|
Salamat turmus mádeniyatina iye bolıwdı tarbiyalawdıń pedagogikalıq tiykarları
|
| bet | 6/24 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 2,98 Mb. | | #257991 |
Bog'liq Шахноза магистр1.4. Salamat turmus mádeniyatina iye bolıwdı tarbiyalawdıń pedagogikalıq tiykarları
Salamatlıqtı saqlaw texnologiyalarin rawajlandırıwdıń pedogogikalıq tiykarlari tálim processiniń ónimdarliǵin asırıwǵa, tálim alıwshılardıń jobalastırılǵan nátiyjelerge erisiwin támiynlewge qaratilǵan pedogogikalıq baǵdar bolip esaplanadi. Salamatlıqtı saqlaw texnologiyaların rawajlandırıwdıń pedogogik tiykarlariniń 1- baǵdari:
Biologiya oqıtıw processine salamatlıqtı saqlaw texnologiyaların kiritiwge urinislar ótgen ásir dawamında toqtawsız bolǵan. Ótken ásirdiń 50-jıllarında olar, bir texnikalıq ortalıq salamatlıqtı saqlawda dástúrli tálimniń avtomatlastırılǵan uyımlaspasın jaratıwǵa qaratılǵan. 50-jillarda bolsa, usı oqıw processin sholkemlestiriwde jańasha texnologiyalıq jantasiw payda boladi. Biologiya páninde salamat turmıs mádeniyatına iye bolıwdı tarbiyalawdı, bir pútin pedogogikalıq process dizimindegi tálim texnologiyalarında jańadan information texnologiyalardı ózlestiriw jolında rawajlanıp barmaqta. Salamatlıqtı saqlaw texnologiyaları adam anatomiyası hám fiziologiyası pánine birigip, tálim teoriyasın jańalamaqta. Házirgi kúnde salamatlıqtı saqlaw texnologiyaların rawajlandırıwdıń pedogogikalıq tiykarların keń mániste túsiniw múmkin.
.
2-baǵdar:
Oqıwshılar salamat turmıs mádeniyatın qalay úyrenedi ?
Pán oqıtıwshısınıń waziypası oqıwshılarǵa jańa bilim hám kónlikpelerge iye bolıwdı baǵdarlawdan hám oqıwshılardiń ózinde bar bolǵan bilim hám kónlikpelerdi rawajlandiriw hám bekkemlewden ibarat. Oqıwshılarda salamatlıqtı saqlaw texnologiyaların rawajlandırıwdıń pedogogikalıq tiykarları tómendegishe:
Ájdadlar tájriybesin ózlestiriw hám dawam ettiriw
Salamat turmus mádeniyatina iye boliwdi úyreniwge bolǵan mútajlik
oqıwshınıń salamat turmus mádeniyati haqqinda maǵluwmat alıwǵa bolǵan qálewi
oqıwshınıń salamat turmıs keshiriwinde jeke jeńislerge erisiwi
Ziyanlı ádetlerdiń oqıwshı úshin áhmiyetli yamasa áhmiyeciz ekenligin ańlaw
oqıwshınıń salamat turmus mádeniyatiniń rawajlaniwina qarsi kushler menen bellesiwi
oqıwshılar salamat turmus mádeniyatin turmıs keshiriw qurali sıpatında paydalanıwdı úyreniwi.
