• 2.3. Kartani taqqoslash
  • Xomidov Muzaffarning "Geoaxborot texnologiyalari"




    Download 1,23 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet17/32
    Sana17.01.2024
    Hajmi1,23 Mb.
    #139590
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   32
    Bog'liq
    Xomidov Muzaffarning

    Qayta tasniflash – bu tasniflangan mavzuli kartalarni qayta tasniflash
    deganidir. Bu usul atribut yoki boshqa turdagi ma’lumot kiritilganda va
    foydalanuvchining soʻrovi koʻpayganda qoʻllaniladi (5.3-rasm). Qayta tasniflash
    ham yuqoridagi tasniflash kabi 3 usul orqali amalga oshiriladi va ular ham
    generalizatsiya, darajalash va qayta belgilashlardan iboratBu 3 usul oldingi
    usullarni yana bir marta bajarishga qaratilgan.
    5.3-rasm. Tuman kartasini qayta tasniflash orqali viloyat kartasini hosil qilish
    (Manba: Bxatta, 2008)
    Tasniflash va qayta tasniflash orasidagi farq shundan iboratki, tasniflashda
    kartadagi xususiyatlar ularning tasnifiga qarab tasvirlansa, qayta tasniflashda esa
    yangi ma’lumot qatlami karta xususiyatlari tasnifiga asoslangan holda yaratiladi.
    Bunda yangi qatlamda bir xil sinfdagi maydonlar chegaralari birlashtiriladi (5.4-
    rasm). Bizga berilgan asl kartaning tasniflash va qayta tasniflashdan keyingi
    koʻrinishiga nazar soladigan boʻlsak, u holda asl kartaning umumiylashib
    borishini kuzatishimiz mumkin bo’ladi (5.5- rasm).
    2.3. Kartani taqqoslash
    Kartani taqqoslash usuli kartada tasvirlangan turli mavzuli ma’lumot yoki
    doimiy ma’lumot oʻrtasidagi bogʻliqlikni ajratishga yordam beradi. Fazoviy
    ma’lumotlarning taxminiy vositalarini rivojlantirishda asosiy vazifa kartani
    taqqoslash zimmasidadir. Kartani taqqoslash ikki yoki undan ortiq kartalar
    orasidagi oʻxshashlik yoki farqni topish uchun qoʻllaniladi.


    Kartalar inson tarafidan vizual yoki kompyuter tomonidan raqamli tarzda
    koʻrinishi mumkin. Inson tarafidan vizual taqqoslaganda inson intuitsiyasiga
    tayangan holda turli farq yoki oʻxshashliklarni topishi mumkin.
    5.4-rasm. Qayta tasniflashga misollar (Manba: Bxatta, 2008)
    5.5-rasm. Asl kartaning tasniflash va qayta tasniflashdan keyingi koʻrinishi
    (Маnbа: Bxatta, 2008)


    Lekin farqni ajrata olish turli insonlarda turlicha boʻlishi mumkin. Shuning uchun
    ham bu usul orqali aniq oʻxshashlik yoki farqni topish qiyin.
    Dastur orqali matematik tarzda kartani taqqoslash ba’zi oʻxshashlik
    mezonlarini baholay olishi, lekin qolgan oʻxshashliklarni aniqlay olmasligi ham
    mumkin. Umuman olganda, dastur orqali taqqoslash oʻzi mustaqil ish olib
    bormay, balki berilgan mezonlar orqali ish bajaradi. Inson tarafidan kuzatish orqali
    adashish mumkin (5.6-rasm), lekin dasturga mos mezonlar kiritilib qoʻyilsa va
    ma’lum bir usul yaratilsa, u holda dastur kartani avtomatik tarzda taqqoslaydi va
    bu usul eng ma’quli hisoblanadi.
    Geoaxborot tizimida atribut ma’lumotni tasvirlash va statistik tahlil uchun
    keng qoʻllaniladigan usullardan biri bu grafik orqali tasvirlashdir. Koʻpincha
    statistik grafiklar turli xil grafiklar, jumladan qator, ustun, boʻlaklar, chiziqlar
    orqali tasvirlanishi mumkin boʻlgan sinf va miqdorga bogʻliq boʻladi (5.7-rasm).
    Agar ma’lumot oʻzida hozirgi prognoz qilingan qiymatlarni saqlasa, radar
    axborotni tasvirlash uchun grafik va diagrammalar qoʻllaniladi.
    5.6-rasm. Yonma-yon qo yilgan ayni bir joining ikki xil kartasini vizual qiyoslash
    (Manba: Bxatta, 2008)


    5.7-rasm. Ikki rastrli kartani katakchalar orqali avtomatik qiyoslash
    (Manba: Bxatta, 2008)

    Download 1,23 Mb.
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   32




    Download 1,23 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Xomidov Muzaffarning "Geoaxborot texnologiyalari"

    Download 1,23 Mb.
    Pdf ko'rish