|
Ózbekstan Respublikası joqari hám orta arnawli bilimlendiriw Ministrligi
|
| bet | 1/24 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 2,98 Mb. | | #257991 |
Bog'liq Шахноза магистр
Ózbekstan Respublikası JOQARI HÁM ORTA ARNAWLI Bilimlendiriw Ministrligi
Ájiniyaz atındaǵı Nókis Mámleketlik Pedagogikalıq Institutı
ӨҢзбекистан
Magistratura bólimi
70110901 -Anıq hám tábiyiy pánlerdi oqıtıw metodikası
Botanika, ekologiya hám onı oqıtıw metodikası kafedrası
JOQARÍ HÁM PROFESCIONAL TÁLIMDE
QÁNIGELIK PÁNLERDI OQÍTÍW METODIKASÍ
páninen
KURS JUMISI
Tema: Biologiya tarawinda qanigelestirilgen ulıwma orta tálim mekteplerinde tálim-tarbiya processin sholkemlestiriw metodikasın úyreniw
Kafedra basliǵı: R.Eshmuratov
Ilimiy basshı: N.Mirametova
Orınlaǵan: Sh. Dauletbaeva
Nókis-2022
Mazmunı
|
KIRISIW
|
3
|
I-BAP
|
BIOLOGIYA PÁNINDE OQITIW QURALLARINIŃ TÁLIM-TÁRBIYALİQ ÁHMIYETI HÁM SALAMAT TURMUS MÁDENIYATINA TARBIYALAWDIŃ MAQSETI
|
6
|
1.1.
|
Oqıtıw qurallarınıń tálim-tárbiyalıq áhmiyeti
|
7
|
1.2.
|
Oqıtıw qurallarınıń sisteması
|
8
|
1.3.
|
Biologiya páninde salamat turmus mádeniyatina iye boliwdi tarbiyalawdiń wazipaları
|
13
|
1.4.
|
Biologiya páninde salamat turmus mádeniyatina iye boliwdi tarbiyalawdıń pedagogikalıq tiykarlari
|
15
|
II–BAP
|
BIOLOGIYa PÁNIN OQITIWDA TÁLIM HÁM TÁRBIYA SAPALILIǴIN ASIRIWDA MÚMKINSHILIK JARATIWSHI TEXNOLOGIYALAR
|
19
|
2.1.
|
Biologiya pánin oqıtıwda Oqıtıwdıń joybarlaw texnologiyasınan paydalaniw
|
25
|
2.2
|
Joybarlaw túri hám onıń tiykarǵı belgileri
|
26
|
2.3
|
Joybarlaw bilimlendiriwge tiykarlanǵan oqıw shınıǵıwınıń texnologiyalıq sızılması
|
28
|
III-BAP
|
BIOLOGIYa PÁNINEN OQİW JOYBARI TAPSIRMASI:
|
32
|
3.1
|
OQİW PROEKTİ: “Adam organizminde qan aylanıw sisteması, júrek hámde qan tamırlarınıń dúzilisi,
|
35
|
|
Juwmaqlaw
|
44
|
|
Paydalanǵan ádebiyatlar
|
47
|
Kirisiw
Temanıń aktuallıǵı. Prezidentimiz Sh.Mirziyaev óz sózinde biz Ózbekstandı rawajlanǵan mámleketke aylandırıwdı maqset etip qoyǵan ekenbiz, buǵan tek jedel reformalar, ılım-bilim hám innovaciya menen erise alamız.
Onıń ushın, eń dáslep, ǵayratker reformator bolıp maydanǵa shıǵıw, strategiyalıq pikir júrgizetuǵın, bilimli hám maman jańa áwlad kadrların tárbiyalawımız zárúr. Sol sebepli de baqshadan baslap joqarı oqıw ornına shekemgi - tálimnıń barlıq buwınların reformalawdı basladıq degen edi.
Tek ǵana jaslar, bálki pútkil jámiyetimiz aǵzalarınıń bilim, dárejesin asırıw ushın áwele ılım-bilim, joqarı ruwxıylıq kerek. Ílım joq orında qalaqlıq, nadanlıq hám álbette, tuwrı joldan azıw boladı.
