39
rusumli rotorli ekskavator markaziy qayta yuklash uzelida qo'llan- gan
aspiratsion qurilmaning sxemasi 4.1- rasmda keltirilgan.
Ushbu sistemani rotorli ekskavator ishlayotganda qayta yuklash
uzeli yaqinida sinab ko'rilganda havo tarkibidagi chang miqdorini 284
mg/m
3
dan 5,9 mg/m
3
gacha kamayganligi aniqlangan.
Chang ajralib chiqishining intensivligini kamaytirishda chang-
tutkichlar kompleksidan foydalanish yaxshi natija beradi.
Bu sxemada ko'mir massivini gravitatsion usulda oldindan qo'l-
lash bilan massivdan ajralib tushgan kon massasi va undagi chang-
larni disperslangan suv yordamida ho'llash usullari kombinatsiya-
sidan foydalaniladi.
Rotorli ekskavator ishlayotganda, dastlab havoni aspiratsiya qilish
(changni siyraklashtirish), so'ngra kon massasini rotor g'ildi- ragidan
boshlab to qayta yuklash joylarigacha tashish va qayta yuklash
joylarida kon massasini kavjoy konveyeri yoki g'ildirakli transport
vositalariga yuklash jarayonlarida changni tutish usulidan foydalanish
samarali hisoblanadi. O'ramadagi aspiratsiyalash havo sarfi miqdori
(Q
as
) quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
Q = Q- + Q- ,
as i.n. ej
bunda Q
in
- zich yopilmagan joylar orqali o'ramaga kiruvchi havo
miqdori, m
3
/s; Q
ej
- o'ramaga tashib kiritiladigan materiallar ejek-
siyasiga sarflanadigan havo miqdori, m
3
/s.
Q
in.
= 0,65
F
H
I
-L
; Q. = 0,12K, ■ Q
M
■ V
M
,
ej
ej M M
bunda F
H
- zich yopilmagan joylarning ko'ndalang kesim yuzasi, m
2
;
Р
р
- o'ramada havoning siyraklanishi, Pa;
p - havo zichligi, kg/m
3
;
K
ej
= 1,2 - 3,0 - o'rama konstruksiyasi va unga kiritiladigan materialning
kirish sharoitini hisobga olish koeffitsiyenti; Q
M
- o'ramaga
kiritiladigan material miqdori, m
3
/s; V
M
- o'ramadagi materialning
so'nggi harakatlanish tezligi, m/s.
