333
8.5- rasm. Balandligi har xil bo’lgan ikkita sterjen shaklidagi yashin qaytargichning himoyalash
sohasini aniqlash.
Katta maydonni egallovchi podstantsiyalar taqsimlovchi qurilmalarini
yashinning bevosita urilishidan himoyalash uchun bir nechta YaQlar qo’llaniladi.
Bu holda balandligi
h
x
bo’lgan ob’ekt himoyalash sohasida joylashishi uchun, teng
tomonli uchburchak uchlarida joylashgan YaQlar uchidan o’tuvchi aylananing
diametri (8.6- rasm) va to’g’ri to’rtburchakning
burchaklarida YaQlar
joylashganda uning dioganali YaQning aktiv balandligidan 8 marta katta bo’ladi
(
h
a
= h-h
x
> 8). YaQ orasidagi
h
x
sathda joylashgan maydonning himoyalanish
sharti:
D
8( h - h
x
)
(8.3)
8.6- rasm. Balanligi h bo’lgan uchta YaQning h
x
balandlikdagi himoyalash sohasi
334
Ixtiyoriy
joylashgan YAQlarning h
x
balandlikdagi himoyalash sohasini
tekshirish, ularni uchtadan guruhlarga bo’lib, har uchlik YaQlar uchun
tekshiriladi. Agar YaQlar balandligi 30 metrdan katta bo’lsa,
h
x
balandlikda
joylashgan ob’ektning himoyalanish sharti:
D
8( h - h
x
)p .
(8.4)
Misol: D = 50 m bo’lsa, YaQ lar uchburchagining to’la himoyalanish sharti
D
8h
a
ga teng bo’ladi. Bunday
holda minimal aktiv balandlik h
a
= 50/8 = 6,3
metr bo’ladi.
Bitta va ikkita trosli YaQlar himoyalash sohasining kesimi 8.7 va 8.8-
rasmlarda keltirilgan. Trosli YaQ himoyalash sohasini qurish sterjen YaQnikiga
o’xshasada, lekin h
30 m balandlikda osilgan trosli
YaQ uchun er sathidagi
himoyalash sohasining kengligi 1,2h ga teng. Himoyalash sohasining yarmi:
h
h
X
3
2
bo’lsa,
)
h
,
h
(
h
,
b
X
X
8
0
1
2
1
.
(8.5)
h
h
X
3
2
bo’ls,a
)
h
h
(
h
,
b
X
X
1
6
0
.
(8.6)
Ikki trosli YaQning tashqi himoyalanish sohasi, xuddi yagona trosli YaQ
kabi singari aniqlanadi. Himoyalanish sohasining
ichki qismi trosga
perpendikulyar tekislik bilan kesishish yoyi bilan chegaralanadi. Elektr
sistemalarida trosslar havo elektr uzatish liniyasining stantsiyalar va
podstantsiyalarga kirish qismlarini himoyalash uchun qo’llaniladi.
Havo elektr
uzatish liniyasi o’tkazgichining balandligi, trosning osilish balandligining
8
0
,
