalar. Ular tez- tez global distribyutorlik tizimlari
bilan to’qnashishadi va internet saytlaridan o’z inventarlarini ko’rsatish va bu in-
ventarlar (joylar) ayni paytda amalda ekanligini tasdiqlaydilar. Bu sistemalar asosan,
elektron chiptalarni nashr qilish va dunyoning turli xil
yuk tashuvchilari bilan el-
ektron chiptalarni ayirboshlash uchun ham qo’llaniladi. Intervyulardagi takliflarga
ko’ra, ushbu tizim jiddiy tuzatishlarga muhtoj bo’lib, band qilish sistemasining bar-
cha hamkor kompaniyalarini bir- biriga bog’lashi kerak. Unda albatta muqobil o’rin
bo’lishi shart. Ya’ni bunda ma’lum bir aeroport va tur agentliklarning yo’nalishlari
ularning bandlilik darajasini hamda alternativ o’rinlarni ko’rish oson bo’ladi. Bundan
band qilish sistemasi , shuningdek, jarayonni avtomatlashtiradi hamda hamkorlar
o’rtasidagi aloqalarning bir tekisda borishini ta’minlaydi. Havo yo’llari kompaniyalari
texnologiyalardan o’zlarining samaradorliklarini oshirishda
foydalanishga harakat qi-
lishmoqda. Shu sababli ular yangi texnologiyalar ya’ni elektron shkalalar, qo’l tut-
gichli terminallar kabi vositalardan foydalanib, nazoratlarning samaradorligini
oshirishda va operativ narxlarni pasaytirishga harakat qilishdi.
Shu tariqa, bu tizim administratsiya, buxgalteriya, savdo va marketing,
daromad
va foydalarni boshqarishda, chiptachiliklar va jo’nashni nazorat qilish tizimlarini
birlashtirib, yagona tizim ostida boshqarishni ta’minlagan.
Aviakompaniyalar kompyuter rezervatsiya sistemasida qarorlarni qo’llab- quvvatlash
sistemalaridan ham foydalanishadi va shu tariqa vujudga kelgan harakatlar va
bronlashni muntazam tekshirib borishadi. Bundan asosiy maqsad iste’molchilarning
xulq- atvorini o’rganish, harakat oqimlari va yo’nalishlarini shuningdek, hamkorlar va
savdo agentliklarining ishtiroklari va ularni solishtirish imkoniyatlarini bajargan ish-
larini o’rganib chiqishdir.
Ular shuningdek, o’z raqobatchilarining narxlashtirish
strategiyalarini ham kuzatib borishadi. Bu kabi sistemalar aviakompaniyalarga raqo-
batchilarning keskin harakatlariga moslashishlariga, vaziyatga qarab qarshi chora-
tadbirlar ko’rishga yordam beradi. Shu tariqa aniq axborotlar bazasi aviakompani-
yalarni vaziyatga mos qaror qabul qilib, asosiy strategiyani
ishlab chiqishga va op-
eratsion faoliyatlar olib borishga ko’maklashadi. Bunday faoliyat turlariga marketing
