• Ekologik halokat
  • 1-mavzu: O‘zbekistonda tabiatni muhofaza qilish




    Download 0,68 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet4/5
    Sana03.06.2024
    Hajmi0,68 Mb.
    #259557
    1   2   3   4   5
    Bog'liq
    1-MAVZUB O‘ZBEKISTONDA TABIATNI MUHOFAZA QILISH

    ekologik muammolarni
    keltirib 
    chiqaradi. Inson xo‘jalik faoliyatining tabiat qonunlariga mos kelmasligi, 
    biosferaning insonga aks ta’siri ekologik muammolar kelib chiqishining asosiy 
    sababchisi hisoblanadi. Mahalliy, milliy, mintaqaviy va umumbashariy miqyosdagi 
    ekologik muammolarni ajratish mumkin. 
    Tabiiy resurslardan noto‘g‘ri foydalanish, atrof-muhitning iflosla-nishi, 
    ekotizimlarga me’yoridan ortiqcha bosim oqibatida ekologik muammo-larning 
    keskinlashuvi, mahalliy, milliy, regional va global ekologik xalokatga olib kelishi 
    muqarrardir.
    Ekologik halokat 
    deganda ekotizimlarning qayta tiklanmaydigan darajada 
    buzilishi natijasida o‘ta salbiy iqtisodiy oqibatlarga yoki aholining ommaviy nobud 
    bo‘lishiga olib keladigan vaziyat tushuniladi. Mo‘ynoq tumanida mahalliy ekologik 
    falokat, bir necha davlatlar hududini egallaydigan Chernobil AES falokati, 
    Orolbo‘yi muammosi mintaqaviy ekologik xalokatga yaqqol misol bo‘ladi.


    Atmosferada “Ozon tuynuklari”ning hosil bo‘lishi, iqlimning o‘zgarishi, 
    cho‘llashish, biologik xilma-xillikning kamayishi va boshqalar global ekologik 
    muammolar hisoblanadi. 
    Inson hayoti uni o‘rab turgan atrof-muhit bilan chambarchas bog‘liq. Bizni 
    o‘rab turgan tabiatni chindan ham ona tabiat desa bo‘ladi. Chunki u butun borliqni 
    hayot baxsh nafasi bilan ta’minlab turadi, to‘ydiradi, kiyintiradi. Ana shunday 
    tabiatning ozor topishi u bilan bevosita bog‘liq odamzod va jonivorlarni zo‘r 
    tahlikaga solib qo‘yishi mumkin.
    Sanoat korxonalari chiqindilarining havoga chiqarib tashlanishidan hosil 
    bo‘ladigan kislotali yomg‘irlar o‘simliklarga va tirik organizmlarga katta zarar 
    keltirmoqda. Atrof-muhitning ifloslanishi mahalliy, mintaqaviy tusda bo‘libgina 
    qolmay, balki umumbashariy ko‘lam ham kasb etmoqda. 
    Dunyo okeanining ifloslanishi, o‘z navbatida uning atmosfera havosi bilan gaz 
    almashinuviga ta’sir etadi. “Issiqxona gazlari” – karbonat angidrid (SO
    2
    ), metan 
    (SN
    4
    ), azot chala oksidi (N
    2
    O) va boshqalarning ko‘plab chiqarilishi iqlim 
    o‘zgarishiga olib keladi. 
    Inson so‘nggi 100-150 yil davomida biosferani shunchalar o‘zgartirib 
    yubordiki, natijada uning million yillar davomida tarkib topgan barqaror 
    muvozanatiga rahna solindi, noyob nabotot va jonivorlar turlari kamayib ketdi. 
    Insonning tabiatga turli yo‘llar bilan ta’sir qilishi, faoliyati tufayli bo‘ladigan 
    tabiiy o‘zgarishlarga 

    Download 0,68 Mb.
    1   2   3   4   5




    Download 0,68 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    1-mavzu: O‘zbekistonda tabiatni muhofaza qilish

    Download 0,68 Mb.
    Pdf ko'rish