|
1-амалий машғулотBog'liq birlamchi ishlov berish saqlash va quritishOmborxonalarni
shamollatib
turish
tizimi.
Texnologiya jihatidan qaraganda bu
mahsulot saqlash uchun zarur tartibni vujudga
keltiradigan
muhim
uskunalar
tizimidir.
Omborxonalarni
shamollatish
tizimini tabiiy
va
majburiy
ventilyasiyalarga
bo‟lish
mumkin.
Faol
ventilyasiyalash
uning
bir
turidir (2-rasm).
Tabiiy
shamollatishda issiqlik fizikasi
qonunlariga
binoan
yuqoriga
ko‟tarilib,
o‟rniga sovuqroq va og‟irroq havo pastda
to‟ladi.
2-rasm. Zamonaviy sabzavot va meva omborlarining faol
shamollatish tizimi
Natijada havoning tortilish kuchi vujudga keladi. Qavoning almashuvi nechog‟li zo‟raysa,
omborxona ichidagi va tashqarisidagi harorat tafovuti shu qadar oshadi. Bu tafovut kuzda uncha katta
bo‟lmaydi, shu sababli tabiiy shamollatib sovitish samaradorligi ham sezilarli emas. Kunning (tashqi
haroratga nisbatan) qulay paytlarida tuynuklar orqali omborxonani shamollatishga to‟g‟ri keladi. Qishda
esa, tashqaridagi harorat pasayib ketib, mahsulotni sovuq urmasligi uchun ventilyasiya quvurlarining
hamma to‟siqlari yopilib, havo almashuvi to‟xtatiladi.
Majburiy shamollatish.
Bu holda ventilyatorlar vositasida sovuq havo omborxonaga haydaladi.
Omborchi kiritilayotgan havoning miqdorini boshqarib turish imkoniga ega bo‟lib, mahsulot saqlash
tartibiga ma‟lum darajada ta‟sir ko‟rsatishi mumkin. O‟rta va katta xajmli omborxonalar odatda majburiy
shamollatish uchun uskunalar bilan jihozlanib quriladi, chunki katta hajmli omborxonalarni tabiiy
shamollatish bilangina mahsulot saqlash tartibini to‟g‟ri idora qilib bo‟lmaydi. Aksariyat xonaga havo
haydash va havo tortish quvurlari vositasida majburiy ventilyasiya amalga oshiriladi.
Omborxonalardagi havo butun pol bo‟yicha bab-baravar taqsimlangan yoriqchali erosti kanallari
orqali tarqaladi. Majburiy ventilyasiyasiga ega bo‟lgan omborxonalarda mahsulot idishlarga (qutilar,
konteynerlarga) solingan holda taxlanadi. Shu tariqa havo mahsulotni yalab o‟taveradi. Uncha katta
hajmda bo‟lmagan mahsulot taxlarining turli joylaridagi harorati, namligi havoning gaz tarkibida sezilarli
darajada tafovut ro‟y bermaydi. Bunday omborxonaning afzalligi idishlarda taxlab qo‟yilgan mahsulotni
samarali sovitish va yuklash, tushirish ishlarini mexanizasiyalash imkonini beradi. Ammo, katta hajmda
(g‟aram-g‟aram qilib) joylangan kartoshkaning qavatlari orasidan majburan havo o‟tkazilmas ekan,
yaxshi natija olib bo‟lmasligi isbotlangan.
|
| |
