|
Xavfsizlikni ta'minlashning uch uslubi mavjud
|
| bet | 110/201 | | Sana | 20.06.2024 | | Hajmi | 7,87 Mb. | | #264582 |
Bog'liq Αquv – uslubiy majmuaning tarkibiXavfsizlikni ta'minlashning uch uslubi mavjud:
USLUB. Gomosfera bilan texnosferani bir-biridan vaqt yoki joy jihatidan uzoqlashtirish.
Bu uslubni amalga oshirishda, ishlab chiqarish jarayonini mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish, jihoz, uskunalarni masofadan turib boshqarish, robotlarni qo’llash orqali boshqariladi.
Masalan, konservasanoatidasharbatlarishlabchiqarishda, atom elektr stansiyalarida texnologik jarayonlarni boshqarishda, avtomabilsozlikda yig’ish jarayonidagi ishlarni bajarishda masofadan turib mexanizatsiyalashtirilgan jarayonlarni qo’llash orqali boshqariladi.
USLUB. Xavfsizlik qoidalarini qo’llab xavflarni bartaraf qilish yoki texnosfera (ishlab chiqarish, muhit) ko’rsatkichlarini normallashtirish, yoxud texnosfera xarakteristikalarini moslashtirish.
Bu uslubda gomosfera va texnosfera ko’rsatkichlari bir-biriga yaqinlashtiriladi. Bunda ishlovchilarni shovqin, gaz, chang miqdorlari, yoritilganlik, harorat darajalari va boshqa xavfli omillardan himoya qilishga qaratilgan tadbirlar majmuasini hamda xavfsiz uskuna, jihozlarni qo’llash orqali amalga oshiriladi.
Masalan, to’qimachilik kombinatlarida yuzaga keladigan ishlab chiqarish changlari, jihozlardan chiqadigan shovqin, ish joylarining yoritilganligi va boshqa ko’rsatkichlar me’yor darajaga olib kelinadi.
3 USLUB Tegishlicha himoya vositalari yordamida insonlarning himoyalanish xususiytlarini oshirishga hamda insonni naksosfera (muhitg) ga moslashtirishga asoslangan
Bu usul : kasbiy tanlash, o`qitish, yo`riqnomalar (instruktsiylar) berish, psixologik ta`sir qilish va shaxsiy himoy vositalari qo`llash bilan amalga oshiriladi.
Real sharoitlarda yqorida keltirilgan usullarning bittasi yordamida zarur xavfsizlik darajasini har doim ta`minlhi mumkin bo`lmaydi. Bunday holatlarda yuqoridagi usullar majmuasi ( kompleksi) ni qo`llash maqsadga muofiq.
-O’qitishning asosiy tamoyillari va usullari, ularni mazmuni.
- FM bo’yicha amaliy mashg’ulotlarni tayyorlash.
- Amaliy mashg’ulotlarni o’tkazish bo’yicha imitatsiya rejasini tuzish
FM bo’yicha o’qitishni o’tkazish va tashkil qilishda umumiy printsiplar: partiyaviylik, ilmiylik, onglilik va aktivlik, sistemalilik va ketma-ketlik, bilimlarga –ko’nikmalarga mustahkam ega bo’lish, o’qishga kollektiv va xususiy yondashish, axloqiy va ruhiy mustahkamlik va boshqalardir.
O’qitish shakillari o’qish jarayonining tashkiliy tomonini ifodalaydi. Mashg’ulotlarning tarkibini va uni olib borish joyini, vaqtini, muddatini, mashg’ulot rahbarlari hamda o’qiyotganlarning ish faoliyati tashkil qiladi. Ular quyidagi asosiy guruhlarga: sinf va dala mashg’ulotlari, mashqlar, maxsus taktik o’qish, komandir va shtab boshliqlarini o’qitish va kompleks o’qishlarga bo’linadi.
O’qitish usulida mashg’ulot rahbari o’rganuvchilarning bilim, malaka va mahoratiga suyanib FM vazifalarini bajarish uchun axloqiy va jismoniy shakllantiradi.
Bunda xar xil o’quv usullari qo’llaniladi:
- o’quv majburiyatini og’zaki bayon etish (ma’ruza, hikoya, tushuntirish);
- ko’rsativli (demonstratsiya, o’rganuvchilarga FM bo’linmalarining harakatlarini diafil’m, kinofilm, videofil’mlar va komp’yutyerlarda ko’rsatish);
- mashqlar (aholini FV dan himoya qilish normativlarini amaliy o’qitish);
- amaliy ish (maxsus jihozlangan kabinetlarda, o’quv shaharchalarida, agregatlarda, texnikada, asboblarda).
