ZattíŃ DÚzilisi haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar mexanikalíq qubíLÍslar haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar denelerdiń teńsalmaqlíLÍǴÍ

Download 8,97 Mb. Pdf ko'rish
bet	43/126
Sana	21.11.2023
Hajmi	8,97 Mb.
	#102642

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 126

Bog'liq
Fizika 6-klass

Túpleri tutastırılǵan ıdıslar sisteması tutas ıdıslar dep ataladı.

gidrostatikalıq basım dep te ataydı. Onı esaplap kóremiz.
30-súwret.
h
S
Δh
Suyıqlıq ishinde qalıńlıǵı ∆h bolǵan qatlamdı alayıq
(30-súwret). Bul qatlam óz awırlıǵı menen tómengi
qatlamǵa basım túsiredi. Ídıs maydanı S pútkil biyiklik
boyınsha turaqlı bolsın. Onda qatlamnıń bergen basımı
∆
∆
p
F
S
=
boladı. ∆F – ∆h qatlam awırlıǵı. F =  mg =  · 
V · g =  · S · h · g dan
∆
∆
p
S h g
S
=
⋅ ⋅ ⋅
ρ
=  g · h boladı. Idıs
túbine túsetuǵın basım qatlamlar bergen basımlardıń
jıyındısına teń.
p =
ρgh.
Ol boyınsha suyıqlıqtıń ıdıs túbine beretuǵın basımı maydanǵa
baylanıslı bolmastan, al tek suyıqlıq biyikligine ǵana baylanıslı boladı
eken. Bunıń dálilin tómendegi tájiriybede kóriw múmkin. 31-súwrette
kórinisi hám ıdıs túbiniń maydanı hár qıylı bolǵan shiyshe tútiksheler
keltirilgen. 1 tútikshege belgili bir biyiklikke shekem suw quyılsa,
qalǵan tútikshelerdegi suw qáddi de usı tútikshedegi suw qáddi menen
birdey bolatuǵını baqlanadı. Túpleri tutastırılǵan ıdıslar sisteması tutas
ıdıslar dep ataladı.
Tutas ıdıslarǵa chaynik, vodoprovod sistemasın mısal sıpatında
keltiriw múmkin. (32-súwret). Tómendegi tájiriybeni ótkeremiz.
31-súwret.
32-súwret.
33-súwret.

63
Eki shiyshe tútikshe alıp, olardı rezina shlang járdeminde
tutastırayıq (33-súwret). Rezina shlang ortasın qısqısh penen qattı
qısıp, bir tárepine suw quyayıq. Sońınan qısqıshtı alıp qoysaq, suw bir
tárepten ekinshi tárepke aǵıp, eki tárep te birdey qáddide qalǵanlıǵın
kóremiz. Tútikshelerdıń birewin óz halında qaldırıp, ekinshi tárepin
páske yaki joqarıǵa jılıstırsaq‚ suyıqlıqlar qáddi birdeyliginshe qaladı
Bunnan tutas ıdıslar nızamı kelip shıǵadı. Hár qanday kórinistegi

Download 8,97 Mb.

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 126

Download 8,97 Mb.

Pdf ko'rish