Laboratoriya ishi - 9
Emulsion polistiroldan gaz bilan to`ldirilgan ko`pik polistirol olish.
Ushbu ishda talaba toza polimerlarga gaz xosil qiluvchi moddalar aralashtirib,undan turli tuyulma zichlikka ega bo`lgan ko`pik polimer plastiklarini olish texnologik usuli bilan tanishadi.
Xom ashyo: emulsion polistirol; g`ovak hosil qiluvchi ammoniy karbonati yoki azo-bis-izomoy kislotasining dinitrili.
Jihozlar: laboratoriya sharli tegirmoni (keramikali hovonchani ishlatsa bo`ladi); zich berkitiladigan press - shakl; press; isitish shkafi; issiq suvli idish.
Kukun ko`rinishidagi emulsion polistirolni (MM - 130. 000 gacha) elakdan o`tkazilgan ammoniy karbonati bilan (polistirol massasiga nisbatan 4%) sharli tegirmonda 12 - 24s davomida aralashtiriladi. Agarda g`ovak hosil qiluvchi sifatida azo - bis - izomoy kislotasining dinitrili (porofor) ishlatilsa uning miqdori polistirolga nisbatan 15%ni tashkil etishi kerak.
Sharli tegirmonda aralashtirilgan massa zich press - shaklga solinib, 10 - 15 MPa bosim va 1500C xaroratda, yarim mahsulotning 1mm qalinligiga 1,5 - 2 min. davomida presslanadi. Bunda g`ovak hosil qiluvchi parchalanib hosil bo`lgan gaz massa bo`yicha bir hilda taqsimlanadi. Presslash bosimi gazlar hosil qilgan bosimdan kamida 10 - 15% yuqori bo`lishi kerak.
Bosim ostida 40 - 500C gacha sovitilgan yarim mahsulot press - shakldan olinib 130 - 1400C gacha qizdirilgan isitish shkafiga joylanadi. Bunda presslash jarayonida hosil bo`lgan gazlarni kengayishi hisobiga yarim mahsulot ko`piklanadi. (ammoniy karbonati parchalanganida CO2 va NH3 gazlari, porofor parchalanganida N2 gazi ajraladi). Presslangan yarim mahsulotni 25 - 980C gacha isitilgan suvga solib, ko`piklantirish mumkin. hosil bo`lgan ko`pik plastik namunasi suv ustiga suzib chiqadi.
Ko`piklantirish vaqtini, presslangan yarim mahsulot qalinligidan bog`liqligi quyida keltirilgan:
qalinligi, mm ............................. 5 12 20 30
Ko`piklantirish vaqti, min...............20 30 60 60
Ammoniy karbonati g`ovak hosil qiluvchi sifatida ishlatilganida olingan ko`pikplastikni hajmiy massasi quyidagicha o`zgaradi:
(NH4)2CO3 ning miqdori, % ........... 2 4 5
hajmiy massa, kg/m3 ......................... 100 70 42
Porofordan 15% olinganida hajmiy massasi 60 kg/m3 ga teng ko`pik plastik hosil bo`ladi.
Ko`piklanish jarayonida ko`pik polistirol namunasi qiyshayibroq chiqsa, uni 800C va 0,5 MPa bosimda presslab to`g`rilab olish mumkin.
| 