Rahbarlar tarkibini, tizimlar va aholini o’qitishda amaliy mashg’ulotlarga jalb qilish katta ahamiyatga ega. Amaliy mashg’ulotlar rahbarlar tarkibini, FM kuchlarini va aholini FM vazifalarini bajarishga tayyorlashning yuqori va faol shakli hisoblanadi. Amaliy mashg’ulotlarda tuzilmalarga kirgan fuqarolarning aniq va tartibli harakatlari, turli xil jihozlar, asbob-uskunalar, texnikalardan foydalanish uslublari o’rganiladi, aloqa va tuzilmalarni boshqarish masalalari ishlab chiqiladi.
FMning amaliy mashg’ulotlarini zamon talablariga mos holda o’tkazish, fuqarolarni dushman tomonidan qo’llaniladigan zamonaviy qurol vositalaridan, shuningdek hududimizda kuzatiladigan tabiiy ofatlar, ishlab chiqarish avariyalari va fojialar oqibatlaridan muhofaza qilish, odamlarda ma’naviy-ijtimoiy va psixologik sifatlarni tarbiyalash, Obyektlarni uzluksiz faoliyat ko’rsatishini ta’minlash, qutqaruv va tiklov ishlarini amalga oshirish bo’yicha bilimlarini, qobiliyatlarini oshirish imkonini beradi.
FVDTda FMning quyidagi amaliy mashg’ulotlari tashkil etiladi va o’tkaziladi:
1. SHaxsiy tarkib uchun maxsus-taktik;
2. Rahbar tarkib uchun shtab-komanda;
3. O’qitilayotgan hamma toifadagilar uchun kompleks mashg’ulotlar.
Maxsus-taktik amaliy mashg’ulotlar tuzilmalarning oldiga qo’yilgan vazifalarni bajarishga o’rgatishdan iborat. Yani bunday o’quv mashqlari fuqaro muhofazasining harbiylashgan va maxsus bo’limlari hamda avariya-qutqaruv tuzilmalarining amaliy ishlarni bajarishga o’rgatish, tabiiy va texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlarning oqibatlarini bartaraf etishga qaratilgandir. Bunday o’quv mashqning maqsadi: tizim boshliqlari tarkibini avariya-qutqaruv va boshqa tiklov ishlarini va aholini muhofaza qilishni tashkil etish, tizimlarni hamda avariya-qutqaruv bo’linmalarini aholini muhofaza etish tadbirlarini mustaqil ravishda bajarish hamda boshqa tizimlar bilan hamkorlikda harakat qilishga tayyolashdir. Tizimlarning favqulodda vaziyatlar o’chog’ida harakat qilish tayyorgarligini tekshirish hamda fuqarolarning ruhiy fazilatlarini shakllantirishdan iborat.
Maxsus-taktik amaliy mashg’ulotni o’tkazishda mashg’ulotni tayyorlash va o’tkazish haqida buyruq, mashg’ulotga tayyorgarlikning rejasi hamda o’quv mashqni o’tkazish rejalari ishlab chiqiladi. Maxsus-taktik amaliy mashg’ulotning asosiy o’quv-uslubiy hujjati amaliy mashg’ulot rejasi hisoblanadi, unda mashg’ulotning borishi, o’quv savollarining izchilligi, mashg’ulotlar bosqichlar bo’yicha aks ettiriladi.
Tuzilmalar maxsus-taktik mashg’ulotlarda o’z obyektlarining moddiy-o’quv bazalaridan: har xil qurilmalaridan, jamoaviy himoya vositalaridan foydalanadilar. O’quv mashqlari umummaqsadli tuzilmalar bilan xizmatli tuzilmalar birgalikda o’tkaziladi. Jumladan, qutqaruv guruhlari bilan sanitar drujinalar, razvedka, aloqa, jamoat tartibini saqlash, himoya inshootlarida xizmat ko’rsatish guruhlari, yong’inga qarshi kurash guruhlari ishtirok etadilar. Bunda ishtirok etadigan tuzilmalarning soni, o’quv mashqini mavzusiga, maqsadlariga, xarakteriga, avariya-qutqaruv ishlarining ko’lamiga, favqulodda vaziyat ko’lamiga va boshqa qutqaruv-tiklov ishlarining hajmiga bog’liq bo’ladi.
Maxsus-taktik mashg’ulotning rejasi matn bo’yicha ishlab chiqiladi va quyidagilarni: mavzuni, har bir toifa o’quvchilari uchun o’quv maqsadlari, mashg’ulot o’tkazish vaqti, o’quv mashg’ulotiga jalb qilinadigan bo’linmalarning tarkibi, texnikalar soni va sarf bo’lish me’yorlari, mashg’ulotning bosqichlari, ularning davomiyligi va o’quv savollari, taktik sharoit, kuchlarni guruhlash, boshqarish maskanlarining joylashgan eri, zamonaviy qurollar qo’llanilgandan keyin obyektdagi holat, FM boshliqlarining qarorlari va xodimlarning vazifalarini o’z ichiga oladi. Maxsus-taktik mashg’ulotning yaxshi ishlab chiqilgan rejasi va boshqa hujjatlar uning muvaffaqiyatli o’tishiga imkon beradi.
|
| |
