|
kasi, kvant mexanikasi va hokazo yo‘naiishlar mavjud. Albatta, bundayBog'liq ‘. T. ‘Sar0v tabiatshunoslikkasi, kvant mexanikasi va hokazo yo‘naiishlar mavjud. Albatta, bunday
fanlar va yo‘nalishlarning ko'pligi bizni o ‘rab turgan Olamning obyektiv
murakkabligi va ko‘p qirraliligidan dalolatdir. Bunday hollarda fanda
muammolarga quyidagi yondoshuv qabul qilingan: awal analiz (tahlil)
qilish, so ‘ngra esa sintez (umumlashtirish). Amaliyotda o ‘rganilayotgan
masala bir necha mayda boiaklarga bo‘linadi va ular o'rtasidagi bogianish-
lar, munosabat va ta’sirlar o ‘rganiladi. Tarkibiy qismlar analiz qilinadi.
So‘ngra qismlar yana qaytadan birlashtirilib, analiz natijalari o'rganiladi.
Sintez analiz natijalariga tayanib, narsa va hodisalarni bir butun qilib
o'rganadi. Analiz tadqiqot jarayonida bilishning tayyorgarlik bosqichi
hisoblansa, sintez buni yakunlaydi.
Tabiatshunoslikning asosiy maqsadi nima? Butun olam yaxlit. Uning
hamma qismlari birlikda mavjud. Shuning uchun asosiy maqsadimiz olamni
faqat birlikda o'rganishdir. Olamñi birlikda, yaxlit o ‘rganish uning
o ‘zgarishini kuzatish va oldindan bashorat qilish imkoniyatini beradi.
Fan oldindan bashorat qila olsagina fan bo‘la oladi.
Shu nuqtayi nazardan, tabiatshunoslikning ko‘p asrlik rivojlanish
jarayonida analizga juda katta ahamiyat berilib, fanlami birlashtiruvchi
sintez jarayoni esa rivojlanmay qolgan. Natijada, insoniyat biosferaning
yashashi bilan bog'liq boigan murakkab muammoga duch keldi. Biosfera
faoliyatiga inson katta ta’sir ko‘rsatishi sababli sintezda nafaqat tabiiy
fanlami, balki rivojlanishga ta’sir ko‘rsatadigan jamiyatshunoslik yoki
ijtimoiy fanlami va jarayonlarni ham hisobga olish kerak bo‘ladi. 0 ‘z-
o ‘zidan ma’lumki, iqtisodiy qonunlar va jarayonlarni ham hisobga olish
lozim.
29
|
| |
