|
Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili
Pdf ko'rish
|
| bet | 190/520 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 8,74 Mb. | | #237908 |
Bog'liq 03 04 2024 Yashil iqtisodiyot sari anjuman materiallari to\'plami
194
7. Данные Министерства Экологии, Охраны Окружающей среды и
изменения климата РУз.
OʻZBEKISTONDA “YASHIL” ENERGETIKA VA “YASHIL”
IQTISODIYOTNI RIVOJLANTIRISH: MUAMMO VA YECHIMLAR
A.Mirzohamdamov, Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti talabasi
Ilmiy rahbar: A.Ulashov, Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
katta oʻqituvchisi
Bugungi kunda globallashuv sharoitida iqtisodiy resurslardan unumli va
samarali foydalanib, atrof-muhit, ekologiya, tabiat va inson sogʻligini hisobga olgan
holda ishlab chiqarishni tashkil etish muhim ahamiyat kasb etib bormoqda. Shuning
uchun ham hozirda barcha mamlakatlarning “yashil” energetika va “yashil”
iqtisodiyotga oʻtish masalasi dolzarb hisoblanadi. Shu maqsadda Ilmiy tadqiqotlarda
“yashil iqtisodiyot” tushunchasi ilk marotaba 1989- yilda
204
qoʻllanilganligiga
qaramasdan uning mohiyati hozirga qadar turlicha talqin etiladi. Ayrim manbalarda
“yashil iqtisodiyot” mamlakat tabiatini yaxshilashga koʻmaklashuvchi
iqtisodiyotning yangi tarmoqlari sifatida tadqiq qilinsa, ba’zi tadqiqotlarda “yashil
iqtisodiyot” tabiatga yordam beruvchi va foyda keltiruvchi yangi texnologiyalar,
ekotizimlar sifatida oʻrganiladi, uchinchi guruh tadqiqotlarda esa “yashil
iqtisodiyot” – bu ekologik toza mahsulotlar yaratishga yoʻnaltirilgan rivojlanishning
yangi bosqichiga oʻtish, uning asosini sof yoki “yashil” texnologiyalar tashkil etadi
deyiladi. “Yashil iqtisodiyot” konsepsiyasining asosiy maqsadi barqaror iqtisodiy
oʻsishni ta’minlash va investitsiyalarni oshirish bilan bir vaqtda atrof-muhit
muhofazasi
va
ijtimoiy
integratsiya
sifatini
yaxshilash
hisoblanadi
205
.
“Oʻzbekistonda “yashil” energetika va “yashil” iqtisodiyotni rivojlantirish
muammolari ham, imkoniyatlar ham mavjud. Oʻzbekiston, koʻplab davlatlar singari,
barqaror va ekologik toza energiya manbalari va iqtisodiy amaliyotlarga oʻtish
zarurati bilan yuzma-yuz turibdi.
Oʻzbekiston yashil energiyani energiya ishlab chiqarish majmuasiga kiritish
yoʻlida muhim qadamlar tashlamoqda. Mamlakatda quyosh va shamol resurslari
koʻp boʻlib, ular energiyaga boʻlgan ehtiyojini qondirish uchun foydalanilmoqda.
Soʻnggi yillarda Oʻzbekiston an’anaviy qazib olinadigan yoqilgʻiga bogʻliqligini
kamaytirish maqsadida quyosh va shamol elektr stansiyalarini rivojlantirish
boʻyicha bir qancha loyihalarni amalga oshirdi. Hukumat qayta tiklanadigan
energiya manbalariga investitsiyalarni jalb qilish uchun tariflar va soliq imtiyozlari
kabi turli imtiyozlarni joriy qildi. Bundan tashqari, energiya ishlab chiqarish uchun
biomassa va gidroenergetika resurslaridan foydalanishga qiziqish ortib bormoqda.
Zamonaviy ekologiyani asrashning bosh maqsadlaridan biri boʻlgan qayta tiklanish
xususiyatiga ega manbalar va atrof-muhitga zararli boʻlgan chiqindilardan oqilona
foydalangan
holda
olinadigan
biogazlardan
mamlakat
iqtisodiy-ijtimoiy
rivojlanishida keng foydalanishdir. Shuni aytish mumkunki, Oʻzbekiston yanada
204
Blueprint for a green economy: David Pearce, Anil Markandya and Edward B. Barbier. Earthscan, London, Great
Britain, 1989. 192 pp.
205
Навстречу «зелёной» экономике: пути к устойчивому развитию и искоренению бедности / Штайнер А.,
Айрис Р., Бэсса С. И др: ЮНЕП/ГридАрендаль,2011. С. 17.
|
| |
