“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman
74
экономического союза на величину загрязняющих атмосферу выбросов
(Дубовик М.В., Дмитриев С.Г.) // Вопросы инновационной экономики. № 3 /
2023
YASHIL IQTISODIYOTNING BUYUKLIGI BO‘YICHA XORIJIY
MAMLAKATLAR TAJRIBASI
B.Po‘latov, Jizzax poliexnika instituti talabasi
A.Soatov, Jizzax politexnika institute katta o‘qituvchisi
Yashil iqtisodiyot butun dunyoda barqaror rivojlanish va ekologik
mas’uliyatga oʻtish ramziga aylandi. Bu aholining ijtimoiy va iqtisodiy farovonligini
ta’minlash
bilan birga, atrof-muhit va ekotizimlar uchun xavflarni kamaytirishga
qaratilgan iqtisodiy faoliyatni oʻz ichiga oladi. Rivojlangan mamlakatlar ushbu
oʻtishning muhimligini anglab, oʻzlarining milliy rivojlanish strategiyalariga yashil
iqtisodiyot tamoyillarini faol integratsiya qilmoqdalar. Bu jarayon nafaqat ekologik
vaziyatni
yaxshilaydi, balki iqtisodiy oʻsish va innovatsiyalar uchun yangi
imkoniyatlar ochadi. Ushbu maqolada rivojlangan mamlakatlarning yashil
iqtisodiyot sohasidagi tajribasi qiyosiy tahlil qilingan. Biz ushbu mamlakatlar yashil
amaliyotga oʻtishni qanday va qachon boshlaganini koʻrib
chiqamiz, shuningdek,
ular amalga oshirayotgan chora-tadbirlar samaradorligini ijtimoiy,
iqtisodiy va
ekologik koʻrsatkichlar nuqtayi nazaridan baholaymiz.
Tahlil qilish uchun biz yashil iqtisodiyotning rivojlanish darajasi boʻyicha
reytingda yetakchi oʻrinlarni egallagan bir necha mamlakatlarni tanladik. Quyidagi
jadvalda ushbu mamlakatlarning har biri uchun asosiy ma’lumotlar keltirilgan.
Rivojlangan mamlakatlar nomlari va ularning yashil iqtisodiyot yondashuvlarining
asosiy afzalliklari hamda bu yondashuvlar bir-biridan qanday farq qilishini
koʻrsatuvchi yangilangan jadvalni tuzamiz. Misol tariqasida AQSh,
Germaniya,
Daniya va Yaponiyani olamiz. Bu mamlakatlar yashil iqtisodiyot tamoyillarini faol
tatbiq etmoqda va rivojlantirmoqda, biroq ular buni oʻzlarining milliy sharoitlari,
iqtisodiy strategiyalari va siyosiy
ustuvorliklaridan kelib chiqib, turli yoʻllar bilan
amalga oshirmoqdalar (1-jadval).
Koʻrib chiqilayotgan har bir davlat yashil iqtisodiyotga nisbatan oʻziga xos
afzallik va yondashuvlarga ega boʻlib, ular oʻzlarining milliy sharoitlari va
ustuvorliklarini aks ettiradi, xususan:
- AQSh kuchli innovatsion ekotizim va
qayta tiklanadigan energiya
texnologiyalari va yashil startaplarga xususiy sektorning katta sarmoyasi bilan
ajralib turadi
92
;
- Germaniya oʻzining “Energevende” loyihasi orqali qayta tiklanadigan
energiya manbalariga oʻtish va qazib olinadigan yoqilgʻiga qaramlikni kamaytirish
boʻyicha muvaffaqiyatli hukumat siyosatining namunasini taqdim etadi;
- Daniya hukumatning qayta tiklanadigan
energiya manbalarining
integratsiyasini kuchli qoʻllab-quvvatlashi va investitsiyalari tufayli oʻzini shamol
energetikasi va yuqori energiya samaradorligi boʻyicha jahon yetakchisi ;sifatida
92
Parmanovish I.A., Mahkamovish S.A. Methods, Perspectives and Mechanisms of Increasing
the Efficiency of
Tourism in Jizakh Region //Academic Journal of Digital Economics and Stability. – 2021. – С. 558-563.