Ózbekstandı rawajlanıw startegiyasında, maman oqıtıwshılardıń aylıq is haqıların basqıshpa-basqısh 1000 AQSh dolları ekvivalentine jetkiziw, intalı oqıtıwshılardıń is haqlarin ilmiy tájriybe qatlamına qaray siyasiy gruppalastırılgan halda asırıp barıw, oqıtıwshılarǵa ilmiy tájriybe taypaların beriw rejimin tupten qayta kórip shıǵıw hám de ilmiy tájriybeni bahalaw metodikası tiykarında ádalatlı hám ashıq sistemanı engiziw, mekteplerde tálim sapasın asırıw, pedagog -kadrlardıń bilimi hám mamanlıǵın xalıq aralıq dárejege alıp shıǵıw, mektepte iskerlik aparıwı ushın hár bir pán boyınsha jergilikli yamasa xalıq aralıq sertifikatsiya talapların belgilew jaqın 2022-2026 jıllarda basqıshpa-basqısh ámelge asırıw názerde tutılǵan1.
Shıǵıs oyshılları aytqanı sıyaqlı, “Eń úlken baylıq - bul aqıl -ziyreklik hám ılım, eń úlken miyraslar - bul jaqsı tárbiya, eń úlken jarlılıq - bul bilimsizlik bolıp tabıladı!”
Dene tárbiyası hám ǵalabalıq sport menen úzliksiz shuǵıllanıw hám de saw turmıs tárizi boyınsha turmıslıq kónlikpelerdi qáliplestiriw arqalı hár bir puqarada kesellikke qarsı kúshli immun sisteması payda bolıwın támiyinlew, zıyanlı ádetlerden waz keshiw, tuwrı awqatlanıw principlerıge ámel qılıw, qayta tiklew hám reabilitaciya jumısları hám de ǵalabalıq fizikalıq aktivlik ilajların sistemalı hám nátiyjeli shólkemlestiriw, buǵan baylanıslı tiyisli infratuzilma hám basqa zárúr shárt-shárayatlardı jaratıw kerek2.
Barlıq rawajlanǵan mamleketlerde densawliq adamniń eń áhmiyetli baylıǵı esaplanadı. Deni saw adam qálegen jámiyette úlken kúshke iye, jaratiwshılıq waziypasın atqaradi, shadliqtiń, intelektual hám fizikalıq qábilettiń deregi esaplanadi.
Bulardıń hámmesi tárbiyalıq jumislardi jaqsilawga, kún tártibinde balalardıń oqıw hám miynetten zorıǵıwınıń aldin alıwda hám keń kólemde salamatlastiriw sharalarin ótkeriw zárúrligine kórsetpe bola aladı.
Jaslar salamatligi tarawinda payda bolǵan awhaldi analiz qılıp, bul mashqalanıń qısqa waqıtıń ishinde sheshimin tabıw kerek ekenligin anıqlaw qiyin emes. Ósip kiyatiraǵan awladti salamatlastiriw tarawinda túpten ózgerislerdi ámelge asirmay turip ruwxiy, socialliq hám fizikalıq rawajlanıw máselelerin sheship bolmaydı.
Jaslar ómirde óz orinlarin endi tawip atirǵan, erkinlikleri rawajlanip atirǵan bir waqıtta salamat turmis tarizin qáliplestiriw ulken áhmiyetke iye. Sebebi jasliq dáwirinde payda bolgan kólikpeler putin ómiri dawaminda bekkem tiykar boladi.
Usiǵan baylanisli insan mútajligi bolǵan salamatliliqti bekkemlew aktual mashqala bolip qalmaqta. Bunnan jámiyettiń hár bir aǵzasında insan ómirinde en áhmiyetli bolǵan salamatlıqqa qatnasti tárbiyalaw máselesi payda boladi. Bunıń ushm deni saw adam mádeniy pedagogikalıq qadaǵalaw dizimin hám fizikalıq kamalga erisiwdin nátiyjeli metodlarin islep shıǵıw lazım.
Bizge jaqsi málim, tárbiya processi uzaq múddetli, quramalı, úziliksiz bolip, ol ózine tán qásiyetlerge iye. Eger zamanagóy tálim texnologiyası talabanıń tálim processindegi jetekshilik rolin jaqlap atırǵan bolsada, tárbiya processinde tárbiyalanıwshı tiykarǵı lawazımdı iyeley almaydı. Sebebi, onda xarakter, dúńya qaras jeterlishe formalanbaǵan bolıp, ol usı barista tárbiyashınıń járdemine mútájlik sezedi. Sol ushında tárbiya texnologiyasi hám logikalıq, hám quramlıq tárepinen tálim texnologiyasınan parıq qıladı. (G.M.Chernobel`skoya)
|
| |
