‘z b e k is t n r e spu b L ik a si o liy va o rta m a X su s ta’lim vazirligi ‘rta m axsus kasb-hunar ta’limi markazi

Download 2,52 Mb. Pdf ko'rish
bet	7/38
Sana	09.12.2023
Hajmi	2,52 Mb.
	#114335

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 38

Bog'liq
Foydali qazilma konlarini ochiq usulda qazib olish. M.N.Djabborov.

0 ‘rtacha ochish koeffitsiyenti
Ekspluatatsion ochish koeffitsiyenti

ochish koeffitsiyenti deyiladi va bu ko ‘rsatkich t / t , m 3/ m 3, m 3/t
birliklarida o ‘lchanadi. O chish koeflitsiyenti qator k o ‘rinishlarga
ega:
1) Chegaraviy ochish koeffitsiyenti (Қ*) - m uayyan sharoitda
iqtisodiy jih atd an konlarni ochiq usulda qazib chiqarish uchun
aniqlangan ochish koeflitsiyentining m aksim al m iqdori b o ‘lib,
muayyan konni ochiq yoki yerosti usulida qazib olish chegarasini
belgilaydi (yoki karyeming chegaraviy chuqurligini belgilaydi);
2) 0 ‘rtacha ochish koeffitsiyenti (kor) - karyer m aydoni
hududida joylashgan qoplam a jinslar um um iy hajm ini kaiyer
m aydonidan qazib olinadigan foydali qazilma miqdoriga nisbati;
3) Joriy ochish koeffitsiyenti (Қ) - m a'lu m davr (oy. kvartal.
yil) ichida qazib olingan qoplama jinslar hajmini shu davrda qazib
chiqarilgan foydali qazilma miqdoriga nisbati;
4) Ekspluatatsion ochish koeffitsiyenti (Қ.) - karyerda qazish
(ekspluatatsion) ishlar olib borilishi m obaynida qazib olinadigan
qoplama jinslaming hisoblangan hajmini shu davr mobaynida qazib
olinadigan foydali qazilma miqdoriga nisbati. Bu ochish koeffitsiyenti
konni qazib olish davrida kon ishlarini olib borish va kerakli kon-
transport vositalarini tanlab olish uchun m ezon vazifasini oflaydi.
O chish koeflitsiyentining m iqdori karyem ing ishlab chiqa -
rish quw ati. foydali qazilmaning kon-geologik. kon-texnik yotish
sharoitlari. qazish ishlarida qofllaniladigan texnika, texnologiya
12

va boshqa omillarga bog‘liq bo‘lib. hozirgi vaqtda 0.9-15 m 3/ t ni
tashkil etadi. Biroq, ochish koeflitsiyentining keltirilgan miqdori
chegaraviy miqdoremas. Chunki ilmiy texnika taraqqiyoti natijasida
yaratilgan yangi texnika va ochiq kon qazish texnologiyalarini
ishlab chiqarishga tatbiq etish ochish koeffitsiyentini yanada
kattaroq bo‘lishini ta’minlaydi.
K onlarni ochiq usulda qazib olish davrini to ‘rt bosqichga
ajratiladi:
1. Karyer qurishga belgilangan yer ajratmasini tayyorlash.
2. Karyemi qurish.
3. Konni qazib olish.
4. Konni tugatish.

Download 2,52 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 38

Download 2,52 Mb.

Pdf ko'rish