Adam anatomiyası hám fiziologiyası páninde salamat turmus mádeniyatına iye bolıwdı tárbiyalawda, salamatlıqtı saqlaw texnologiyaların rawajlandırıwdıń pedogogikalıq tiykarlarında, oqıwshılar tárepinen qabıl qılınǵan xabarlar tayar bilim hám jańa formalasqan bilimlerden ibarat. Birinshi náwbette tayar bilim ózlestiriledi. Oqıwshılardiń salamatlıq haqqında jańa bilim alıwǵa qálewinińbar ekenligi, olardi rawajlantiriw hám bayitip bariwda zázur esaplanadi. Tálim processinde tálim beriwshı menen tálim alıwshı ortasında, belgili maqsedler tiykarinda belgilengen bilim hám kónlikpelerdi quram taptiriwǵa baǵdarlanǵan ózara tásirlesiw processi boladi. Salamatlıqti saqlaw texnologiyalarin rawajlandiriwdiń pedogogikalıq tiykarlariniń maqseti, tálim-tárbiya nátiyjesi sıpatinda. Talaba erisiwi lazım bolǵan bilim, kónlikpe ham jeke pikirin rawajlandiriw bolip esaplanadi. Salamatlıqtı saqlaw texnologiyalarin rawajlandiriwdiń pedogogikalıq tiykarlarina tomengi elementler kiredi:
Salamatlıqti saqlaw tálim alıwshı iskerligi arqali kórsetilip, tálim sońinda Talaba atqara alıwi múmkin bolǵan waziypalar korsetilaedi.
Oqıwshı átirap ortalıqta salamatlıq mádeniyatin tarǵip etiw ushin, tálim alıwshıǵa salamatlıqti saqlawǵa tiyisli oqıw qollanbalar, tarqatpa materiallardi beriw usinis etiledi.
Adam anatomiyası hám fiziologiyasıni oqıtıwda salamatlıqti saqlaw texnologiyalarin rawajlandiriw, oqıwshılarǵa salamatlıq haqqındaǵı jańadan bilimlerdi ózlestiriw processinde tálim beriwshı hám tálim alıwshı, yamasa eki subekt tásirlesiwi esaplanadi.
Tálim beriwshı:
1. Salamatlıq haqqindaǵI bilimler menen qurallanǵan
2. Tájriybe hám kónlikpege iye
3. Tálim alıwshıdaǵI mashǵalalar sheshimin aldinnan kore bilgen hám olardi tálim alıwshıǵa úyrete alatin bolıwı kerek.
Tálim alıwshı:
1. Jeterli tájriybege iye emes
2. Mashǵalalardiń turaqli sheshimin alıw imkaniyati sheklengen
3. Ziyanli ádetler haqqinda toliq maǵlıwmatlarǵa iye emes
4. Bilimler menen az muǵdarda qurallanǵan
5. Ele kóp nárseni úyreniwge mútaj
6. Óz erkinshe iskerlik juritiw imkaniyati sheklengen
7. Járdemge hám tayanısh adamǵa mútáj boladi.
Adam anatomiyası hám fiziologiyası páninde salamat turmus mádeniyatina iye boliwdi tárbiyalawda, salamatlıq haqqindaǵi temani oqıtıw processinde Talabalarǵa tómendegi axbaratlar beriledi:
- Salamatlıqti saqlawǵa tiyisli tamamlanǵan mazmundaǵI maǵluwmatlar;
-Salamatlıqti saqlawǵa tiyisli simvollar hám formalardan paydalaniw;
-Salamatlıqti saqlawǵa tiyisli mashǵalalardı hár qıylı reńlerde korsetiw;
-Salamatlıqti saqlaw temasına tiyisli is-háreketlerdi oqıtıw processinde ámelge asiriw;
Oqıwshılar salamatlıqtı saqlawǵa tiyisli tálimdi alıw processinde tómendegiler qatnasadı:
1. Seziw orgonları (Kóriw, esitiw,iyis biliw, tám biliw, teri seziwi)
2. Idirak etiw (kóriw, esitiw, formalardı, reńlerdi, háreketlerdi, masapani, waqıtı )
3. Yadda saqlaw (Mexanikalıq obrazli háreket, qısqa hám uzaq waqıt, ixtiyariy hám ixtiyarsiz )
4. Erkin piker (analiz, sintez, qiyaslaw, máwhimlestiriw, uliwmalastiriw, klassifikaciyalaw, sistemalastiriw )
5. Oylaw ( Dóretiwshılik, jańa timsallar payda etiw, jaratiw)
|
| |
