‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet112/237
Sana11.12.2023
Hajmi13,35 Mb.
#116299
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   237
Bog'liq
Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016

Aylananing dimetrik proyek- 
siyasiniyasash. To‘g‘ri burchakli 
dimetriyada narsalaming yaqqol 
tasvirlarini yasash qulay bo‘lishi 
uchun 0 ‘z DSt 2.317:2003 ga 
binoan Ox va Oz o ‘qlari bo‘yicha 
e = e = \, Oy o‘qqa esa е,=0,5 bir- 
lik olinadi. 5.38-shaklda o‘zaro perpendikular joylashgan H , V v a W  
tekisliklarida aylananing dimetrik proyeksiyalari tasvirlangan. V tekis- 
ligidagi aylana tasviri - ellipsga nisbatan  va W tekisliklaridagi el- 
lipslar Oy o ‘qi bo'yicha ikki marta siqiq tasvirlangan.
Bu yerda ham, qulay bo‘lishi uchun, izometrik proyeksiyadagi kabi 
ellipslami to‘rt markazli ovallar bilan almashtirib chizish mumkin. Di­
metrik proyeksiyada ham, izometrik proyeksiyadagi kabi, ellipslaming 
AB katta o‘qlari koordinata o ‘qlari (Ox, Oy, Oz)ga perpendikular 
bo‘ladi.
Я tekislikdagi ellipsni yasashda dimetrik proyeksiya o ‘qlari chiziladi, 
so‘ngra berilgan D diametrda aylana chizilib, uning Oz o‘qi bilan kesish­
gan M, N  nuqtalardan yuqoriga va pastga aylana radiusi bilan yoy chi­
ziladi va O,, О 2 markaz hosil qilinadi. Endi Ox ga nisbatan 7° li 
burchakdagi chiziqlar chizilib, O, va О , markazlardan D diametrli ay­
lana bilan kesishgan 1 va 2, 3 va 4 nuqtalar sirkul yordamida tutashtir- 
ladi. O, markaz bilan 1 va 2 yoki 0 2 markaz bilan 3 va 4 birlashtirilsa,


У
kichik radius markazlari O s va 0 4 lar aniqlanadi. 0 3 va 0 4 markazlardan
1 va 3 hamda 2 va 4 nuqtalar 
birlashtirilsa, oval hosil bo‘ladi 
(5.39-shakl).
W tekislikdagi oval yasash ham H tekislikdagi oval yasash singari bir 
xildir (5.40-shakl). Bu yerda faqat CE kichik o‘q Ox o‘qida olinadi. Ho­
sil bo‘lgan ovallaming katta o'qlari l,06xD ga, kichik o ‘qlari 0,35xD ga 
teng bo‘ladi.

tekislikdagi ellipslaming AB katta o ‘qi ham l,06xZ) ga, lekin CE 
kichik o‘qi 0,94xD ga teng bo'ladi (5.41-shakl). Bunday ellips o‘miga 
oval yasash uchun berilgan D dia­
metrli aylanani chizib, Ox o ‘qi 
bilan kesishgan M, N  nuqtalardan 
gorizont chizig‘iga parallel chi­
ziqlar o‘tkazib, AB katta va CE 
(Oy) kichik o ‘qlar bilan kesishti- 
riladi. Hosil bo‘lgan О, markaz- 
dan  bilan L nuqtani, O , dan  
bilan К nuqtani, 0 3 dan К  bilan  
nuqtani va 0 4 dan L bilan  
nuqtani sirkul yordamida birlash-
tirb chiqiladi. 

Download 13,35 Mb.
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   237




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish