Yuqori kuchlanish texnikasi

357 
Kommutatsiya o’takuchlanishini imitatsiya qiladigan davom etish vaqti 2 
ms bo’lgan to’g’ri burchakli tok impulsi ta’sir etgandagi tok zichliga varistorning 
maydoni ko’payganda juda kam qiymatga kamayadi. Bu bog’lanish quyidagi 
formula yordamida aproksimatsiya qilinishi mumkin, u varistorlarning issiqliq 
tarqatish sharti bo’yicha o’zgarishi bilan aniqlaniladi: 
В
.
et
.
rux
45lg
-
7
 
J


. 
To’g’ri burchakli tok I
K
impulsining berilgan qiymatida varistorning kerak 
bo’ladigan maydoni





П
lg
I
П
45
27
.
(8.20) 
Oxirgi tenglama ketma – ket yaqinlashishlar usulida echiladi. 
Kommutatsiya toki I
K
impulsiga va chaqmoqdan razryadlanish impulь-sida 
I
R
tokiga o’tkazuvchanlik qobiliyati har xil bo’lgan varistorlar beshta sinfga 
bo’linadi. Varistorlar to’g’risidagi ma’lumotlar 8.5- jadvalda keltirilgan. Bunda P
V
va d
V
parametrlar yuqorida keltirilgan (8.20) formuladan foydalanib aniqlanadi. 
8.5- jadval. Varistorlarning parametrlari. 
Varistorlar 
sinfi 
1 
2 
3 
4 
5 

I
, A 
250-400 
401 - 750 751 – 1100 
1101 - 1600 1601- 2100 

I
, A 
5 - 10 
10 - 20 
10 – 20 
10 - 20 
10 – 20 

П
, sm
2 
11 – 18.6 18.6 - 38 
38 – 57.7 
57.7 
– 
87.5 
87.5– 119 

D
, sm
3.8 – 4.9 4.9 – 7.0 7.0 – 8.6
*
8.6
*
- 10.5
*
10.5
*
-12.3
* 
Varistorlarda o’yiqlar mavjud bo’lganda uning diametri kattalashadi, u 
yulduzcha bilan belgilangan. 
Ushbu keltirilgan 8.5 va 8.6- jadvallarning parametr-larini solishtirish 
tarmoqning kuchlanishi va varistorlar sinfini moslashtirishimizga imkon beradi. 

358 
8.6- jadval. 
Tarmoqning 
kuchlanishi, kV 
35 
110 150 220 330 400 500 750 1150 
Varistorlar sinfi 
1 
1 
1 
1-2 
2 
3 
3- 4 4-5 
5 
Shuni takidlash lozimki, 1 – sinfga mansub bo’lgan varistorlar 35 – 110 kV 
kuchlanishlar uchun kommutatsiya o’takuchlanishi toki bo’yicha ortiqcha. Bu 
sinfdagi kuchlanishlar uchun “0” klassdagi kommutatsiya tokining impulsi 

I
= 
100 – 150 varistorlarni kiritish maqsadga muvofiq bo’ladi.
O’takuchlanishni 
chegaralagichlarni 
varistorlarni 
ishlab 
chiqarish 
korxonasiga buyurtma berishda chaqmoqdan razryadlanish va kommutatsiya 
kuchlanishi impulslari ta’sir etganda varistorda qolayotgan (

Download 6,12 Mb.