- Кеа»а J
\tis>+^-
f
dt
Л М
J
Л М
J
О
О
bu yerda: ю? - mexanik tavsif bo‘yicha
Mq
ga mos keladigan
burchak tezlik,
tp
= t„ - ishga tushirish vaqti
K& - KM
deb qabul
qilib, quyidagini olamiz:
A
= J(Oo(Oq + MqCOo
t
(7.20)
Energiyaning mexanik energiyaga aylanadigan tashkil
etuvchisini aniqlaymiz:
0q
J m '
' >
=
— 1— \rMq
I
adt
2
°
(7.21)
Olingan tenglikdagi integral yuritmaning vaqt mobaynida
o ‘tgan a
и
yoMini ko‘rsatadi. Harakatni tekis tezlanuvchan deb
qabul qilib, quyidagini aniqlash mumkin:
« i t=
2,
0
(7.22)
bu holda,
/4M
=*/
(7 23)
Keltirilgan (7.23) tenglikning birinchi tashkil etuvchisi
yuritma va mexanizm inersiya massalarida to‘plangan energiya;
ikkinchisi esa, harakatlanayotgan vaqtda (ishga tushirish vaqtida)
mexanizm foydali ishiga sarf bo‘lgan energiyadir.
Dvigateldagi energiya sarfi
Лй-А- 4 « -J eW
A,qeoti-
^
■
(7.24)
Soddalashtirish uchun <в0 * ш
q
deb qabul qilib, quyidagini
aniqlaymiz:
Demak, olingan natija shuni ko‘rsatadiki, o‘zgarmas qarshilik
momenti mavjud bo‘lganda ishga tushirish paytida dvigatel
yakorida sarf bo‘lgan energiya ikki qismdan iborat: birinchisi
elektr yuritma inersiya massalarining tezlanishidan hosil bo‘Igan
isrof va ikkinchisi dvigatel o‘qidagi statik (qarshilik) momenti
hisobiga hosil bo‘lgan isroflar. Bu yerda shuni e ’tirof etish
kerakki, dvigatel o‘qida statik moment mavjudligida uni ishga
tushirilganda energiya sarfi ishga tushirish vaqti (davomiyligi
ortgan sari), ya’ni dvigatel momenti kamaygan sari ortaveradi.
Endi assinxron dvigateldagi isroflami qarab chiqamiz. Salt
yurishda ishga tushirish paytida uning ikkilamchi zanjiridagi
energiya sarfi quyidagicha aniqlanadi:
Demak, assinxron dvigatel uchun rotor zanjiridagi energiya
sarfi xuddi mustaqil qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatelidagi
omillar bilan aniqlanar ekan. Lekin shuni ta’kidlash joizki, qisqa
tutashgan rotorli assinxron dvigatelda barcha isroflar bevosita
dvigatelning chulg‘atnlarida ajralib chiqadi. Bu holat dvigatelni
bir soatda ishga tushirish yoki reverslash sonini chegaralab
qo‘yadi, aks holda, dvigatel chulg‘amlari qizib ishdan chiqib
qolishi mumkin.
Assinxron mashinalarda rotor zanjiridagi energiya sarfidan
tashqari stator chulg‘amlarida ham energiya sarfi mavjud.
Magnitlovchi tokni hisobga olmagan holda quyidagini yozish
mumkin:
bu yerda:
