Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo




Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/94
Sana25.11.2023
Hajmi3,22 Mb.
#105433
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   94
Bog'liq
13243 2 9B900252011957A9E57AA7C4C13796761311A2AB (1)

col 
= S/v(M
-1
) yoki S
sol
= S/rn (m
2
/kg) agar v-ning 
o‘rniga m/d (m – bu erda massa d – zichlik unda) qo’yilsa S
sol
Sd/ m =1/l ga 
ega bo’lamiz. 
Demak ikkala uslub amalda bir xil natijaga olib keladi. Disperslik 
darajasini aniqlashda asosan ikkinchi usul qollaniladi. 
S
sol
= S/ m 
Dispers sistemalar uchun solishtirma sirt 10-10

m
2
/kg atrofidagi 
qiymatni tashkil etadi. Agar solishtirma sirtning qiymati 10
3
m
2
/kg dan ortiq 
bo‘lmasa bunday holda biz dag‘al dispers sistemaga ega bo‘lamiz. Kolloid 
sistemalarda l-ning qiymati 10
-7
m atrofida bo‘ladi. 
V. Ostvald dispers sistemalarni agregat holatiga qarab sinfga bo‘lishni 
taklif etadi. Ushbu sinflash asosida 9 xil dispers sistema mavjud bo‘lishi 
mumkin. 
Dispers 
muhit 
Dispers 
faza 
Nomlanishi 
Sistemalarning nomi va misollar 
Qattiq 
Qattiq 
Q / Q 
Qattiq 
geterogen 
sistemalar: 
qotishmalar, aralashmalar, beton, 


21 
qattiq 
kolloid 
eritmalar,
kompozitsion materiallar 
Suyuq 
Q / S 
Kapillyar sistemalar: g’ovaksimon 
sistemalardagi suyuqlik, gellar, 
iviqlar
Gaz 
Q / G 
G’ovaksimon sistemalar: pemza, 
penoplastlar, 
mikrog’ovakli 
jismlar, 
adsorbentlar, 
gaz 
katalizatorlari 
Suyuqlik 
Qattiq 
S/ Q 
Suspenziyalar, zollar, pul’palar, 
pastalar
Suyuq 
S / S 
Emulsiyalar: neft, sut, kremlar, 
suvdagi yog’, neftdagi suv. 
Gaz 
S/ G 
Gazli 
emulsiya 
va ko‘piklar: 
flotatsion, 
yong’inga 
qarshi, 
sovunli ko‘piklar, 
Gaz 
Qattiq 
G /Q 
Aerozollar 
(chang, 
tutun), 
poroshklar
Suyuq 
G /S 
Aerozol: ishlab chiqarish bulutlari, 
tumanlar. 
Gaz 
G / G 
Kolloid sistemalarga kirmaydi.
Liofob kolloidlarda dispers faza bilan dispersion muhit o‘rtasida kuchli 
bog’lanish bo‘lmaydi, ularning zarrachalari alohida molekulalardan iborat 
bo‘lmay, balki bir qancha molekulalar agregatini tashkil qiladi. 
Liofob kolloidlarga oltin, platina, kumush, oltingugurt zollari, metall 
sul’fidlarining gidrozollari va shu kabilar kiradi. 


22 
Liofil kolloidlarda dispers faza zarrachalari bilan dispersion muhit 
zarrachalari orasida kuchli bog’lanish bo‘ladi ularga: oqsil, jelatina, pepsin va 
molekulyar massalari juda katta bo‘lgan yuqori molekulyar moddalarning 
eritmalari kiradi.

Download 3,22 Mb.
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   94




Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo

Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish