Bunda П0, П
lar bilan mos ravishda, sistem a nuqtalariga ta ’sir
etuvchi barcha kuchlarning boshlang‘ich va istalgan paytga mos kel-
gan potensial energiyalari belgilangan.
Sistema potensial energiyasi bilan kinetik energiyasining yig‘indi-
si
sistemaning mexanik energiyasi deb ataladi.
(99.1)
dan ko‘ramizki,
potensialli kuch maydonida harakatlanuv-
chi sistema mexanik energiyasi o ‘zgarmas ekan. Bu mexanik energiya-
ning saqlanish qonuni deyiladi.
M oddiy nuqta mexanik energiyasining saqlanish qonuni quyida
gicha:
m j/ 2
m v}
£ J L + n = - J L + n 0 .
(99.2)
Demak, potensialli kuch maydonida
harakatlanayotgan moddiy
nuqtaning mexanik energiyasi o ‘zgarmas miqdordir.
1 00- §. Moddiy nuqta va mexanik sistema kinetik energiyasining
o ‘zgarishi haqidagi teoremani qoMlab masalalar yechish
Kinetik energiyaning o ‘zgarishi haqidagi teorem ani q o ‘llab m a
salalar yechish quyidagi tartibda bajariladi:
1. M oddiy nuqta yoki mexanik sistemaga ta ’sir qiluvchi kuchlar
rasmda tasvirlanadi.
2. M oddiy nuqta yoki sistemaning ko‘chishida unga ta ’sir
qila-
yotgan kuchlarning ishlari yig‘indisi topiladi.
3. Moddiy nuqta yoki sistemaning boshlang‘ich va oxirgi vaziyat-
dagi kinetik energiyalari hisoblanadi.
4. M asalaning q o ‘yilishiga qarab (97.6)—(99.2)
form ulalarning
biri tuziladi va kerakli n o m a’lum lar aniqlanadi.
58-masala. Massasi
m =0, 5 kg bo‘lgan
moddiy nuqta Yer sirti-
dan
V0 m /s boshlang'ich tezlik bilan otilgan. Uning
M holatidagi
tezligi
V=\2 m /s.
M azkur nuqtaning M0 holatdan Л/h o la tg a ko‘chi-
shidagi og‘irlik kuchining ishi aniqlansin (178-rasm).
Yechish. M oddiy nuqtaga ta ’sir qiluvchi kuch faqat og‘irlik ku
chi
G dan iborat. U ning ishi (98.2) ga ko‘ra:
_
mV2 _ m V 2
2
2
Son qiym atlarni q o ‘ysak,
