Ekologiya va Atrof muhitni muhofaza qilish qo’mitasi Xorazm viloyat
bo’limi
O‘zbekiston Respublikasi Davlat ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish
qo‘mitasining tarixi
O‘zbekiston avvalgi tuzumdan Orol dengizining qurib borishi bilan bog‘liq
ekologik inqirozni, aholi salomatligi va atrof-muhit holatiga salbiy ta’sir
ko‘rsatadigan, suv va yer resurslarini yo‘qotgan yerlarni meros qilib oldi.
1980 yillar oxirida O‘zbekistondagi ekologik muammolar shunchalik
kuchayganki, Respublika hukumatining 1988 yil aprel oyida qabul qilgan qarorida
davlatning atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha davlat organi – O‘zbekiston
Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi Qoraqalpog‘iston
Respublikasidagi Qo‘mitaning hududiy bo‘linmalari viloyatlar (tumanlar),
shuningdek Toshkent shahri tashkil qilingan davlat organlari maxsus yechim
bo‘lgan.
Ekologik xavfsizlik sohasida davlat boshqaruvini tubdan yaxshilash
maqsadida va respublikada atrof-muhitni muhofaza qilish, ekologik sharoitni
yaxshilash, chiqindilarni atrof-muhitga zararli ta’sirini oldini olish va aholi
salomatligi, aholi turmush tarzi sifati va darajasini oshirish uchun qulay sharoit
yaratish, chiqindilar bilan ishlash tizimini uzoq vaqt mobaynida yaxshilash,
shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 21 apreldagi № PF-
5024 «Ekologiya va atrof-muhit sohasida davlat boshqaruvi tizimini
takomillashtirish to‘g‘risida» farmoniga muvofiq va O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining 2017 yil 21 apreldagi № PF-2915 «O‘zbekiston Respublikasi
ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi faoliyatini tashki
etishni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori O‘zbekiston Respublikasi
Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi O‘zbekiston Respublikasining ekologiya
va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasiga aylantirildi.
O‘zbekiston Respublikasining ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish
davlat qo‘mitasi (bundan buyon matnda Davlat ekologiya qo‘mitasi) ekologiya
atrof-muhitni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va takror
ishlab chiqarish sohasida davlat organi bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasiga hisobot beradi.
Bundan tashqari, O‘zbekiston Respublikasi Davlat ekologiya va atrof-muhitni
muhofaza qilish qo‘mitasi tizimida ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish
bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi qo‘mitalari, shuningdek viloyatlar va
Toshkent shahrining ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha hududiy
boshqarmalaridan tashkil topgan.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi ekologiya qo‘mitasi qoshida va atrof-muhitni
muhofaza qilish qo‘mitasi, ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish
boshqarmalari, tumanlar atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘linmalarida, «Toza
Hudud» davlat unitar korxonasining shaharlar va shuningdek, respublika
tumanlarida maishiy chiqindilarni yo‘q qilish bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatish
uchastkalari asosida tuman hokimliklarining obodonlashtirish bo‘limlari tuzildi.
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish, qulay ekologik vaziyatni
barqaror ta’minlash, hududiy birliklarning samaradorligini oshirish, shuningdek,
2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasining rivojlanishning beshta ustuvor
yo‘nalishlari bo‘yicha harakatlar strategiyasining maqsadlariga muvofiqlashtirish
hamda davlat boshqaruvida ma’muriy islohotlar kontseptsiyasi doirasida davlat
boshqaruvining samaradorligini ta’minlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasida
quyidagilar tuzilgan:
– Biologik xilma-xillik va qo‘riqlanadigan tabiiy hududlarni muhofaza qilish
va ulardan foydalanishni nazorat qilish inspektsiyasi va yuridik shaxsni tashkil
qilmasdan chiqindilarni yig‘ish, saqlash, tashish, yo‘qotish, qayta ishlash, ko‘mib
tashlash va yo‘q qilish nazorati inspektsiyasi bazasida ekologiya va atrof-muhitni
muhofaza qilish nazorati inspektsiyasi;
–
Respublika
ixtisoslashtirilgan
sanitariya
tozalash
korxonalari
assotsiatsiyasi;
– Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish va rivojlantirish
markazi va billing tizimi asosida davlat unitar korxonasi shaklida ekologik axborot
markazi, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va multimediyani joriy etish.
Davlat ekologiya qo‘mitasi qoshida O‘zbekiston ekologiya va atrof muhitni
muhofaza qilish ilmiy-tekshirish instituti, O‘zbekiston ekologik qo‘mitasi, «Eko-
Energiya» Ilmiy-innovatsion markazi, Ilmiy-Axborotlar markazi kabi bo‘limlar
faoliyat ko‘rsatmoqda.
O‘zbekiston Respublikasining atrof-muhitni muhofaza qilish siyosati
mamlakat ekologik xavfsizligini va atrof-muhitni muhofaza qilish, ekologik
vaziyatni yaxshilash, chiqindilarning atrof muhitga zararli ta’sirini oldini olish, aholi
turmush darajasi va sifatini yaxshilash uchun qulay shart-sharoitlarni yaratish,
chiqindilarni yig‘ish, saqlash, tashish, qayta ishlash va utilizatsiya qilishga
yo‘naltirilgan.
O‘zbekiston Respublikasi atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida bir qator
xalqaro konventsiyalar va tegishli rivojlanish protokollari ratifikatsiyalariga
qo‘shildi:
– Ozon qatlamini himoya qilish bo‘yicha Vena konventsiyasi (18/05/1993 y.);
– Ozon qatlamini buzadigan moddalar bo‘yicha Monreal protokoli
(18/05/1993 y.);
– London Ozon qatlamini buzadigan moddalar bo‘yicha Monreal protokoliga
o‘zgartirishlar kiritish (01/05/1998 y.);
– Ozon qatlamini buzadigan moddalar bo‘yicha Monreal protokoliga
Kopengagen o‘zgartirish (01/05/1998 y.);
– Transchegaraviy suv oqimlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish
bo‘yicha BMTning YTK konventsiyasi;
– Tabiiy muhitga ta’sir etuvchi harbiy yoki boshqa dushmanona
maqsadlardagi vositalaridan foydalanilishini taqiqlanishiga oid Konventsiya
(05/26/1993 y.);
– Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha Asosiy konventsiya (20/06/1993) (Kyoto
protokoli, 1999 y.);
–
Jiddiy
qurg‘oqchilik
va
/
yoki
cho‘llanishga
uchragan
mamlakatlarda,ayniqsa Afrikada,cho‘llanishga qarshi kurash konventsiyasi
(31/08/1995 y.);
– Xavfli chiqindilarning transchegaraviy harakatlarini nazorat qilish va ularni
yo‘q qilish bo‘yicha Bazel konventsiyasi (12/22/1995 y.);
– Biologik xilma-xillik to‘g‘risidagi konventsiya (06/05/1995 y.);
– Butunjahon madaniy va tabiiy merosini himoya qilish konventsiyasi
(22.12.1995 y.);
– Yo‘qolib borish xavfidagi yovvoyi fauna va floraning xalqaro savdosi
bo‘yicha konventsiyalar (25/04/1997 y.);
– Ko‘chmanchi yovvoyi hayvonot turlarini saqlash konventsiyasi (01/05/1998
y.);
– Suv-botqoq hududlari bo‘yicha asosan, qushlarning yashash joylari sifatida
xalqaro ahamiyatga molik Ramsar Konventsiyasi (08/30/2001 y.).
– Parijda iqlim o‘zgarishi to‘g‘risidagi shartnoma (19/04/2018 y.).
|
