115
Mashg‘ulotlar davomida bolalar o‘z fikrlarini bildirish imkoniyatiga ega bo‘lganlaridagina
mashg‘ulotlarga bo‘lgan qiziqishlari va o‘zaro ishonchlari oshib boradi.
Pedagogik ijrochilik o‘yinlarini bola uch yoshdan boshlab o‘zlashtira boshlaydi. Shu yoshga kelib
bola odamlar o‘rtasidagi munosabatlar bilan tanisha boshlaydi, hodisalarning ichki va tashqi tomonlarini
ajrata boshlaydi, o‘zida ichki kechinmalarni seza boshlaydi. Ularga munosabat bildiradi. Metodika – bu
tarbiyachi mehnatining professional texnologiyasi bo‘lib, tarbiyachi uni egallagan bo‘lishi va bolalarga
rahbarlik qilish usullarini to‘xtovsiz takomillashtirib borishi kerak.
Maktabgacha yoshda bolalar o‘yin faoliyatini o‘zlashtira borib ijtimoiy qadrli va ijtimoiy
baholanuvchi faoliyatga tayyorlana boshlaydilar.
Pedagogik o‘yinlarni quyidagicha tasniflash mumkin.
Faoliyat turlariga qarab: ijtimoiy intellektual, mehnat, ijtimoiy va psixologik o‘yinlar.
Pedagogik jarayonlarning xarakteriga qarab: ta’lim-tarbiyaviy, rivojlantiruvchi, mahsulotli, ijodiy,
psixotexnik o‘yinlar.
O‘yinlar metodlariga qarab:
predmetli, syujetli, badiiy rolli, hodisalarni tasavvur etuvchi va
drammalashtiruvchi o‘yinlar.
Ўйин-машғулотларнинг
қатор тамойиллари
мавжуд бўлиб,
уларнинг асосийлари
қуйидагилар
Ўзаро ҳурмат
Рефлексия
Ўйин қоидаларини англаб
олиш.
Ўйинларда эркин иштирок
этиш
Мактабгача таълим
тизимида қўлланиладиган
педагогик ўйинларнинг
қуйидаги турлари мавжуд
Болалар кайфиятини
кўтарувчи ва ҳамкорликка
чорловчи
Мактабгача болалар хатти-
ҳаракатидаги
чекланишларни
тавсифловчи (диагносика).
Болалар шахси
сруктурасига ижобий
коррекциялар берувчи
Болаларни ўзлигини
намоён этишга чорловчи
Болаларда ўзига ишонч
ҳиссини шакллантирувчи,
жисмоний ва интеллектуал
муаммоларни йўқотишга
қаратилган.
Миллатлараро
бағрикенгликни
шакллантирувчи.
Болаларда ижтимоий,
жамоавий
муносабатларни
шакллантирувчи ўйинлар
116
Predmetlar asosidagi o‘yinlar:
matematik, ekologik, musiqali, texnikaviy,
jismoniy tarbiyalovchi,
iqtisodiy tejamkorlik va ishbilarmonlik, tadbirkorlikni rivojlantiruvchi o‘yinlar.
O‘yin vositalari bo‘yicha: o‘yin vositalari (koptok, piramida, kub va boshq.) bilan amalga
oshiriladigan o‘yinlar va o‘yin vositalarisiz amalga oshiriladigan o‘yinlar xontaxta usida, xonada va dalada
o‘ynaladigan o‘yinlar, kompyuter va televizor o‘yinlari kabi texnik vositalar.
Maktabgacha ta’limda yoshi kattalarning to‘plagan tajribasini kichik yoshdagilarga singdirish
jarayonida o‘yinlar ta’lim metodi sifatida namoyon bo‘ladi. O‘yin metodlariga qarab maktabgacha ta’lim
azifalaridan kelib chiqib, predmetli, syujetli-ishchan, drammalashtirilgan o‘yinlardan keng foydalaniladi.
